“Chemo Brain” یا “Chemo Fog” از عوارض شیمی درمانی بر مغز است که باعث مشکلات حافظه، تفکر، شناسایی محرک و سخن گفتن می‌شود. اخیرا محققان اعلام کردند که این عارضه از ابتدای سرطان، مغز را درگیر می‌کند و منحصر به شیمی درمانی نیست. طبق مقاله‌ای که در ژورنال Neuroscience چاپ شده است، محققان با بررسی موش‌های مبتلا به سرطان سینه، مشاهده کردند که اختلالات مغزی قبل از انجام شیمی‌درمانی در موش‌ها بروز کرده است. دکتر Gordon Winocur، سرپرست تحقیقات از دانشگاه تورنتو، در‌این باره می‌گوید:
مطالعات ما نشان داد که اختلال در حافظه و تفکر در بیماران سرطانی اتفاق می‌افتد که شیمی درمانی آن را تشدید می‌کند. سرطان و شیمی درمانی هر دو به نحوی بر روی مغز اثر دارد و هم‌چنین باعث افسردگی و اضطراب می‌گردد.
بعد از شیمی درمانی، ۶۵ درصد از بیمارانی که به سرطان سینه مبتلا بودند، اعلام کردند که مشکل بخاطر سپردن افراد و عدم تمرکز بر موضوعات داشتند. سایر بیماران سرطانی علائم مشابهی را گزارش کرده‌اند. در طول مطالعات، محققان تغییرات مغز را طی پیشرفت سرطان و درمان آن بررسی کردند:
- با رشد تومور سرطانی، سیستم ایمنی بدن با ترشح سایتوکاین‌های مختلف از پیش‌روی سلول‌های سرطانی جلو‌گیری می‌کنند. این پاسخ ایمنی باعث بروز التهاب در مغز شده و عملکرد آن‌را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- شیمی درمانی تولید و تقسیم سلول‌های جدید را در مغز محدود و در نتیجه حافظه را مختل می‌کند.
- هم‌زمانی رشد تومور و شیمی درمانی، باعث کاهش اندازه‌ی ناحیه‌ی مربوط به یادگیری و حافظه در مغز می‌شود.
این تحقیقات بر روی موش‌ها انجام شده که نصف آنان سالم و نصف‌شان به سرطان سینه مبتلا بودند. توانایی یادگیری و الگو‌های رفتاری این موش‌ها قبل از انجام شیمی درمانی بررسی شده بود. دارو‌های شیمی درمانی مثل Methotrexate و Fluoracil به مدت مشخصی به موش‌ها تزریق شد. در پایان تحقیقات، محققان شاهد عوارض شیمی درمانی از جمله تغییر ساختار مغز، تحت تاثیر سایتوکاینها بودند. سایتوکاینها نوعی پروتئین سیستم ایمنی هستند که در پاسخ به عوامل عفونی و سلول‌های سرطانی در بدن ترشح می‌شود. هم‌چنین، محققان اعلام کردند موش‌هایی که در مراحل نهایی درمان بودند، وضع یادگیری و حافظه‌ی وخیم تری نسبت به موش‌های سالم داشتند. بعد از اسکن مغز موش‌های سالم بعد از شیمی درمانی، مغز آنان در حالت نرمال نبود.
مقاله‌ی مرتبط: عوارض شیمی‌درمانی
دکتر Winocur معتقد است که دارو‌هایی که برای پیش‌گیری از آلزایمر به‌کار می‌روند، می‌توانند عوارض شیمی‌درمانی را به طور چشم‌گیری کاهش دهند که درستی این نظریه در مطالعات بعدی بررسی خواهد شد.
