امروزه با وجود پیشرفت‌های چشم‌گیر در عرصه‌های علمی و افزایش سطح آگاهی جامعه، کماکان “استریوتایپ”ها یا تفکرات قالبی، شاکلۀ اصلی دیدگاه‌ها، جهت‌گیری‌ها و تصمیمات عموم مردم را تشکیل می‌دهند. بخشی از این “نگرش کلیشه‌ای” به دلیل عدم آگاهی و قسمتی از آن، نتیجۀ ناقص بودن دانسته‌هاست. ویژه‌نامۀ اختصاصی زیر ذرّه‌بین با هدف بررسی همه‌جانبۀ این‌گونه موارد، سعی در بررسی کامل موارد مذکور و اصلاح باورهای نادرست یا ناقص حاکم بر جامعه دارد. در نگارش این مقالات از منابع متعدد و معتبر استفاده می‌شود و تمام سعی بر آن است که عمدۀ دیدگاه‌های موافق و مخالف مورد بررسی قرار گیرند. ویژه‌نامۀ زیر ذرّه‌بین را در دکتر مجازی دنبال کنید.
در میان انواع چای، چای سبز کهن‌ترین تاریخچه را دارا بوده و به‌طور گسترده در فرهنگ‌های خاور دور و جنوب‌شرقی آسیا ثبت شده‌است. باور عمومی، ریشه‌های پیدایش چای سبز و شناخت برگ آن به‌عنون دمنوش طبیعی را با دوران سلطنت امپراتور شنونگ (Shennong) پیوند زده‌است. بر این اساس، عقیدۀ عمومی بر این است که برای اولین بار ۲۷۳۷ سال قبل از میلاد مسیح، هنگامی که شنونگ و کاروانش برای استراحت توقف کردند، چند برگ چای از یک شاخۀ خشکیدۀ درخت چایی که در آن نزدیکی قرار داشت، به فنجان آب گرم وی افتاد. رنگ آب تیره شد، اما امپراتور اعتنایی به آن نکرد، با این وجود هنگام مصرف آن متوجه خاصیت تازه‌کنندگی و رفع خستگی آن شد. با این حال، برخی از مورخان فرهنگی پیشینۀ چای سبز را متعلق به ۳۰۰۰ سال پیش می‌دانند، هنگامی که جویدن برگ‌های تازۀ چای، تفریحی برای اهالی جنوب‌شرقی آسیا محسوب می‌شد. در هر صورت با بررسی منابع و اجماع نظرات، آن‌چه بااطمینان می‌توان نسبت به آن اظهار نظر کرد این است که خاستگاه چای سبز، آسیای جنوب‌شرقی است.
چای سبز در ایران
ورود چای سبز به ایران را تقریباً می‌توان هم‌زمان با شناخت سایر انواع چای و رواج کشت انبوه آن‌ها دانست. با این حساب قدمت چای در ایران کم‌تر از ۲ سده است.۱ کشور ما با سرانۀ مصرف سالانه ۱.۵ کیلوگرم چای به ازای هر نفر و مجموع مصرف سالانۀ ۱۰۵ هزار تن، برخلاف انتظار، جایگاهی در میان پرمصرف‌ترین کشورهای جهان ندارد.۲ ذکر این نکته نیز ضروری است که بیشترین چای مصرفی در کشور ما چای سیاه و فرآوری‌شده است و مصرف چای سبز درصد کم‌تری از مصرف چای کشور را شامل می‌شود.
روش‌های مصرف چای سبز
چای سبز در قالب‌های مختلفی برای مصرف عرضه می‌گردد که البته شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، قالب‌های خشک‌شده و کیسه‌ای چای سبز هستند. چای سبز را هم‌چنین می‌توان به شکل پودر و کپسول‌های چربی‌سوز نیز تهیه کرد. در نگاه کلی، بهترین راه مصرف چای سبز، دَم کردن آن است. البته روش و مدت زمان دم کردن چای سبز تاثیر به‌سزایی بر ازرش غذایی و طعم آن دارد. به‌عنوان مثال، در تحقیق که در سال ۲۰۱۶ و در چین، با هدف بررسی تاثیر آب‌جوش بر کیفیت چای دم‌شده انجام شد، مشخص گردید که میزان کاتچین۳۸* (Catechin)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و کیفیت طعم چای‌های سبز، سیاه و چای محلی اولونگ (Oolong) دم‌شده با آب‌های معدنی و آب لوله‌کشی‌شده، به میزان قابل‌توجهی کم‌تر از چای‌های دم‌شده با آب تصفیه‌شده است.۳ یا در تحقیقی دیگر، مشخص شد که فرم چای (بسته‌بندی‌شده یا کیسه‌ای) و مدت زمان دم کردن تاثیر مستقیمی بر میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتویات پلی‌فنولی چای دارد.۴
اما در مورد کپسول‌ها و قرص‌های چای سبز، قضیه اندکی متفاوت است. کپسول‌های چای سبز در سه قالب عمده به فروش می‌رسند:
- محصولات طبیعی: که محتوی برگ‌های خشک‌شدۀ چای سبز هستند.
- محصولات فرآوری‌شده: که حاوی کاتچین استخراج‌شده از چای دم‌شده (در مقیاس صنعتی) هستند.
- فرآورده‌های بدون کافئین: که شامل کاتچینِ بیشتر فرآوری‌شده و فاقد کافئین هستد.
در مورد میزان تاثیرگذاری کپسول‌های چای سبز، لازم است به این نکته اشاره کرد که میزان تاثیر کاتچین EGCG (اپی‌گالوکتشین گالات/Epigallocatechin gallate) کپسول‌های چای سبز برابر چای نوشیدنی است. اما نوشیدن چای سبز دم‌شده شامل مزایای دیگر، از جمله دریافت انواع دیگر آنتی‌اکسیدان‌ها (علاوه بر کاتچین) می‌باشد. به‌عنوان مثال، چای سبز دم‌شده شامل L-Theanine (معروف به N-5-اتیل-L-گلوتامات یا L-γ-glutamylethylamide) است که تاثیرات آرام‌بخشی آن بر سیستم عصبی اثبات شده‌است.
حقیقتی که در مورد کپسول‌های لاغری چای سبز لازم به ذکر است، باور نادرستی است که این کپسول‌ها را لاغرکنندۀ محض می‌داند. در حالی که این کپسول‌ها به خودی خود لاغرکننده نیستند، بلکه در کنار ورزش و رژیم غذایی مناسب می‌توانند روند چربی‌سوزی و لاغری را سرعت ببخشند.
به بیان دیگر، مصرف این کپسول‌های لاغری به‌تنهایی کمکی به لاغری نمی‌کند، به‌علاوه، شخص را در معرض عوارض جانبی احتمالی – مانند اختلال در جذب آهن و بی‌خوابی و اضطراب – قرار می‌دهد.۵
فوائد و مضرات چای سبز
مصرف چای سبز فوائد فراوانی دارد. با این وجود، برخی معایب نسبی چای سبز مصرف آن را برای گروه خاصی از افراد محدود می‌کنند؛ به‌عنوان مثال با توجه به احتمال وخیم شدن آنمی با چای سبز، مصرف آن به افراد مبتلا به کم‌خونی کم‌تر توصیه می‌شود. در پایان این بخش از مقاله و پس از بررسی فوائد و مضرات چای سبز، به بررسی موارد منع مصرف، تداخلات دارویی-درمانی و دُز مجاز مصرف روزانۀ آن می‌پردازیم.
فوائد مصرف چای سبز
از میان فوائد بی‌شمار چای سبز، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش بهره‌وری مغز
مهم‌ترین نقش را در این زمینه کافئین ایفا می‌کند. کافئین با مهار نوروترنسمیتر مهاری آدنوزین در مغز، باعث افزایش فعالیت عصبی و افزایش ترشح نوروترنسمیترهای تحریکی – مانند دوپامین و نوراپی‌نفرین – می‌شود. تحقیقات نشان داده، مصرف کافئین تاثیر به‌سزایی بر جنبه‌های مختلف فعالیت مغزی، بهبود خلق‌و‌خو، افزایش هوشیاری، افزایش سرعت عمل و بهبود حافظه دارد.۶ چای سبز دو الی چهار درصد کافئین دارد.۲۲ به‌علاوه، L-Theanine موجود در چای سبز با افزایش گابا (GABA)، تاثیر مستقیمی بر افزایش سطح دوپامین و امواج آلفا مغز دارد.۷ لازم به ذکر است که L-Theanine به‌راحتی از سد خونی-مغزی عبور می‌کند.۸
چربی‌سوزی و افزایش متابولیسم یدن
براساس تحقیقات انجام‌شده، چای سبز باعث افزایش چربی‌سوزی و نرخ متابولیسم می‌شود.۹ هم‌چنین مصرف چای سبز می‌تواند اکسیداسیون چربی‌ها را تا ۱۷درصد افزایش دهد.۱۰ هرچند که لازم به ذکر است، اثر چای سبز بر متابولیسم می‌تواند فرد به فرد متفاوت باشد.
خاصیت ضدسرطانی
چای سبز منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌هاست، بنابراین می‌تواند نقشی موثر در کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها – مانند سرطان سینه۱۱، سرطان پروستات۱۲ و سرطان‌های کولورکتال۱۳ – داشته‌باشد.
لازم به ذکر است که افزودن شیر به چای، می‌تواند باعث کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آن شود.۱۴
کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون
آلزایمر و پارکینسون به‌ترتیب شایع‌ترین بیماری‌های نورودژنزاتیو هستند. ترکیبات کاتچین موجود در چای سبز می‌توانند اثرات محافظتی موثری بر دستگاه عصبی مرکزی، و در نتیجه در پیشگیری از بیماری‌های تخریبی دستگاه عصبی داشته‌باشند.۱۵-۱۶
کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم
حدوداً ۳۰۰ میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع دوم در سراسر جهان وجود دارد. در این بیماری سطح قند خون درنتیجۀ مقاومت انسولینی یا کاهش توانایی سنتز انسولین، کاهش می‌یابد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات، چای سبز می‌تواند حساسیت به انسولین را افزایش داده و سطح قند خون را کاهش دهد.۱۷
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی و کاهش فشار خون
بیماری‌های قلبی-عروقی مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند.۱۸ چای سبز می‌تواند وضیعت برخی از ریسک‌فاکتورهای ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی – مانند کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید – را بهبود بخشد.۱۹-۲۰ هم‌چنین اثر چای سبز بر کاهش فشار خون نیز ثابت شده‌است.۲۵
کاهش وزن و پیشگیری از چاقی
علاوه بر آن‌چه پیشتر تحت عنوان افزایش متابولیسم از آن یاد شد، چای سبز می‌تواند به کاهش چربی بدن، به‌خصوص در ناحیۀ شکم شود.۲۱
از سایر فوائد چای سبز می‌توان به نقش موثر آن در درمان پاپیلومای انسانی (HPV)، درمان زگیل‌های تناسلی، درمان سندرم خستگی مزمن (CFS)، درمان افسردگی و بیماری‌های کبد و روده (مثل NAFLD و IBD) اشاره کرد.۲۲
مضرات مصرف چای سبز۲۲-۲۳-۲۴
در حالت کلی مصرف چای سبز در قالب دمنوش یا به‌صورت پماد جلدی، در کوتاه‌مدت برای عمدۀ افراد بالای ۲ سال بی‌خطر به نظر می‌رسد. اما طولانی‌مدت یا در دُز بالا به دلیل وجود کافئین قابل‌توجه، می‌تواند خطرناک و دارای عوارض جانبی باشد. این عوارض جانبی می‌توانند طیفی از علائم متوسط تا شدید را شامل شوند. از مهم‌تربن این عوارض می‌توان به سردرد، تنش، مشکلات خواب، اسهال و استفراغ، سوزش سر دل، ترمور و لرزش، تپش قلب غیرطبیعی، گیجی، زنگ گوش و تشنج اشاره کرد. به نظر می‌رسد چای سبز میزان جذب آهن غذا را کاهش می‌دهد. در موارد نادر، مصرف عصارۀ چای سبز می‌تواند منجر به مشکلات کبدی شود. مصرف بیش از دُز مجاز (که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد) می‌توان کُشنده بوده، و در موارد خفیف‌تر باعث مسمومیت شود. لازم به ذکر است، عوارضی از چای سبز که مرتبط با کافئین هستند، با مصرف محصولات فرآوری‌شدۀ فاقد کافئین قابل پیشگیری هستند.
سردرد و سرگیجه
سردرد از رایج‌ترین عوارض مصرف بیش از حد چای سبز است که به دنبال مصرف چای سبز و ورود کافئین آن به بدن ظاهر می‌گردد. هم‌چنین کم‌خونی نیز می‌تواند عامل تشدیدکننده‌ای برای این سردرد باشد. علاوه بر سردرد، مصرف چای سبز می‌تواند منجر به بروز سرگیجه و حالت گیجی شود. ثابت شده‌است که مصرف روزانۀ بیشتر از ۱.۵ گرم کافئین در روز در درازمدت می‌تواند سبب ظهور برخی علائم عمومی، از جمله سرگیجه شود.۲۶
بی‌خوابی
کافئین موجود در چای سبز می‌تواند موجب تحریک سیستم عصبی و در نتیجه، ایجاد تداخل در چرخۀ خواب شود. هم‌چنین مصرف بیش از حد چای سبز می‌تواند منجر به پیدایش سایر مشکلات خواب شود.۲۷
تینیتوس
با استناد به داده‌های انجمن تینیتوس آمریکا، نوشیدنی‌های کافئین‌دار سبب تشدید تینیتوس می‌شوند.
اختلالات انعقادی خون
کافئین موجود در چای سبز می‌تواند موجب تشدید خون‌ریزی گردد.۲۲ با استناد به داده‌های مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، ممکن است مصرف هم‌زمان چای سبز و آسپیرین مانع باعث اختلال در مسیر انعقاد خون شود؛ در نتیجه مصرف هم‌زمان این دو خطر خون‌ریزی را به‌مراتب افزایش می‌دهد .
گلوکوم
چای سیاه نیز همانند چای سبز حاوی کافئین است. مصرف این دو با هم، موجب تقویت اثر کافئین و افزایش عوارض جانبی می‌شود. مصرف چای به‌شدت باعث افرایش فشار داخل چشم می‌شود. این اتفاق از ۳۰ دقیقه پس از مصرف چای آغاز شده و تا ۹۰ دقیقه ادامه می‌یابد.۲۸
بیماری‌های کبدی
نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهند مصرف چای سبز می‌تواند یکی از علل بالقوۀ ابتلا به نارسایی حاد کبدی باشد.۲۹
پوکی استخوان
براساس نتایج حاصل از یکی از تحقیقات دانشگاه کانکتیکات، مصرف عصارۀ چای سبز باعث کاهش حجم، محتوای معدنی و ضخامت قشر و بدنۀ استخوان می‌شود.۳۰ بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت مصرف مقادیر زیاد چای سبز به‌خصوص در سنین رشد، منجر به کاهش میزان انباشت استخوانی خواهد شد. مصرف بیش از حد چای سبز هم‌چنین می‌تواند با تامین پرواکسیدان‌ها، تاثیر منفی بر ماتریکس استخوانی داشته‌باشد.۳۱
حساسیت پوستی
اگزما و کهیر رایج‌ترین پاسخ‌های آلرژیک پوست به مصرف چای سبز هستند ۲۲
چای سبز و بارداری ۳۳
از آن‌جایی که کافئین موجود در چای سبز دیورتیک (ادرارآور) است، بهتر است مصرف آن در حانم‌های باردار، با توجه به خطرات کم‌آبی، با احتیاط صورت گیرد. مقدار توصیه‌شدۀ کافئین برای خانم‌های باردار کم‌تر از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز است (تقریباً معادل دو لیوان چای سبز در روز). براساس نتایج حاصل از تحقیقات، مصرف بیش از حد چای سبز در خانم‌های باردار می‌تواند منجر به بروز ناهنجاری‌هایی مانند بیرون‌زدگی نخاع (Spina Bifida)، هایپرتانسیون ریوی (Pulmonary Hypertension of the Fetus) و برخی مشکلات عصبی (ناشی از اثر چای سبز در کاهش اسید فولیک) شود.
تداخلات دارویی و غذایی ۲۲-۳۳
مصرف چای سبز همراه برخی مواد غذایی یا داروها می‌تواند خطرناک بوده، یا مانع اثر دارو مدنظر شود که در ادامه به بررسی چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم. به‌منظور افزایش سهولت بررسی، تداخلات را به دو دستۀ مثبت و منفی تقسیم می‌کنیم؛ دستۀ تداخلات مثبت شامل مواردی است که با مصرف چای سبز با تقویت اثر روبهرو شده، و دستۀ موارد منفی شامل مواردی است که مصرف چای سبز موجب بروز اختلال در مسیر عملکرد یا کاهش اثربخشی آن‌ها می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر و بررسی تمام موارد، به این لینک مراجعه کنید.
تداخلات مثبت
افدرین
مصرف هم‌زمان چای سبز و افیدرین می‌تواند منجر به بروز لرزش و ترمور، بی‌خوابی و کاهش وزن شود.
شیمی‌درمانی
در مقیاس آزمایشگاهی، ترکیب چای سبز و داروهای شیمی‌درمانی، به‌خصوص دوکسوروبیسین (Doxorubicin) و تاموکسیفن (Tamoxifen) باعث افزایش اثر این داروها می‌شود، هرچند از بررسی‌های انجام‌شده بر روی جامعه‌های انسانی، نتایج یکسانی به‌دست نیامده‌است. چای سبز می‌تواند اثر منفی نیز بر شیمی‌درمانی داشته‌باشد (که در بخش تداخلات منفی به آن اشاره خواهیم کرد)؛ لذا پیش از مصرف آن لارم است با پزشک خود مشورت کنید.
مهارکننده‌های منوآمین اکسیداز (MAOIها)
مصرف چای سبز و مهارکننده‌های منوآمین اکسیداز می‌تواند به افزایش شدید فشار خون منجر شود که به “بحران فشار خون بالا” معروف است. لازم به ذکر است که کاربرد این دسته از داروها در درمان افسردگی است و از شناخته‌شده‌ترین انواع آن‌ها می‌توان به ایزوکربوکسازید (Isocarboxazid/Marplan)، موکلوبیماید (Moclobemide/Manerix)، فنلزین (Phenelzine/Nardil) و ترانیلکیپرومین (Tranylcypromine/Parnate) اشاره کرد.
قرص‌های ضدبارداری
داروهای ضدبارداری خوراکی، مدت زمان باقی ماندن کافئین در بدن را افزایش می‌دهند.
فنیل پروپانولامین
ترکیب کافئین، از جمله کافئین چای سبز، و فنیل پروپانولامین در بسیاری از داروهای سرماخوردگی داروهای کاهش وزن مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند باغث افزایش حس جنون و افزایش شدید فشار خون شود. FDA در ماه نوامبر سال ۲۰۰۰ افراد در معرض خطر خون‌ریزی مغزی را نسیت به مصرف این دارو هشدار داد. لازم به ذکر است که فنيل‌پروپانول‌آمين از بیشتر داروها حذف شده‌است.
آنتی‌بیوتیک‌های کینولون (Quinolone Antibiotics)
مصرف چای سبز اثر این آنتی‌بیوتیک‌ها ( مانند سیپروفلوکسیاسین (Ciprofloxacin/Cipro)) را افزایش می‌دهد. بدیهی است که در مقابل خطر بروز عوارض جانبی این داروها نیز بیشتر خواهدشد.
آمفتامین‌ها
آمفتامین‌ها موجب افزایش فعالیت عصبی می‌شوند؛ درست مانند چای سبز. در نتیجه مصرف هم‌زمان این دو می‌توانند به شکل خطرناکی منجر به افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. به‌طور کلی، لازم است تا از مصرف هم‌زمان چای سبز و داروهای محرک خودداری کرد.
چای سیاه
پیشتر نیز اشاره شد که مصرف هم‌زمان چای سبز و سیاه می‌تواند باعث تقویت اثر کافئین شود و این امر به نوبۀ خود موجب افزایش فشار داخل چشم می‌شود.
تداخلات منفی
آدنوزین
آدنوزین از جمله داروهای بیمارستانی است که با هدف درمان ضربان قلب نامنظم و بی‌ثبات تجویز می‌گردد و چای سبز می‌تواند اثر آن را خنثی کند.
