انتشار این مقاله


اثرات کمبود اکسیژن بر مغز چیست؟

زمانی که هایپوکسی در لوب فرونتال مغز رخ می‌دهد، آسیبِ آن، تغییراتی را در شخصیت فرد به وجود می‌آورد. بعد از سکته‌ی مغزی گاهی گزارش شده که شخصِ مورد علاقه‌ی فرد نیز تغییر کرده است! با ما همراه باشید.

هایپوکسی مغزی یا نرسیدن اکسیژن به مغز عارضه‌ای است که در آن مغز با کمبود اکسیژن مواجه می‌شود. شمار زیادی از اختلالات می‌توانند عامل آن باشند که شامل سکته‌های مغزی، مسمومیت با کربن‌مونواکسید، ایست قلبی، غرق شدگی، خفه شدگی و مشکلات مادرزادی می‌باشد. در مقایسه با دیگر سلول‌ها، سلول‌های مغزی نسبت به کمبود اکسیژن حساس‌تر هستند و زودتر در واکنش به آن از بین می‌روند. این عارضه می‌تواند در عملکرد مغز اختلال ایجاد نموده و با آسیب به سلول‌های مغزی موجب مرگ شود. همچنین علائم نسبت به سرعت کاهش اکسیژن متفاوت است؛ محرومیت از اکسیژن به میزانی کم فقط نشانه‌های خفیفی به وجود می‌آورد، در حالی که اگر این امر به سرعت انجام گیرد، تغییرات سریع خواهد بود.

چه چیزی باعث نرسیدن اکسیژن به مغز می‌شود

وقایع و بیماری‌های زیادی وجود دارند که احتمال دارد با جریان خون مغز شما تداخل پیدا نمایند. سکته مغزی، ایست قلبی و ضربان قلب نامنظم (آریتمی) ممکن است سلول‌های مغزی شما را از اکسیژن و مواد غذایی محروم سازند.

سایر علل احتمالی نرسیدن اکسیژن به مغز از این قرارند:

  • افت فشار خون (هیپوتانسیون شدید)
  • عوارض بیهوشی در طول عمل جراحی
  • خفگی
  • مسمومیت با کربن مونوکسید (گاز متصاعد از لوله‌های بخاری)
  • غرق شدگی در آب
  • تنفس کربن مونوکسید؛ این گاز در سیگار هم وجود دارد
  • سفر به ارتفاعات بالا
  • آسیب مغزی
  • بیماری‌هایی که نفس کشیدن را بسیار دشوار می‌کنند؛ مثل حمله آسم شدید

علائم نرسیدن اکسیژن به مغز چیست

علائم نرسیدن اکسیژن به مغز طیف بالینی خفیف تا شدیدی را در بر می‌گیرد. علائم خفیف نرسیدن اکسیژن به مغز عبارتند از:

  • اختلال موقت در حافظه
  • کاهش توانایی حرکت دادن بدن
  • دشواری در توجه کردن به امور
  • دشواری در اتخاذ تصمیمات ساده

علائم شدید نرسیدن اکسیژن به مغز شامل موارد زیر می‌شود:

  • تشنج
  • کوما
  • مرگ مغزی
سی‌تی نرسیدن اکسیژن به مغز
سی‌تی اسکن مغز یکی از راه‌های تشخیص آسیب هیپوکسیک مغزی می‌باشد.

عوارض نرسیدن اکسیژن به مغز چیست

کما

وقتی اکسیژن به مدتی طولانی یا به میزانی زیاد کاهش می‌یابد، بدن به اصطلاح خاموش شده و به اغما می‌رود. در این حالت فرد به تحریکات محیطی پاسخ نداده و هوشیاری خود را از دست خواهد داد. دیگر نمی‌توان چنین فردی را بیدار کرد و هیچ حرکت خودخواسته‌ای انجام نمی‌شود. اگر پس از نرسیدن اکسیژن به مغز اکسیژن در اختیار مغز قرار گیرد، شاید این حالت از بین برود ولی آسیب‌های دائمیِ مغز را نمی‌توان جبران کرد.

تغییرات شخصیتی، رفتاری و شناختی

اجزائی که شخصیت ما را می‌سازند در لوب فرونتال مغز قرار داشته و زمانی که هایپوکسی در این ناحیه رخ می‌دهد، آسیب آن، تغییراتی را در شخصیت فرد به وجود می‌آورد. بعد از سکته‌ی مغزی گاهی گزارش شده که شخصِ مورد علاقه‌ی فرد تغییر یافته است! شدت این تغییرات وابسته به شدت کاهش اکسیژن می‌باشد. در حوزه‌های رفتاری و شناختی هم اثراتی را مانند کاهش قدرت تمرکز، ضعف توانایی در قضاوت و از دست دادن حافظه می‌توان انتظار داشت.

توانایی‌های حرکتی

یکی از نشانه‌های کاهش اکسیژن برای استفاده‌ی مغز از دست دادن توانایی‌های حرکتی و هماهنگی در اجرای آن‌هاست. مخچه مسئول بسیاری از توانایی‌های هماهنگی و تعادل ماست. مرگ سلول‌ها می‌تواند به راه رفتن آشفته و دیگر مشکلات حرکتی بیانجامد.

ضربان قلب

وقتی مغز اکسیژن کافی دریافت نکند، ضربان قلب به منظور رساندن اکسیژن به آن افزایش پیدا خواهد کرد. اگر هایپوکسی به حد کافی شدید باشد، قلب در پاسخ به این نیاز توانایی آن را نخواهد داشت تا شرایط را تحمل کند و احتمالاً از کار افتاده و حمله‌ی قلبی رخ خواهد داد.

غش کردن

اگر سطح اکسیژنِ مغز به صورت ناگهانی افت کند، بدن برای این که به ادامه کار آن کمک کرده باشد، فرآیندهایی غیرضروری را غیرفعال می‌کند. نشانه‌هایی مثل حالت تهوع و احساس گرما شاید قبل از غش کردن به سراغتان بیاید. اگر مرتباً دچار این عارضه می‌شوید با پزشکتان مشورت کنید؛ شاید دلیل آن جدی باشد.


حتماً بخوانید: کمک‌های اولیه: هنگام غش کردن یک فرد چه کار کنیم


مرگ مغزی

آخرین مرحله از نتایج هایپوکسی شدید، اگر اقدامی صورت نگیرد، مرگ مغزی است. مرگ مغزی به بیماری اطلاق می‌شود که در حالت کما قرار داشته، به درد پاسخ نمی‌دهد و فاقد همه‌ی رفلکس‌های اعصاب مغزی است. این بیمار شاید دچار آپنه نیز شود یا دیگر نتواند به طور مستقل نفس بکشد.

درمان نرسیدن اکسیژن به مغز چگونه است

هیپوکسی مغزی نیاز به درمان فوری دارد تا جریان اکسیژن به مغز تا حد امکان بازگردد.

درمان نرسیدن اکسیژن به مغز به علت و شدت هیپوکسی مغزی بستگی دارد. برای مثال برای فردی که پس از صعود به ارتفاعات دچار هیپوکسی خفیف شده، بازگشت به ارتفاعات پایین‌تر کافی خواهد بود. در موارد شدیدتر، باید با اورژانس تماس بگیرید تا آن‌ها فرد مورد نظر را زیر دستگاه تهویه (ونتیلاتور مکانیکی) قرار دهند.

دستگاه تهویه مکانیکیممکن است همزمان با درمان نرسیدن اکسیژن به مغز حمایت قلبی نیز نیاز باشد. همچنین فرآورده‌های خونی و مایعات نیز از راه وریدی تزریق می‌شوند.

جستجوی درمان فوری برای هیپوکسی مغز شانس آسیب‌های دائمی مغز را کاهش می‌دهد.

تجویز داروهای مرتبط برای کنترل فشار خون و ضربان قلب نیز در بعضی از موارد ضروری می‌شود. داروهای ضد صرع یا بیهوشی نیز ممکن است بخشی از روند درمان باشند.

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (26)
  1. زیاد خوابیدن دلایل متعددی دارد که از چند منظر قابل بررسی است ،به طور خلاصه پر خوابی می‌تواند جز اختلالات مربوط به خواب باشی که ریشه روانشناختی و حتی فیزیولوژیک نیز دارد هر چند که اختلال در عملکرد بخشهایی از مغز هم میتواند موجب این امر گردد البته باید در نظر داشت که در صورتی که فرد مبتلا به مشکلات روانشناختی نظیر افسردگی نیز باشد می‌تواند عاملی مهم برای پر خوابی و حتی کم خوابی نیز گردد .

  2. ۱.بدنم کمبوداکسیژن داردونفس عمیق بعضا نمیتوانم بکشم وگاه مجبورم بصورت خمیازه عمل می کنم تا اکسیژن بیشتری وارد بدنم شود۲.بعضادرروزاحساس می کنم سرگیجه دارم ۳.فشارخون وبی ثباتی فشار ۴.تپش قلب ۵.تست خواب دادم ودستگاه اکسیژن ساز دروقت خواب دارم.۶.بدنم کم انرژی شده وقرص پرانول وفشارخون وقرص تری گلیسرین هم استفاده می کنم.وریشه بیماری ام احساس دارم عصبی باشدولی حالا مشکلی احساس نمی کنم وآرامش دارم حتی دو ماه دو قلم قرص آرام بخش هم استفاده کردم، لذا خواهشا منو راهنمایی کنید.باتشکر

  3. مدتی قبل هنگام خواب احساس کردم اکسیژن در هوا نیست و به سختی نفس میکشیدم، متعاقب آن با تپش قلب و نفس نفس کشیدن کوتاه و پی در پی از خواب بلند شدم، هنوز بعد از بهبودی ظاهری سرماخوردگی بعدازحدوددوسه هفته ای از سرفه های مداوم و خلط های چسبنده که تمامی نداشت و مواقع استراحت با صدای خس خس و تنگ بودن مجرای هوا رنج میبردم، با مراجعه به دکتر و گرفتن دارو و اسپری استنشاقی تا چند روز بهتر شدم ولی دوباره همان مشکل با شدت کمتر وجودداشت، با مراجعه دوباره به دکتر و انجام معاینه و تست اسپیرومتریک تشخیص بیماری سی او پی دی داده شد و آنتی بیوتیک و اسپری پودری تری لژی الیپتا تجویز شد که بعد از استفاده آنتی بیوتیک، واستفاده گهگاه از اسپری دیگر سرفه و خلط و تنگی نفس ندارم، بخصوص در فعالیت های بدنی، ولی فشار خونم عمدتا بالا ومتغیر بود که بعدازچندروز بصورت طبیعی و ثابت تغییر کرد، ولی حالت ثابت و کاملا طبیعی هنوز احساس نمیکردم، تااینکه احساس کردم گلویم کمی متورم وصدایم هم گرفت و حالت فشاری در سرم احساس کردم که بصورت سنگینی و گیجی و منگی بود بصورتی که قدرت تشخیص و یادآوری بعضی از واژه ها را نمی فهمیدم، در این حالت بصورت اورژانس به بیمارستان مراجعه که ضمن بستری وانجام کلیه آزمایشات از جمله ام آر ای و اسکن سر، اکوی قلب، اسکن قفسه سینه و ریه، رادیو لوژی و ام آر آی حنجره، آزمایشات خون و ادرار ، تست فشارواکسیژن خون ، هیچ مشکلی مشاهده نشد و فقط در آزمایشات خون چربی اچ دی ال پایین، ال دی ال بالا، کلسترول حداکتر نرمال، و تری گلیسیرین در حد ۲۰۳، وهمچنین آلکالین فسفاتاز در حد ۱۴۴، غیر نرمال بود، حتی در بررسی رادیو لوژی سینه هیچ مورد مشکوکی نیز تشخیص داده نشد، لذا با تشخیص هایپرکلسترومایید مرخص و تعداد چند قرص ده گرمی کاهش دهنده کلسترول و تر گلیسیرین تجویز گردید، هنوز از قرصها استفاده نکردم و هیچ دارو ی دیگری استفاده نمیکنم، ودرحال حاضرهیچ مشکل ریوی و تنفسی و سرفه و خلط ندارم، همه چیز خوب و طبیعی است حتی فشار خون غالبا ۱۳۵روی۷۵ و اکسیژن خون میانگین۹۹درصد در طول چندین روز ثابت است، ولی عمده مشکل در حال حاضر گیجی ،سنگینی سر، احساس بی وزنی و منگی هست که هر از چند گاهی دارم و عمدتا حوالی ساعت ۹تا۱۲ صبح و گاها بعد از ظهرهاست ، ۶۰سال سن دارم بمدت سی و چند سال سیگار میکشیدم مدت دو ماهیست که در روز یک یا دو نخ میکشم، قدم ۱۷۶سانتیمتر و وزنم ۶۷کیلو گرم هست، سابقه هیچ بیماری و عمل جراحی ندارم، فقط نسبت به تخم مرغ (آلبومین) حساسبت دارم و قادر به هضم آن نیستم، لطفا راهنمایی کنید،

    1. سلام
      هر کسی از سن شصت سال عبور کند در هر سطح سامتی مانند دزدی هست که از دست قانون فرار میکند یعنی انکه جنابالی هر لحظه ممکنه با این دنیای پست وداع کنید تکلیف خودتان هم روشن است سالا سیگار یعنی انواع اسیبهای ناشناخته و شناخته به بافت های داخلی و پزشکی امروز هم ناتوان از تشخیص خیلی امراض هست چون هزینه پژوهشی سنگین بوده دولتها نمیپردازند و فقط تعدادی امراض خیلی شایع بطور خیلی محدود شناخته شده اند و حداکثر بهره اقتصادی را شغل پزشکی از این فرصت میبرد متاسفانه شما و امثال شما منابع هنگفت تزریق میکنید به بدنه درمانی کشور و همینطور هزینه های سنگین برای صنوق های بیمه و درامد کل کشور انهم بی نتیجه و بی حاصل مراقب سلامتی خود نبوده اید اینک در استانه وداع بدنبال درمانهای بی حاصل و کاهش دردها هستید با هرهزینه ای نتیجه میشود مرگ لوله ای!! یعنی مرگی که بر اثر کثرت استفاده انواع قرص شربت کپسول امپول و دیگر اشکال دارویی که اغلب مسکن و حدکثر نگه دارنده بوده و هرگز نقش درمان ندارند در وی تخت بیمارستان و زیر دستگاههای مانیتور و با اتصال لوازم کمک حیاتی و تزریقات ادرنالینی و محرک مرگ غریبانه دردناکی دچار میشوید چه بسا بدور از خانواده و محیط اشنای خانه در غربت اما چرا؟
      توصیه من بشما رعایت دقیق بهداشت و توبه از گناهان صدقه زیاد به فقرا نه به نیازمندان محتاج نه پول خورد بلکه مبالغ درشت که گره کار انسانی حل کند چه بسا فرزندان خودت و قطع ادامه فراینده بیمارستان و کلینیک گردی و سرازیری پول هزینه به ازمایشگاهها و تمرینات مناسب سن ورزشی سبک و تغذیه کاملا طبیعی و مقداری خام خواری رژیم گیاه خواری و توبه از اعمال جوانی و توکل اگر بلد باشید چون توکل سبک خاصی دارد به خداوند و پذیرش مرگ است که بیاید و نگرانش هم نباش با توبه امرزیده میشوید مگر ظلم به دیگران حالا دیگران شامل حیوانات گیاهان انسانها میشوند میدانم انتظار مشاوره تخصصی پزشکی داشتید ماشالا خیلی هم خوب پایش میکنید ولی باور بفرمایید هر توصیه ای بشما بیهوده و باعث رنج و گرفتاری شما میشود و بدتر میشوید راه نجات شما ار فکر کنید همین است

    2. شما به افکار منفی توجه نکنین حتی اگه دکتر باشن مگه همه دکترها تو کارشون استادن یا بگیم واقعا دکترن!! به هیچ وجه بهتره دین رو هم قاطی مسائل علمی نکنیم شما صدقه ندید هم مشکلی نیس تا به جیب کسایی بره که نباید بره و به اسم خدا پول از مردم میگیرن شما تازه میانسللید پنجاه سال از عمر که نصف عمرتون میشه رو گذروندید دارین به ۵۰ سال دیگه میرسید اصن مشکلی نیس به این سن رسیدید از همن چی اگاهید الزامیر نگرفتید دنبال مطالب مفیدید به معنای واقعی کار شما درسته حرف ندارید مثل همسن های خودتون که تو مرثیه ها دنیال راز بقا میگردن نیستین. من برای نمونه میگم خاله مامانم تا الان نزدیک ۹۰ ساله شه مشکلیم نداره حتی مشکل راه رفتن میگه میخنده تازه سیگارم میکشید از بچگیم تا حالا که دیدم عمر طولانی داره چون غصه نخورده چون شاده چون از همه مهمتر غذای خوب خورده غذای سالم ولی در مقابلش خواهرش مادر بزرگ من هیچ سیگارم نمیکشید ولی ۱۰ سال مریض شد افتاد گوشه خونه و مرد چرا چون همش غصه و ناله خورده بود چون غمگین بود .تو عمرش بهترین غذا رو خورده سیگارم نکشیده ولی یک غم یه غصه همه اینارو میزاره کنار و بلای جونش میشه. شما دیر نکردید کی گفته شما پیرید؟! ۹۰ سال تازه شروع پیری هس

  4. سلام من مامانم ۴۱ سال داره .یک ماه پیش ایست قلبی کرد و حدود بیست دقیقه گفتن فوت کرده و بعد بیست دقیقه قلبش برگشت و تو این مدت هایپوکسی کشید و مغزش در سیتی اسکن قبلیش نشون داد که تورم کرده و توی سیتی‌اسکن دوم تورمش کمی خوابیده
    سطح هوشیاریش اول ۳ بود بعد به ۶ الی ۷ رسید و چشمش رو باز میکر و پلک میزد ،سرش رو تکون می‌داد،زبونی و دهنش رو هم تکون میداد که البته صدایی ازش در نمیاد و گاهی انگشت های دستش رو تکون می‌داد داروی فشارش رو قطع کردن و فشار از خودش بود و چند روز قبل هم لوله های دهان و بینیش رو در اوردن و براش تِرَک و پِگ گذاشتن که ۱۳ اردیبهشت عفونت کرد و تب کرد سطح هوشیاریش اومد رو ۴ یا ۵ و بهش داروی فشار زدن که امروز(۱۵/۲) تبش اونده بود پایین داروی فشارشم تقریبا قطع کردن
    الان می‌خوام بدونم حالش بهتر میشه توروخدا زود جواب بدین

  5. سلام دختر ۱۹ ساله ای را به علت پانکراتیت جراحی کردن و بعد از جراحی به حالت کما رفت و بعداز ۸ روز به هوش اومد و کاملا هوشیار بود و حرف میزد و غذا میخورد ولی قدرت بدنی نداشت و کاملا وابسته اکسیژن بود و بیشتر از ۵ دقیقه بدون اکسیژن تحمل نمیکرد و در مدتی که در حالت کما بود دستگاه تنفس مصنوعی در ریه هاش قرار دادن که متاسفانه ریه هاش هم عفونت کرده بود و این هم مزید بر این شد که از اکسیژن جدا نشود دکتر دستور راه رفتن براش داد و خیلی تاکید کرده بود و به اجبار ایشون رو راه بردن ولی بدون اینکه اکسیژن همراهش باشه متاسفانه اول دچار حمله قلبی شد و بعداز احیای قلب به حالت کما رفت و بعدا متوجه شدیم که اکسیژن به مغزش نرسیده و دچار فلج مغزی شده تو گلوش برای تنفس لوله گذاری کردن و برای تغذیه در معده اش هم لوله گذاشتن تقریبا طی دوماه هر دوشون رو جدا کردن و الان غذا را که در دهانش میگذارن راحت می جود وقدرت بلعش خوب است و هیچ مشکل داخلی دیگری هم ندارد اما تمام بدنش فلج است و اسپاسم شدید عضلانی دارد و قدرت تکلم هم ندارد اما واکنش به تمام احساسات رو داره و کاملا حس دارد کمی هم میتواند گردش را تکان دهد لطفا اگه فک میکنین راهی برای بهبودش هست ما رو راهنمایی کنین

  6. با سلام و احترام
    سوالی داشتم در مورد بیمارانی که بر اثر سانحه تصادف و عفونت شدید دچار تشنج شده و در اثر نرسیدن اکسیژن به مغز سطح هوشیاریشان پایین می آید آیا چنین اشخاصی احتمال دارد تا ابد با ضریب هوشی پایین به سر ببرند؟ یا فرد بهوش می آید اما زندگی قبلی خود را ندارد؟

