۲۱ آبان (۱۲ نوامبر) تحت عنوان روز جهانی پنومونی نام‌گذاری شده‌است.
در این مقاله به تبیین مهم‌ترین اهداف سازمان بهداشت جهانی در سال‌های اخیر و در جهت مهار گسترش این بیماری می‌پردازیم.
پنومونی یا ذات‌الریه (Pneumonia) عفونت ریه در نتیجۀ اثر عوامل بیماری‌زای خارجی (پاتوژن‌ها) است و می‌تواند طیفی وسیع، از یک بیماری اولیۀ ساده و ابتدایی تا عفونت پیشرفته و مهلک را شامل شود. سرفه، به‌ویژه سرفۀ خلط‌دار، اصلی‌ترین علامت و نشانۀ پنومونی است. از سایر علائم این بیماری می‌توان به تب (معمولاٌ بالای ۳۸ درجۀ سانتی‌گراد) یا هیپوترمی (پائین‌تر از ۳۵ درجه)، تغییر وضعیت روانی، تغییر ریتم تپش قلب، خس‌خس سینه و تنگی نفس، کاهش شدت صداهای تنفسی، درد قفسۀ سینه، انحراف نای، لنفادنوپاتی و ظهور برآمدگی‌های پوستی اشاره کرد.
ذات‌الریه عمدتاً با معاینۀ فیزیکی توسط پزشک و درنتیجۀ مراجعۀ بیمار و شکایت از علائم ذکرشده تشخیص داده می‌شود. البته در این میان، نمی‌توان از نقش پررنگ روش‌های تصویربرداری در تشخیص برخی از انواع ذات‌الریه چشم‌پوشی کرد. با اتکا به داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، سالانه بیش از سه‌میلیون مورد ابتلا به پنومونی در ایالات متحده مشاهده می‌شود و شیوع آن در فصل زمستان و به‌طور کلی، هوای سرد، بیشتر است.
به‌طور معمول، بیماران مبتلا به ذات‌الریۀ ساده، با پیش‌آگهی قابل‌قبولی از بیماری مواجه هستند.
کهولت سن، بیماری‌های زمینه‌ای، نارسایی تنفسی، نوتروپنی و برخی موارد مشابه می‌توانند خطر ابتلا به پنومونی و مرگ ناشی از آن را افزایش دهند. پنومونی درمان‌نشده می‌تواند نرخ مرگ بالای سی درصد داشته‌باشد.
پیشگیری، محور اصلی برنامه‌های سازمان بهداشت جهانی در مبارزه با پنومونی
با وجود این‌که سالانه، درصد قابل‌توجهی از افراد مبتلا به ذات‌الریه درمان می‌شوند،
اما بی‌شک پیشگیری از ابتلا، نسبت به درپیش‌گرفتن روش‌های درمانی وقت‌گیر و هزینه‌بَر، بازدهی بالاتری دارد. به‌علاوه، ابتلا به پنومونی حتی پس از درمان نیز می‌تواند عوارضی از قبیل تخریب بافت ریه، برونشکتازی، نارسایی تنفسی، ابتلا به سندرم زجر تنفسی حاد و حتی مننژیت از خود برجای بگذارد. با توجه به ارتباط میان ابتلا به انفلوانزای H1N1 و بروز پنومونی، واکسیناسیون به‌موقع می‌تواند نقش قابل‌توجهی در پیشگیری از ابتلا به ذات‌الریه داشته‌باشد. هم‌چنین دوری از سیگار و گازهای آلاینده نیز می‌توانند در پیشگیری از ابتلا به ذات‌الریه موثر واقع شوند. لازم به ذکر است، ابتلای قبلی به برخی بیماری‌های زمینه‌ای، مانند تومورهای ریوی، بیماری مزمن انسدادی ریه و برونشکتازی نیز می‌توانند به نوبۀ خود، خطر ابتلا به پنومونی را افزایش دهند.
مقالات مرتبط:
اینفوگراف: ذات‌الریه، خطر پنهان
ذات‌الریه آتیپیک (Walking Pneumonia)
اگر به طور منظم به این پزشک مراجعه کنید به ذات‌الریه مبتلا نمی‌شوید
عملکرد سلول‌های ریه؛ هدف و عامل خطری برای معالجه‌ی پنومونی آنفلولانزایی
¶ در نگارش بدنۀ اصلی این مقاله، از داده‌های مقالۀ Bacterial PneumoniaMedscape استفاده شده‌است.