بنزودیازپین‌ها
کافئین موجود در چای سبز می‌تواند باعث کاهش اثر تسکینی این بنزودیازپین‌ها (داروهایی مانند دیازپام و لورازپام) شود.
بتابلوکرها، پروپرانولول و متوپرولول
کافئین موجود در چای سبز می‌تواند موجب افزایش فشار خون در مصرف‌کنندگان پروپرانولول و متوپرولول شود.
داروهای ضدانعقاد
بهتر است مصرف چای سبز در مصرف‌کنندگان وارفارین (کومادین) محدود شود؛ چراکه ویتامین K موجود در چای سبز می‌تواند باعث بروز اختلال در مسیر اثر این داروها شود. سایر ترکیبات موجود در چای سبز می‌توانند با کاهش سرعت تشکیل لختۀ خون، به اثر این داروها کمک کنند. نکتۀ مهمی که پیشتر نیز به آن اشاره شد، خودداری از مصرف هم‌زمان چای سبز و آسپیرین است. از آن‌جایی که هر دو ریسک خون‌ریزی را افزایش می‌دهند، می‌توان نتیجه گرفت مصرف هم‌زمان این دو مانع اثر داروهای ضدانعقاد خواهدشد. در این خصوص بهتر است پیش از مصرف چای سبز با پزشک خود مشورت کنید.
شیمی‌درمانی
همان‌طور که در بخش تداخلات مثبت اشاره شد، چای سبز می‌تواند موجب افزایش اثربخشی برخی داروهای شیمی‌درمانی شود. در نقطۀ مقابل، مصرف چای سبز می‌تواند با تحت تاثیر قرار دادن ژنی در سلولهای سرطانی پروستات، موجب کاهش اثربخشی داروهای شیمی‌درمانی در روند درمان سرطان پروستات شود.
کلوزاپین (کلروزیل)
مصرف چای سبز تا ۴۰ دقیقه پیش از استفاده از کلوزاپین می‌تواند باعث کاهش اثر این دارو شود.
لیتیم
لیتیم در درمان اختلالات دوقطبی نقش دارد. مصرف چای سبز می‌تواند با کاهش سطح لیتیم از توان اثربخشی آن بکاهد.
مقدار مجاز مصرف۲۲-۳۳
کودکان: مصرف چای سبز در کودکان بررسی نشده، با این وجود مصرف آن در کودکان بالای دو سال بی‌خطر به نظر می‌رسد. هر چند که می‌توان از مصرف آن در کودکان خودداری کرد.
بزرگسالان: پیشتر به این نکته اشاره کردیم که حد خطر مصرف کافئین چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۴ گرم در روز است (یعنی ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در هر روز به‌ازای هر کیلوگرم وزن فرد). از طرفی میزان مجاز مصرف روزانۀ پلی‌فنول حدوداً ۲۴۰ تا ۳۲۰ میلی‌گرم است. با تجمیع این دو، به نظر می‌رسد نوشیدن روزانه دو تا سه لیوان چای سبز، یا مصرف ۱۰۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم عصارۀ آن بلامانع باشد.
بارداری و شیردهی: همان‌طور که پیشتر اشاره شد، نوشیدن روزانه تا دو لیوان چای سبز (معادل ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین) بلامانع است.
حقایق و افسانه‌ها۲۲-۳۳-۳۵-۳۶-۳۷
در این بخش به بررسی صحت برخی از باورهای عمومی عمومی می‌پردازیم.
چای سبز، چربی شکم را می‌سوزاند.
نادرست. حقیقتاً هیچ مادۀ غذایی بدن را “قطعه قطعه” نمی‌کند! همان‌طور که پیشتر نیز اشاره کردیم، مصرف چای سبز همراه با ورزش و فعالیت جسمانی و رژیم غذایی مناسب، می‌تواند به تسریع روند لاغری کمک کند. ذکر این نکته نیز ضروری است که بسیاری از نوشیدنی‌های چای سبز موجود در بازار حاوی شکر هستند و مصرف آن‌ها به مرور زمان به انباشت چربی در ناحیۀ شکم می‌انجامد. به همین دلیل، بهتر است از محصولات فاقد شکر (که برچسب‌های “صفر گرم شکر” یا “بدون کالری” عرضه می‌شوند) استفاده کنید.
چای سبز خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
درست. ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در چای نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به سرطان ایفا می‌کنند.
چای سبز نقش موثری در پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی دارد.
درست. براساس نتایج حاصل از تحقیقات، مصرف مستمر چای سبز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش می‌دهد. در دیدگاهی مشابه، بیماری‌های قلبی-عروقی در کشورهای آسیای شرقی – که مصرف مستمر چای سبز را در فرهنگ خود دارند – افراد کم‌تری را نسبت به کشورهای غربی درگیر می‌کنند.
چای سبز فاقد کافئین است.
نادرست. چای سبز حدوداً حاوی دو الی چهار درصد کافئین است.۲۲ بیشتر مضرات مصرف چای سبز نیز به تاثیرات مخرب کافئین بر بدن در طولانی‌مدت برمی‌گردند. بر اساس گایدلاین وزارت کشاورزی ایالات متحدۀ آمریکا (USDA) برای شهروندان آمریکایی، دریافت روزانۀ ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین از منابعی مانند چای و قهوه می‌تواند باعث بهبود حافظه، افزایش سطح انرژی و کاهش خطر کاهش ابتلا به اختلالات شخصیتی می‌شود. با این وجود برای دوری از عوارض جانبی کافئین، می‌توان از محصولات فاقد کافئین چای سبز استفاده کرد.
چای سبز آرامش‌بخش است.
درست. البته این حقیقت به تعریف شما از آرامش بستگی دارد. همان‌طور که پیشتر بیان شد، L-Theanine موجود در چای خاصیت آرامش‌بخشی دارد.
تحقیقات اخیر
بررسی آخرین مقالات دیتابیس مدلاین۳۴، از ابتدای سال ۲۰۱۴ تا به امروز، نشان می‌دهد که حدود شش‌هزار مقاله مرتبط با چای سبز منتشر شده که در این میان، بیش از ۵۰۰ مقاله به بررسی ارتباط میان چای سبز و لاغری، بیش از ۴۰۰ مقاله مرتبط با تاثیر چای سبز بر قلب و دستگاه گردش خون و بیش از ۷۰۰ مقاله مرتبط با عوارض جانبی چای سبز هستند. هم‌چنین کم‌تر از ۴۰۰ مقاله به بررسی تاثیر چای سبز بر کبد می‌پردازند. اما بی‌شک بیشترین سهم در میان تحقیقات مرتبط با چای سبز، اختصاص به تاثیر چای سبز بر پیشگیری از سرطان دارد. از حدود کم‌تر از هزار مقالۀ مرتبط با تاثیر چای سبز بر سرطان، بیش از نیمی از مقالات مرتبط با درمان سرطان هستند. اما بیشترین سهم در بین انواع سرطان، متعلق به سرطان سینه با حدود ۱۵۰ مقاله است.
به نظر می‌رسد با ثابت شدن تاثیر چای سبز بر پیشگیری از ابتلا و حتی در مواردی، درمان یا کمک به روند درمانی سرطان، و افزایش تمایل عموم مردم جامعه به مصرف چای سبز، تحقیقات آینده تمرکز بیشتری بر ارتباط میان چای سبز و سرطان و ابداع روش‌هایی برای استفاده از مواد سودمند موجود در ترکیبات چای سبز (مانند کاتچین‌ها و پلی‌فنول‌ها)، در عین حذف برخی مواد ریسکی و خطرزا (مثل کافئین) و پیشگیری از عوارض جانبی آن داشته‌باشند.