    با سپاس

  7. سلام خسته نباشید بنده دارای کگ خونی هستم اما بیشتر هنگام ورود به جمع و جاهای شلوغ بی اراده اگسیژن بدنم افت میکنه به طوری که به زور با طرف اخوال پرسی مسکنم لطفا راهنمایی کنید برای دارو و پزشک

  8. سلام عمو من به علت ایست قلبی و نرسیدن اکسیژن به مغز به کما رفت بعد از ۳روز از کما خارج شد ولی الآن حافظه کوتاه مدتش ضعیف شده. همه چیز از قبلا یادش ولی اتفاقات جدید رو یادش نیست مثلا یک چیزی میگی بعد از چند دقیقه یادش میره میخواستم بدونم که آیا این طبیعیه و بعدا درست میشه یا نه؟

  9. سلام. من دو هفته پیش یه آمپول پنی سیلین ۸۰۰زدم. بعد از تزریقش فوری گوشام کیپ شد و سرم بشدت گیج رفت و زمین شدیدا میلرزید طوری که فکرکردم زلزله اومده و پاشدم دویدم تو حیاط و هرچقدر حرف میزدم حرفام تو سرم دوتا و چندتایی شنیده میشد حالم واقعا بد بود جلو آینه که نگاه میکردم چشمام چندبرابر گنده شده بود مثل تو فیلما چشم جن ها چجوریه چشم منم اونجور شده بود و رگ دستام پریده بود و همش فکرمیکردم دارم دیونه میشم. فکرمیکردم موهام داره میریزه. به اندازه ی بیست دقیقه اینجور بودم. بعدش رفتم بیمارستان و واسم سرم و آمپول زدن. حالا تو این دوهفته باز اونجوری میشم منتها نه به اون شدت. یهو سرم تیر میکشه و گیج میره و زمین میلرزه و من شروع میکنم به لرزیدن. ولی جدید به مغزم خیلی فشار میاد احساس میکنم یکی از داخل سرم داره هرچی که داخل سرم هستو به سمت بالا فشار میده شدیدا سردرد و چشم درد میگیرم و بعد سرم گیج میلره و همه جا میلرزه و منم به لرزش میفتم. تو رو خدا بگین من چم شده.. نکنه دیونه بشم نکنه اینا رو مغزم اثر بذاره دیونم کنه تو رو جون عزیزت جواب منو بده من خیلی میترسم. چندتا دکتر مغز و اعصاب رفتم میگن چیزی نیست ولی اگه چیزی نیست چرا من اینقدر اذیت میشم. دارو برام نوشتن هرکدوم داروهای متفاوت نوشتن من هیچکدومو نخریدم تو رو خدا راهنماییم کنید من خیلی حالم بده

  10. با سلام
    اگر فردي بر اثر مسموميت دارويي به كما رفته باشد
    و سطح هوشياري ان حدود ١٠روز ٣ميباشد هيچ يك از علايم حياتي ان تغيير نكرده است
    ايا چقدر اميد به بهبودي ان بايد داشت
    لطفا راهنمايي فرماييد
    با تشكر

  11. سلام توروخدا زود جوابمو بدید پدربزرگم غذا پرید تو گلوشون و راه نفسشونو بست ایشون بیهوش شدن و سه روز هست تو کما هستن دکتر گفته اوضاع مغذشون خوب نیست
    توروخدا بگید چن درصد احتمال بیدار شدنشون وجود داره
    اگه با ایشون در حالت اغما صحبت کنیم امکان داره محرکی برای بیدار شدن ایشون باشه؟

  12. به نظر من ورزش کردن می تواند هم از لحاظ خواب و هم از لحاظ تحرک بهترین روش باشد چون در حین ورزش می توان آب زیادی مصرف کرد و همین آب زیاد سوخت و ساز بدن رو افزایش میده و براحتی می توانید شب ا را بخوابید و روزها هم با خوردن یک یا دو فنجان قهوه ترک راحت باشید.

  13. سلام ، با سپاس از این نوع مقالاتتون که اطلاعات عمومی ادم رو افزایش میده واقعا عالی بود امید وارم هر روز بتونید بهترین مقالات رو منتظر کنید تا استفاده کنیم.به شخصه مقالات زیادی و تو سایتتون خودم و میتونم بگم اطلاعات بسیار خوبی رو کسب کردم.
    با تشکر

دیدگاهتان را بنویسید