به گزارش گاردین، سالانه صدوپنجاه‌هزار نفر در نتیجۀ عدم دریافت کمک‌های اولیۀ مناسب جان خود را از دست می‌دهند. از طرفی، با استناد به داده‌های جمعیت هلال احمر ایران، شاخص آمادگی در برابر حوادث (HDPI) خانواده‌های ایرانی چیزی در حدود ۹.۳ از ۱۰۰نمرۀ کامل است؛ یعنی کمتر از ده درصد، و بی‌شک در این میان، مهم‌ترین نقش را عدم آگاهی کامل نسبت به کمک‌های اولیه ایفا می‌کند.
در این راستا و به‌منظور ارتقای سطح دانش عمومی، تیم دکتر مجازی تصمیم به ارائه‌ی اطلاعاتی کاربردی در زمینۀ کمک‌های اولیه و در جهت سهولت مواجهه با شرایط اورژانسی دارد. ویژه‌نامۀ “کمک‌های اولیه” را در دکتر مجازی دنبال کنید.
در شرایط خون‌ریزی شدید سریعاً اقدامات زیر را انجام دهید:
۱. هرگونه آلودگی آشکار و باقی‌ماندۀ زخم را از اطراف محل زخم پاک کنید. اجسام بزرگ و عمیق را حذف و زخم را بررسی نکنید. از بررسی و دست‌کاری زخم نیز خودداری کنید. در صورت دسترسی، از دستکش یک‌بار مصرف استفاده کنید. به خاطر داشته باشید، اولین وظیفۀ شما توقف خون‌ریزی است.
۲. خون‌ریزی را متوقف کنید. پانسمان استریل یا پارچه‌ای تمیز را روی زخم قرار دهید. برای کنترل خون‌ریزی پانسمان را محکم و با کف دست خود فشار دهید. پانسمان را محکم کرده و با چسب ببندید. اگر چیزی در دسترس نیست، از دست خود استفاده کنید.
بخش آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
شرایط خاص
• بر چشم آسیب‌دیده یا زخمی که دارای جسم خارجی است، فشار مستقیم اعمال نکنید.
• فشاری بر اندام دررفته اعمال نکنید و از جابه‌جایی آن خودداری نیز خودداری نمائید. در این موارد، جراحت را با پارچۀ تمیز بپوشانید.
۳. به شخص مجروح کمک کنید تا – ترجیحاً روی فرش یا پتو (برای جلوگیری از از دست دادن حرارت بدن) – دراز بکشد. در صورت امکان پاها را بالا ببرید.
۴. گاز و باند پانسمان را از روی زخم برندارید، حتی اگر گاز یا پارچه‌ای که روی زخم قرار داده‌اید، کاملاً خونی شده باشد: در این شرایط گاز استریل یا باند دیگری را به قبلی‌های اضافه کرده و فشار دهید.
شریان‌بند (تورنیکه/Tournique)
استفاده از شریان‌بند می‌تواند در خون‌ریزی‌های شدید اندام‌ها مفید باشد. اگر آموزش استفاده از شریان‌بند را دیده‌اید، می‌توانید اقدام به استفاده از آن کنید. هنگامی که کمک پزشکی در محل حاضر شد، مدت زمان بسته بودن شریان‌بند را توضیح دهید.
۵. بعد از توقف خون‌ریزی بدن مجروح را ثابت و جمع کنید. از جابه‌حایی پانسمان‌ها خودداری کنید و مجروح را سریعاً به اورژانس برسانید.
درصورتی که خون‌ریزی ناشی از یک آسیب شدید یا تروما بوده یا اگر مجروح مشکوک به خون‌ریزی داخلی است، با مرکز فوریت‌های پزشکی اورژانس تماس بگیرید. نشانه‌های خون‌ریزی داخلی عبارتند از:
- خون‌ریزی از گوش، دهان، بینی و یا مقعد
- استفراغ خونی یا سرفۀ خونی
- کبودی
- تورم یا حساسیت معده
- سردی و رنگ‌پریدگی پوست
- تشنگی
- شکستگی
- شوک، با مشخصۀ ضربان سریع و ضعیف، رنگ‌پریدگی، تعریق، تنفس سریع و کاهش هوشیاری