جمع‌بندی
چای سبز با خواص آنتی‌اکسیدانی خود می‌تواند نقش موثری در پیشگیری از سرطان داشته‌باشد و در برخی موارد، مانند سرطان سینه، مصرف چای برای تقویت اثر داروهای شیمی‌درمانی نیز توصیه می‌شود. چای سبز هم‌چنین اثرات قابل‌توجهی بر بهبود عملکرد سیستم گردش خون، بهبود علائم دیابت نوع دوم، پیشگیری از بیماری‌های نورودژنرتیو (مانند پارکینسون و آلزایمر) و افزایش بهره‌وری مغز دارد. در مقابل، مصرف بیش از اندازۀ چای سبز، یا مصرف چای سبز در برخی بیماران می‌تواند عوارض و اثرات سوء از خود به‌جا بگذارد. به همین دلیل بهتر است از مصرف چای سبز با مواد غذایی و داروهایی که منجر به تداخل دارویی و تقویت یا تضیعف اثر می‌شوند (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آمفتامین‌ها، داروهای ضدتعقاد خون، آسپیرین و موارد دیگری که در بخش تداخلات دارویی به آن‌ها اشاره کردیم) خودداری کرد. به بیماران نیز توصیه می‌شود مصرف چای سبز را با پزشک خود در میان بگذارند. با توجه به توضیحات ارائه‌شده، مصرف مستمر چای سبز، با رعایت دوز مصرفی کافئین و پلی‌فنول‌ها پیشنهاد می‌شود. لازم به ذکر است که مصرف روزانه بیش از دو لیوان چای سبز می‌تواند خطرناک باشد. مصرف روزانۀ چای سبز در خانم‌های باردار، بیماران قلبی، افراد مبتلا به دیابت، بیماران مبتلا به اختلالات گوارشی (مانند سندرم رودۀ تحریک‌پذیر)، بیماران مبتلا به کم‌خونی و اختلالات انعقاد خون، افراد مبتلا به نارسایی‌های کبدی و افراد مبتلا یا مستعد پوکی استخوان باید با احتیاط و زیر نظر پزشک یا کارشناس تغذیه صورت گیرد. هم‌چنین برای دوری از عوارض جانبی مصرف بیش از حد کافئین، می‌توان از محصولات بدون کافئین چای سبز استفاده کرد.
*کاتچین: آنتی‌اکسیدانی است که در چای سبز به‌فراوانی یافت می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌های با مهار رادیکال‌های آزاد در پیشگیری از سرطان نقش به‌سزایی ایفا می‌کنند.
۱. تاریخچه چای در ایران و جهان آفتاب آنلاین
۲. آشنایی با تاریخچه چای در ایران و جهان همشهری آنلاین
۵. Green tea diet pills SafeWeightLossPills
۸. L-theanine—a unique amino acid of green tea and its relaxation effect in humans ScienceDirect
۹. Obesity and thermogenesis related to the consumption of caffeine, ephedrine, capsaicin, and green tea American Physiological Society
۱۰. Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans. PubMed
۱۱. Green tea, black tea and breast cancer risk: a meta-analysis of epidemiological studies. PubMed
۱۲. Green Tea Consumption and Prostate Cancer Risk in Japanese Men: A Prospective Study American Journal of Epidemiology
۱۳. Prospective cohort study of green tea consumption and colorectal cancer risk in women. PubMed
۱۵. Neurological mechanisms of green tea polyphenols in Alzheimer’s and Parkinson’s diseases. PubMed
۱۸. The top 10 causes of death WHO
۱۹. Inhibitory effect of jasmine green tea epicatechin isomers on LDL-oxidation ScienceDirect
۲۰. Influence of green tea and its three major components upon low-density lipoprotein oxidation ScienceDirect
۲۱. Effectiveness of green tea on weight reduction in obese Thais: A randomized, controlled trial ScienceDirect
۲۲. Green Tea: Uses, Side Effects, Interactions and Warnings WebMD
۲۳. Drug Record: Green Tea NLM LiverTox
۲۴. Green Tea NCCIH
۲۵. Brew for Your Heart: Tea Helps Lower Blood Pressure HealthCare
۲۶. Green Tea Effects NLM Toxnet
۲۷. Green Tea Facts and Evidences Open SIUC
۲۸. Black tea MedicinePlus
۲۹. Green tea extract: A potential cause of acute liver failure PubMed
۳۰. Consumption of Green Tea Extract Results in Osteopenia in Growing Male Mice PubMed
۳۱. Green Tea and Bone Health: Evidence from Laboratory Studies PubMed
۳۲. Side Effects of Green Tea StyleCraze
۳۳. Green Tea University of Maryland Medical Center
۳۴. NCBI PubMed
۳۵. Green Tea Benefits GH
۳۶. Green Tea Capsules Green Tea Guide
۳۷. Proven Benefits of Green Tea Authority Nutrition
۳۸. Cutch FAO
اقا لینک مطلبو من پیدا نکردم.میشه راهنماییم کنید؟