انتشار این مقاله


دلیل واقعی گرانی داروهایی که با جان افراد سروکار دارند

در کل چیزهایی که با جان انسان‌ها سروکار دارند همیشه مهم و در تیتر اخبار بوده‌اند؛ چون اگر فردی جانش را از دست بدهد دیگر چیزی نمی‌ماند که بخواهیم راجع به آن هم بحث کنیم! اما این موضوع تنها دلیل برای گرانی این داروها نیست.

در کل چیزهایی که با جان انسان‌ها سروکار دارند همیشه مهم و در تیتر اخبار بوده‌اند؛ چون اگر فردی جانش را از دست بدهد دیگر چیزی نمی‌ماند که بخواهیم راجع به آن هم بحث کنیم! از قیمت بالای اپی‌پن‌هایی که جان افراد را نجات می‌دهند گرفته تا داروهایی برای هپاتیت C و بیماری نادری مثل نقص در لیپاز اسید لیزوزومی (بیماری ژنتیکی نادری که جان افراد را به خطر می‌اندازد و در آن آنزیم تجزیه‌کننده‌ی برخی لیپیدها به صورت مناسبی فعالیت نمی‌کند و موجب انباشت لیپیدها و تأثیر بر ارگان‌ها و رشد بدن می‌گردد).

دو دلیل ساده را می‌توان علت این قیمت‌های بالا معرفی کرد: نبود رقابت بین داروهای ژنریک و موفقیت شرکت‌های داروسازی در تجاری‌سازی داروهای خود به اسم برندشان.

یکی از تأثیرگذارترین کلاس‌های دارویی، استاتین را شاید به سختی در جایی شنیده یا دیده باشید. بیشتر از این باید گفت که نسخه‌هایی ژنریکی از این دارو وجود دارد که کم‌هزینه‌تر هم می‌باشد ولی شما چیزی از آن‌ها نمی‌شنوید. داروهای ژنریک به آن‌هایی اطلاق می‌شود که نام عمومی دارند و ممکن است توسط هر شرکتی تولید شوند. حتی پزشکان نیز اغلب با نام برندها نسخه می‌پیچند و به طور مثال شاید من و شما ندانیم که ورژن‌ها ژنریک هم به اندازه‌ی آن‌ها خوب می‌باشند. چرا چنین است؟ شاید چون این داروها به خاطر بودجه‌ی کمی که دارند نتوانسته‌اند تبلیغات خوبی داشته باشند!

بر اساس آمار جدید بیماری‌های قلبی همانند گذشته در صدر جدول علل مرگ‌و‌میر قرار گرفته است و اضافه بر روش‌های بدون نیاز به دارو که خطر بیماری‌های قلبی و مرگ‌های مرتبط با بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش می‌دهند –شامل رژیم‌های غذایی کم‌چرب با کربوهیدرات پائین، تست‌های استرس، آنژیوگرام‌ها (و تست‌های X-ray که جریان خون را در عروق نشان می‌دهند)، آنژیوپلاستی‌ها (عروق خونی ترمیم‌شده)، بای‌پس کرونری و پیوندهای قلب- امیدی هم به داروهای قلبی-عروقی برای درمان بیماری‌های قلبی وجود دارد.

statin-virtualdr-ir
مکانیسم عمل داروهای استاتین

برای سال‌ها، موافقتی عمومی در جامعه‌ی پزشکی وجود داشت مبنی بر اینکه استاتین‌ها (مهارکننده‌های HMG-CoAردوکتاز) می‌توانند وقوع حملات قلبی و مرگ را در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی آترواسکلروزیسی کاهش می‌دهند. در این بیماری‌ها پلاک‌های نیمه‌سخت انباشته‌شده‌ای از موادی مثل چربی‌ها  و کلسترول در داخل عروق ساخته می‌شوند. این اثر مثبت برای مبتلایان سایر بیماری‌های غیرقلبی مثل فشار خون و کلسترول بالا یا دیابت نیز وجود دارد.

همه‌ی داروها عوارض جانبی دارند ولی در آزمایش‌های کنترل‌شده، استاتین‌ها عوراض بسیار کمتری نشان داده‌اند و شمار حملات قلبی و سکته‌های مغزی که این داروها از آن‌ها پیشگیری کرده‌اند قابل‌توجه بوده است. در تحقیق که اوایل سال میلادی جاری در The New England Journal of Medicine منتشر شد، محققان اثرات استاتین‌ها را در برابر دارونما روی ۱۲۰۰۰ مرد بالای ۵۵ و زن بالای ۶۵ سال در ۲۱ کشور بررسی کردند. این افراد سابقه‌ی بیماری‌های قلبی عروقی نداشتند و خطر سالانه‌ی آن‌ها برای داشتن حمله‌ای قلبی یا سکته‌ای مغزی تقریباً ۱% محاسبه شده بود.

پس از دنبال کردن وضعیت افراد به مدت ۵.۶ سال، آن‌هایی که استاتین مصرف کرده بودند ۲۵% شانس کمتری برای مرگ در نتیجه‌ی علل قلبی عروقی نشان می‌دادند و یا حداقل در مقایسه با کسانی که از استاتین استفاده نکرده بودند، حملات قلبی یا سکته‌ی مغزیشان منجر به مرگ نشده بود.

هیچ دارویی به اندازه‌ی استاتین‌ها چنین تأثیری روی بیماری‌های قلبی عروقی نداشته است، با این حال شرکت‌های داروسازی زیر بار نمی‌روند! آن‌ها درباره‌ی فوائد و بی‌خطری دیگر داروها اغراق هم می‌کنند ولی این موارد انگار شامل استاتین‌ها نمی‌شود!

عرفان گلشن


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید