التهاب چیست ؟ التهاب آغازگر بسیاری از بیماری‌های مزمن بوده و تعداد مبتلایان به آن در سراسر جهان رو به رشد است. اما سوالی که پیش می‌آ‌‌ید این است که التهاب یعنی چه و چگونه باعث بیماری می‌شود. در این مقاله با معنی التهاب، علائم التهاب و درمان آن آشنا خواهید شد.
التهاب چیست و چه نشانه هایی دارد؟
التهاب، به عنوان مثال، ناحیه‌ای متورم، قرمز، دردناک و گرمی است که در اطراف خار گل رزی که در انگشتتان فرو رفته است، تشکیل می‌شود. یا درد و تورمی است که در اطراف مچ پای پیچ خورده شما ایجاد می‌شود. در این شرایط، التهاب مشهود و در عین حال ناخوشایند است. التهاب نقش محافظتی دارد و وظیفه‌اش را با به کار گرفتن شدید سیستم ایمنی انجام می‌دهد و باعث می‌شود که سیستم ایمنی با عفونت‌ها مبارزه کند یا به آسیب بافتی واکنش نشان دهد.
وقتی سلول‌های ایمنی در حال گشت‌زنی، عفونت و یا خطری را تشخیص می‌دهند، دسته‌ای از مواد شیمیایی را آزاد می‌کنند. برخی از این مواد میکروب‌های مهاجم را می‌کشند و برخی دیگر که سیتوکین نام دارند، باعث گردآمدن سلول‌های دیگری در محل آسیب می‌شوند. نفوذپذیری عروق خونی به منظور تسهیل دسترسی این سلول‌ها به محل افزایش می‌یابد. پس قرمزی، تورم و درد، ناشی از هجوم سلول‌ها و مایعات به محل و همچنین وارد شدن صدمه به قسمت‌های مجاور بافت آسیب دیده در اثر واکنش‌های التهابی است.
زانو و انگشت ملتهب ما، پس از کاهش علائم التهاب در طول روزها یا هفته‌ها، به حالت عادی باز می‌گردد. علت آن است که التهاب به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که سرانجام متوقف گردد. مواد شیمیایی که در محل آسیب توسط سلول‌های ایمنی آزاد می‌شوند، پس از برطرف شدن خطر، تعمدا تغییر می‌کنند. این تغییر به گونه‌ای است که باعث ورود بافت از فاز مبارزه با عامل بیماری زا به فاز درمان می‌شود و بافت را به حالت عادی‌اش برمی‌گرداند.
برخی افراد در این شرایط از داروهای ضدالتهاب استفاده می‌کنند. این داروها لزوما روند درمان را مختل نمی‌کنند؛ اما باعث کاهش اثرات جانبی آن از جمله درد و تورم می‌شوند.
پس التهاب یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای دفاعی ماست و و سریعا و به نحوی موثر ما را در برابر بسیاری از آسیب‌ها محافظت می‌کند. حال که با معنی التهاب آشنا شدید، به سراغ مشکلات ناشی از آن می‌رویم.
التهاب چه زمانی مشکل ایجاد می‌کند؟
ناتوانی در سرکوب التهاب در بیماری‌های مزمن عواقب دردناک، مهلک و ناتوان‌کننده‌ای خواهد داشت. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و بیماری‌های التهابی روده به خوبی از این موضوع آگاهند. در این بیماری‌ها، در مواد شیمیایی مسئول کنترل التهاب اختلال ایجاد می‌شود. به این صورت که التهاب به جای این که متوقف شود، ادامه می‌یابد و یا اینکه به گونه‌ای شدید در مکان‌هایی مانند روده یا مفاصل ما رخ می‌دهد.
مقاله مرتبط: مکانیسم کامل شکل‌گیری روماتوئید آرتریت
در این شرایط التهاب، مشکلات فراوانی ایجاد می‌کند چون در حال آسیب زدن به بافت‌های سالم بدن ماست. بدون وجود سیگنال‌های سرکوب‌کننده التهاب، سلول‌های ایمنی به آزاد کردن مواد شیمیایی آسیب‌رسان و نابود کردن سلول‌های سالم بدن ادامه می‌دهند، بی آن که عامل میکروبی تهدیدکننده‌ای در کار باشد.
ما امروزه می‌دانیم که التهاب در بسیاری از شرایط و در شمار روزافزونی از بیماری‌های مزمن رایج رخ می‌دهد. جامعه مدرن امروزی ما پر از عوامل برانگیزاننده این نوع از التهاب‌هاست. این محرک‌ها می‌توانند دود سیگار، هوا، آب و غذای آلوده، فلور میکروبی روده و شرایط روانی مانند استرس باشند.
محیط و سبک زندگی امروزی ما، باعث می‌شود که التهاب دائما در شدت‌های کم در بدن ما وجود داشته باشد و سیستم ایمنی را در حالت آماده‌باش قرار دهد. این شرایط برای بدن یک تهدید خاموش محسوب می‌شود؛ از آن جهت که باعث بروز علائم مشهود التهابی نمی‌شود، اما می‌تواند باعث وخامت و پیچیدگی بیماری‌هایی شود که در بدن وجود دارند. پیری نیز می‌تواند قدرت عوامل کنترل کننده آن را کاهش دهد. التهاب امروزه به عنوان عامل یا فاکتور تشدید کننده، در بیماری‌هایی مانند دیابت، چاقی، سرطان، افسردگی و بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود.
التهاب باعث ایجاد کدام بیماری‌ها می‌شود؟
تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که التهاب می‌تواند باعث بروز بیماری‌های نورودژنراتیوی مانند پارکینسون و آلزایمر شود. مطالعه‌ای ژنتیکی که در مقیاسی وسیع انجام شده، DNA افراد آلزایمری و سالم را از لحاظ این بیماری مقایسه کرده است. مشاهده شد که بسیاری از تغییرات DNA افراد آلزایمری در ژن‌های مرتبط با مسیرهای واکنش‌های التهابی رخ داده است. این موضوع نشان می‌دهد که فرایندهای التهابی عامل این بیماری ها یا واکنش دهنده به آن‌هاست.
مطالعه‌ای در اوایل سال ۲۰۱۷ نشان داد که کاهش التهاب با داروهای خاص می‌تواند در برابر تکرار حمله قلبی از افراد محافظت کند و همچنین می‌تواند میزان بروز سرطان ریه را در افراد سیگاری کاهش دهد.
التهاب ارتباط پیچیده‌ای با بسیاری از سرطان‌ها دارد. پاسخ‌های اولیه التهابی به سلول‌های ایمنی کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را نابود کنند. در حالی که در مراحل بعدی بیماری، سهوا به انتشار سلول‌های سرطانی کمک می‌کند.
مقاله مرتبط: التهاب می‌تواند باعث سرطان شود
درمان التهاب چیست
این که درمان التهاب چیست به نوع التهاب و مکان درگیری بستگی دارد. در مواردی مانند التهاب مچ پا، ما می‌توانیم از استروئیدها و داروهای ضدالتهاب برای سرکوب التهاب حاد استفاده کنیم. اما در التهابات مزمن موضوع تفاوت دارد. در این نوع بیماری‌ها ما باید بدانیم که کدام یک از مسیرهای التهابی نیاز به تقویت و کدام یک از آن‌ها نیاز به تضعیف دارند. پس به روشی برای به تعادل رساندن سیستم ایمنی نیاز داریم؛ نه صرفا تقویت یا سرکوب کامل آن.
تحقیقات تعدادی راه‌های تنظیمی را معرفی کرده‌اند که می‌توانند فرایندهای التهابی را خاموش یا روشن کنند. این نتایج به معرفی روش‌های درمانی موفقی منجر شده‌اند که واسطه‌های التهابی خاصی را در آرتریت روماتوئید، بیماری‌های التهابی روده و… هدف قرار می‌دهند.
این درمان‌ها از آنتی‌‌بادی‌ها برای هدف قرار دادن و بلوک واسطه‌های التهابی که سیتوکین‌ها هستند، استفاده کردند و در سرکوب التهاب در برخی بیماران موفق بودند. اخیرا پروتئین‌هایی در سلول‌های ایمنی شناخته شده‌اند و به عنوان هدف درمانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این درمان مخصوص بیمارانی است که درمان پیشین در آن‌ها موثر نبوده است.
Salam