سالم‌ترین راه برای کنار آمدن با دسرها (یا هر غذای شیرین) نخوردن‌شان است! این حرفی است که بیشتر مردم به آن معتقد هستند. اما در این صورت زندگی به چه دردی می‌خورد؟ برای خود من زندگی بدون شیرینی‌جات و دسرها هیچ معنایی ندارد. با این حال مطالعات نشان می‌دهند که قند خون اضافی موجب دیابت، چاقی و حملات قلبی می‌شود. اما چگونه می‌توان علی‌رغم مصرف شیرینی‌جات مضرات قند را بر روی سلامتی به حداقل رساند؟ آیا راهی هست؟
مقاله مرتبط: کربوهیدرات‌ها بیشتر از چربی‌ها برای قلب مضرند
طبق مطالعات اخیر بله!
لسلی بونکی می‌گوید:
اول از همه باید بدانید که لزومی ندارد که شکر و قند را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید زیرا این عمل کار بسیار دشواری است. او معتقد است که واداشتن افراد به داشتن رژیم غذایی بدن قند کاری ناممکن است. بدن هر شخص به طور معمول به خوردن مقدار معینی غذاهای شیرین نیاز دارد. قند و شکر انرژی مورد نیاز برای فعالیت‌های روزانه‌مان را تامین می‌کنند پس اگر ما یک رژیم فاقد قند برگزینیم عملاً آسیب رساننده به بدن خواهد بود. در نتیجه بهترین راه این است که مقدار قند دریافتی را به گونه ای تنظیم کنیم که به سلامتی‌مان آسیبی نرساند.
قند عموماً به دلیل این که به تنهایی سرو می‌شود تاثیر بدی بر سلامتی می‌گذارد. به طور مثال در قالب نوشابه‌ها، آبنبات‌ها یا در کنار سایر کالاهای کربوهیدراتدار مصرف می‌شود. از آن‌جایی که این مواد غذایی از قندهای ساده تشکیل شده‌اند بنابراین به طور ناگهانی قند خون‌مان را بالا می‌برند. زمانی که این اتفاق می‌افتد بدن ما تلاش می‌کند که سریعاً این قند خون افزایش یافته را به کمک هورمون‌های کاهنده قند‌خون مانند انسولین و اینکرتین (Incretin) کاهش دهد. اگر این افزایش ناگهانی هورمونی به طور مرتب اتفاق بیفتد سرانجام کارایی خود را از دست داده و در کاهش قند خون ناتوان خواهند ماند همانند شرایطی که در دیابت نوع ۲ پیش می‌آید.
مقاله مرتبط: نوشیدنی‌های شیرین؛ عامل خطری در افزایش بیماری‌های قلبی
راه‌های پیشنهادی
اما چندین راه برای جلوگیری از این اتفاق وجود دارد. اولین راه‌کار خوردن شیرینی‌جات کمتر یا خوردن مواد شیرین با سایر مواد غذایی است به گونه‌ای که غذای شیرین وعده اصلی نشود. شاید بهترین خوراکی که برای خوردن با مواد قندی توصیه می‌شود پروتئین می‌باشد. مصرف پروتئین سبب آزاد سازی هورمون گلوکاگون، یکی دیگر از هورمون‌های تنظیم‌کنندۀ قند خون می‌شود. پس زمانی‌که قند و پروتئین با هم مصرف می‌شوند می‌توانند همدیگر را تنظیم کنند.
راه‌کار دیگر کاری است که با قهوه روزانه خود می‌توانید انجام دهید. قهوه به تنهایی می‌تواند بسیار تلخ بوده و آزاردهنده شود پس به جای شیرین‌کردن آن با مقدار زیادی شکر می‌توانید قهوه خود را با شیر مخلوط کنید. این مخلوط مقدار مناسب قند و شکر – که هر دو در شیر موجود هستند – موجب تعادل هورمون‌ها و گلوکز در بدن می‌گردد.
بعضی تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که خوردن مواد غذایی کربوهیدراتدار در پایان وعده بسیار موثر خواهد بود. مطالعه بر روی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که ترتیب خوردن غذاها بر سطح گلوکز خون افراد تاثیر مستقیمی دارد. در آخرین تحقیق انجام شده که در سپتامبر سال جاری صورت گرفت هر کدام از شرکت‌کنندگان – که همگی مبتلا به دیابت نوع ۲ بودند – سه روز متوالی وعده‌های غذایی یکسانی را خوردند اما ترتیب خوردن در روزهای مختلف، متفاوت بود.
- روز اول: ابتدا کربوهیدرات، ده دقیقه بعد پروتئین و سبزیجات در روز.
- روز دوم: ابتدا پروتئین و سبزیجات و ده دقیقه بعد کربوهیدرات و در روز آخر همه مواد را با هم مصرف کردند.
یافته بزرگ!
محققان پس از هر وعده غذایی مقدار گلوکز، انسولین و گلوکاگون خون این افراد را هر سی دقیقه یکبار به مدت سه ساعت اندازه گرفتند. آن‌ها مشاهده کردند که قله‌ی میزان گلوکز خون زمانی که کربوهیدرات در آخر مصرف می‌شد ۵۰ درصد پایین‌تر از زمانی بود که کربوهیدرات در اول مصرف می‌شد.
این یک یافته بزرگ است. درحقیقت، با توجه به این تحقیق اهمیت ترتیب غذایی بر گلوکز و سطح هورمون با تاثیر دارو‌های تنظیم‌کننده قند خون یکسان است. بیشتر افراد مبتلا به دیابت به کم کردن غذاهای دارای قند از وعده‌های غذایی خود توصیه می‌شوند، اما با این روش کافیست فقط ترتیب غذاهای مصرفی را عوض کرده و نتیجه دقیقاً همان می‌شود!
زمانی که این تحقیق انجام می‌شد هدف آن یافتن بهترین راه برای کنترل قند خون بود بنابراین با تغییر ترتیب غذاها از هر فرد خواسته می‌شد که تجربیات خود را بازگو کند تا بهترین ترتیب به عنوان ترتیب نهایی معرفی شود. و در پایان ترتیب برگزیده شده بدین صورت معرفی شد: سالاد، سبزیجات، مواد پروتئینی و در پایان دسر.
دکتر بونوکو می‌گوید:
به علاوه اگر بخواهیم منطقی فکر کنیم این روش سبب می‌شود که دسر کمتری بخورید زیرا که در ابتدا با خوردن پروتئین و سبزیجات گرسنگی شما تا حد زیادی برطرف شده و جای زیادی برای دسر باقی نمانده است پس تمایل کمتری به خوردن مواد شیرین پیدا می‌کنید.
دکتر بونوکو می‌گوید: