سندرم دهان سوزان وضعیتی است که باعث احساس سوزش در زبان یا دهان می‌شود
درد و ناراحتی ناشی از سندرم دهان سوزان (BMS) اغلب مکرر است. در حالی که درمان BMS مشکل است، گام‌هایی وجود دارد که مردم می‌توانند برای کاهش ناراحتی خود اقدام کنند.
سندرم دهان سوزان چیست؟
BMS سوزش ناگهانی، استفراغ یا احساس سوزن شدن در دهان را ایجاد می‌کند. این سندروم می‌تواند در هر منطقه از دهان، از جمله زبان، گونه‌ها و سقف دهان رخ دهد.
برخی افراد BMS را برای مدت طولانی به صورت روزانه تجربه می‌کنند، در حالی که افراد دیگر آن را به صورت دوره‌ای تجربه می‌کنند.
BMS یک بیماری نادر است که در کمتر از ۲ درصد از جمعیت رخ می‌دهد. از آنجا که پزشکان اطلاعات نسبتا کم نسبت به این وضعیت دارند، تشخیص و درمان آن دشوار است.
علائم
افرادی که BMS را تجربه می‌کنند، احساس سوزش، سوزن شدن در دهان را گزارش می‌کنند. شدت این علائم بین افراد متفاوت است. درد یا سوزش می‌تواند چند ساعت تا چند روز طول بکشد. حتی ممکن است این درد پس از شروع به طور ناگهانی، ناپدید شود و چند ماه بعد دوباره شروع شود. برخی از افراد مبتلا به BMS ممکن است در طول روز درد بیشتری را احساس کنند، در حالی که برخی دیگر با خوردن یا نوشیدن شاهد کاهش درد هستند.
علائم اضافی دیگر عبارتند از:
- بی‌حسی
- خشک شدن دهان
- تغییر طعم دهان
انواع
BMS ممکن است با علت یا نشانه‌های آن طبقه‌بندی شود.
سه نوع مختلف BMS بر اساس علائم آن وجود دارد:
- نوع ۱: فرد بدون سوزش بیدار می‌شود، اما علائم آن در طول روز افزایش می‌یابد. افراد مبتلا به دیابت که BMS را تجربه می‌کنند احتمالا به این نوع دچار هستند.
- نوع ۲: افراد در طول روز علائم پایدار دارند اما در شب هیچ نشانه‌ای ندارند. این مورد اغلب با اضطراب مزمن همخوانی دارد.
- نوع ۳: علائم متناوب است و ممکن است مربوط به آلرژی غذایی باشد.
علت
وقتی BMS با علت آن طبقه‌بندی می‌شود، به دو دسته‌ی اولیه یا ثانویه طبقه‌بندی می‌شود.
BMS اولیه یک علت قابل شناسایی ندارد، در حالی که BMS ثانویه با یک وضعیت اساسی مرتبط است.
برخی از شرایط زیر ممکن است باعث ایجاد BMS شود:
- آلرژی
- عدم تعادل هورمونی
- دهان خشک
- رفلکس اسید
- عفونت در دهان
- داروها
- کمبود آهن و روی در مواد غذایی
- اضطراب
- دیابت
زنان مسن به علت عدم تعادل هورمونی بیشتر به سندرم دهان سوزان بیشتر مبتلا هستند. در زنان مسن، این عدم تعادل عمدتاً به دلیل عدم استروژن است.
تشخیص
تشخیص BMS شامل بررسی شرایط اساسی یا مسائل دیگر است که ممکن است علائم را ایجاد کند. برای انجام این کار، پزشک با بررسی سابقه‌ی پزشکی و داروهای موجود شروع به فعالیت خواهد کرد.
پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های مختلفی داشته باشد از جمله:
- سواب دهان
- بیوپسی
- آزمایش خون
- آزمون جریان بزاق
- تست تصویربرداری
- آزمایش آلرژی
درمان
درمان بستگی به نوع BMS فرد و وجود علائم اصلی دارد. BMS اولیه ممکن است به سختی درمان شود زیرا علت شناخته شده‌ای ندارد. با این حال، فرد می‌تواند میزان شدت علائم آنها را با این اعمال کاهش دهد:
- اجتناب از غذاهای اسیدی و تند
- کاهش استرس
- اجتناب از هر گونه‌ی دیگر مواد غذایی که باعث بروز سندروم می‌شود
- ورزش منظم
- تغییر خمیر دندان
- اجتناب از دهانشویه حاوی الکل
- مکیدن یخ
- اجتناب از الکل اگر باعث علائم سندروم شود
- نوشیدن مایعات خنک در طول روز
- ترک سیگار
- داشتن یک رژیم متعادل
- بررسی داروها برای احتمال محرک بودن آنها در بروز سندروم
علائم BMS ثانویه معمولا هنگامی که علت اصلی درمان می‌شود، از بین می‌رود.
در مواردی که رفلاکس اسید باعث ایجاد BMS می‌شود، پزشک ممکن است آنتی‌اسیدها یا مسدود کننده‌های اسید را تجویز کند و همچنین برخی از تغییرات غذایی را توصیه کند.
عفونت‌های دهان به احتمال زیاد نیاز به دارو یا آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت دارند. در بعضی موارد، پزشک یک داروی کاهش درد را تجویز می‌کند. BMS باید پس از تکمیل درمان بهبود یابد.
هنگامی که یک فرد دهان خشک داشته باشد، پزشک ممکن است که مصرف مکمل‌های ویتامین را توصیه کند یا تزریق ویتامین، شستشوی دهانی یا لوزوی را برای کمک به تولید بزاق تجویز کند.
تشخیص مناسب برای درمان و مدیریت علائم BMS موثر است
چشم‌انداز
سندرم سوزش دهان می‌تواند دردناک و تحریک‌کننده باشد. متأسفانه، این شرایط غیر قابل پیش‌بینی می‌تواند تا چند ماه طول بکشد و ممکن است دوباره تکرار شود.
در بعضی موارد، فرد ممکن است قادر به شناسایی و درمان علت اصلی BMS باشد.
BMS به هیچ عوارض دیگری منجر نخواهد شد، اما یک فرد باید با پزشک درباره علائم آن صحبت کند.
