روش‌های اندازه‌گیری درد؛ از خوداظهاری تا روش‌های مدرن‌تر!
هرکسی تا بحال حداقل چندباری درد را تجربه کرده است، و بیشتر ماها خیلی درد کشیده‌ایم! آیا برای واقعا برای درجه درد معیاری وجود دارد یا نه؟ همان‌طور که می‌دانید ما انواع درد داریم؛ درد آزاردهنده مانند بریدگی با کاغذ و یا درد شدید مانند دفع سنگ کلیه یا زایمان. اما محدوده و شدت این دردها با هم متفاوت است و برای جواب دادن به این سوال نیازمند روشی بدون اشتباه هستیم. دلیلش هم این است که اگر فرد درد زیادی می‌کشد، پزشک با دانستن این مطلب به بیمار مسکن یا آرام‌بخش قوی‌تری می‌دهد. حتی این که این درد برای چه مدتی ادامه خواهد داشت، اهمیت بالایی دارد.
مقاله مرتبط: استفاده از واقعیت مجازی برای کاهش درد!
درد مسئله‌ای کاملا درونی است و از فردی به فرد دیگر کاملا متفاوت است. مثلا زنان بیشتر به درد حساس هستند، بخصوص زنان با موی قرمز! بیماران، افراد افسرده و غیر ورزشکار هم بیشتر از دیگران درد را احساس می‌کنند. همان‌طور که دیدید مولفه‌های زیادی در درک درد توسط افراد موثر است. حتی می‌توان به این مطلب اشاره کرد افراد در سمت غالب بدنشان درد کمتری احساس می‌کنند؛ یعنی فردی که راست دست است در سمت چپ بدنش بیشتر درد احساس می‌کند.
همچنین انواع درد داریم؛ درد بافتی یا ماهیچه‌ای که دردی مبهم و خسته‌کننده است، که احساسی مانند سوزش در محل ایجاد می‌کنند. علاوه بر این درد می‌تواند حاد باشد(ناگهانی و برای مدت کوتاه) یا مزمن(ادامه‌دار) بشود.
با این تفاوت‌ها تعجبی ندارد که توصیف درد توسط افراد این‌قدر متفاوت است و مسئله قابل اتکایی نیست، بخصوص برای پزشک که بر اساس آن درمان می‌کند. محققین دهه‌ها است که سعی می‌کنند که بتواند روشی را پیدا کنند که درد را به صورت واقعی بتوان اندازه گرفت. در دهه ۱۹۴۰ میلادی، دانشمندان حیطه پزشکی تواستند یک روشی ابداع کنند به نام dol، که در آن بیماران بر اساس احساس سوختگی‌ای که ایجاد می‌کنیم، درد خود را مقایسه می‌کنند. یا به عبارتی بر اساس واکنش آن‌ها به این سوختگی کوچک ما درد قبلی آن‌ها را متوجه می‌شویم. البته این نکته را هم بیان کنیم که این روش ابتدا بر روی درد بارداری آزمایش شد.
در نهایت روش dol منجر به تولید وسیله‌ای به نام dolorimeter شد که مکانیسم آن در بالا توضیح داده شد. بعدها کمی این وسیله تغییر کرد و اسم آن به palpometer تغییر کرد.(کمی فشار به سوختگی اضافه شد.) البته این وسایل همچنان کاربرد وسیعی ندارد و به عنوان وسیله‌ای قابل اعتماد مورد قبول پزشکان نیست.
روش معمولی که امروزه استفاده می‌شود، خوداظهاری افراد است. در بیمارستان‌ها پزشکان با استفاده از جدول‌ها درد بیماران را عددی یک الی ده برآورد می‌کنند. در این شیوه فرد به صورت گفتاری میزان درد خودش را بیان می‌کند و حتی ممکن است با استفاده از صورتک‌هایی این عمل صورت بگیرد. به دلایل واضحی، خوداظهاری قابلیت اتکای کمی دارد. چرا که همان‌طور که گفته شد درد مسئله‌ای درونی و بیان آن سخت است؛ مثلا بعضی افراد به دلایل اجتماعی یا فرهنگی درد خود را کمتر بیان می‌کنند یا کلا بیان نمی‌کنند.
خوشبختانه روش‌های دیگری در حال مطالعه است. در سال ۲۰۱۳ محققان توانستند با اسکن‌های مغزی، نقشه درد را ترسیم کنند. به این شکل محققین می‌توانند با استفاده از اسکن مغزی میزان دردی که فرد تحمل می‌کند را متوجه بشوند. البته همان‌طور که می‌دانید اسکن مغزی چیزی نیست که بتوان همیشه از آن استفاده کرد ولی همین که نگاه جدیدی به این مقوله پیدا شده است، می‌توان امیدوار بود که روش‌های جایگزین و دقیقی ابداع شوند.
شاید برای‌تان جالب باشد!
برخلاف تصور عمومی، مغز درد را احساس نمی‌کند. مثلا زمانی که شما انگشت‌تان را می‌سوزانید، در بدن‌تان مواد شیمیایی آزاد می‌شود که سیگنال درد نامیده می‌شوند و از طریق نخاع به مغز می‌روند. مغز در پاسخ به آن، پیام دیگری را به سمت محل آسیب‌دیده ارسال می‌کند. بنابراین درد حالتی محلی دارد!
مقاله مرتبط: درد های رایج با افزایش سن: چگونه احساس بهتری داشته باشیم؟
