داروهای تجویزی مصرف شده توسط میلیون‌ها انسان در سراسر جهان می‌توانند حافظه را تحت تاثیر قرار دهند. از دست دادن حافظه همیشه نتیجه‌ی پیری نیست.
اینجا به ۵ نوع دارو که می‌توانند حافظه را تحت تاثیر قرار دهند، می‌پردازیم:
۱. داروهای ضد افسردگی (سه حلقه‌ای)
نوع قدیمی داروهای ضد افسردگی که به عنوان تری‌سایکلیک شناخته می‌شوند با کاهش حافظه ارتباط دارند.
برخی از این داروها عبارتند از:
- دسی‌پرامین (نورپرامین)
- ایمی‌پرامین (توفرانیل)
- کلومی‌پرامین (آنافرانیل)
- دوکسپین (سینکوان)
حدود نیمی از افرادی که از این داروها مصرف می‌کنند با مشکلات تمرکز دست و پنجه نرم می‌کنند و یک سوم‌شان کاهش حافظه دارند.
۲. داروهای اضطراب
داروهای دارای بنزودیازپین تحت عنوان والیوم، آتیوان، کلونوپین و زاناکس به فروش می‌رسند. این داروها اغلب برای اضطراب و سایر مسائل سلامت روان مانند OCD، بی‌خوابی و اختلالات پس از ضربات روحی-روانی تجویز می‌شوند و متاسفانه با کاهش حافظه و آلزایمر ارتباط دارند.
دکتر هلن آلفونسو -روانپزشک- می‌گوید:
تحقیقات کنونی بسیار واضح‌اند و پزشکان باید با بیماران خود برای درمان مانند استفاده از داروهای ضد افسردگی جدید که ایمنی و اثربخشی‌شان ثابت شده است، همکاری کنند.
۳. استاتین‌ها
استاتین‌ها برای بیشتر افراد برای حفظ کلسترول در سطح نرمال و بی‌خطر تجویز می‌شوند. سازمان غذا و دارو کاهش حافظه، فراموشی و سردرگمی را به عنوان عوارض جانبی این داروها گزارش کرده است. برخی از افراد هنگام مصرف این داروها مشکلات حافظه‌ای پیدا می‌کنند، اما مطالعاتی که تاکنون انجام شده‌اند، بی‌نتیجه اند.
استاتین‌ها عبارتند از:
- آتورواستاتین (لیپیتور)
- لوواستاتین (مواکور)
- فلوواستاتین (لسکول)
- پراواستاتین (پراواکول)
۴. بتابلاکرها
بتابلاکرها سرعت ضربان قلب را کاهش می‌دهند و برای کاهش فشارخون مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این داروها به افراد دارای مشکلات قلبی تجویز می‌شوند.
نام‌های معمول بتابلاکرها عبارتند از:
- کارودیلول (Coreg)
- آتنولول (تنورمین)
- متوپرولول (لوپرسور-توپرول)
- پروپرانولول (ایندرال)
بتابلاکرها همچنین منجر به از دست دادن خاطرات احساسی می‌شوند. از این داروها به عنوان روشی برای درمان اختلالات پس از ضربات روحی-روانی بخاطر توانایی بلوکه کردن خاطرات احساسی استفاده می‌شود. البته در این ارتباط هم مطالعات قطعی نیستند.
۵. خواب‌آورها
برای افرادی که نمی‌توانند بخوابند گاهی اوقات داروهایی که به اصطلاح “داروهای Z” نامیده می‌شوند، تجویز می‌شود. این داروها عبارتند از:
- زولپیدم (آمبین)
- اسزوپیکلون (لونستا)
- زالپلون (سوناتا)
“داروهای Z” با کاهش حافظه بویژه از دست دادن توانایی ایجاد خاطرات جدید ارتباط دارند. همچنین گزارش شده است منجر به رفتارهای عجیب مانند رانندگی و آشپزی بدون هیچ خاطره‌ای از رویداد می‌شوند!
چاره چیست؟
هرجا که ممکن است از درمان‌های روانشناختی ویا دیگر گزینه‌های مناسب بجای مصرف این داروها استفاده کنید. طبعاً، همیشه باید قبل از تغییر دارو با پزشک خود مشورت کنید.
