نانوتکنولوژی…
لغتی که در دهه‌های اخیر در مجامع علمی، بسیار به گوش می‌خورد و امروزه توجه دانشمندان زیادی در حیطه‌های مختلف اعم از فیزیک، شیمی و علوم زیستی را به خود جلب کرده است. علمی که پنداشته می‌شود جرقه‌ی اولیه‌ی آن با یک سخنرانی تاریخی بوده است: «فضای بسیاری در پایین دست وجود دارد». اما شاید برایتان عجیب باشد اگر بگوییم که نانوتکنولوژی از آغاز خلقت وجود داشته است. درواقع سرآغاز نانوتکنولوژی چیزی جز «انفجار بزرگ» نیست. انفنجاری که سرآغاز خلقت جهان بوده و در جای جای آن آثاری از فناوری نانو نمایان است. پس چندان عجیب نخواهد بود اگر انسان‌ها نیز قرن‌ها قبل، بدون دانستن نامی از این تکنولوژی از آن بهره جسته و کارهای حیرت‌آور و ماندگاری در نوع خود ایجاد کرده باشند. ابزاری که راز متفاوت‌بودن آن‌ها جز با ظهور فناوری نانو توجیه نشد و باور چگونگی دست‌یافتن به چنین فناوری پیشرفته‌ای در گذشته، همچنان برای همگان مشکل است.
با این حساب می‌توان ادعا کرد که تاریخی عظیم در پی فناوری نانو وجود دارد که از قرن‌ها پیش آغاز شده و هنوز در دوران کودکی خود قرار دارد. هیچ کس نمی‌داند که سرانجام این تکنولوژی به کجا خواهد رسید اما آنچه معلوم است، همانطور که تا کنون شاهد «به وقوع‌پیوستن ناممکن‌ها» توسط آن بوده‌ایم، با اطمینان می‌توان گفت که از این پس نیز باید منتظر رویدادهای غیرقابل‌تصور باشیم.
بی‌گمان اولین قدم برای شناخت هر پدیده و داشتن سهمی از آن، دانستن تاریخچه آن و آگاهی از سیر اتفاقات و رویدادهای به وقوع پیوسته در طول زمان خواهد بود تا بتوان به دیدگاهی شفاف از داشته‌ها و انتظارات موجود در آن زمینه دست یافت. به همین جهت، دانستن تاریخ کامل فناوری نانو، از اولین نمودهای کارکرد آن توسط مردم در قرن‌های ۴ و ۵ میلادی تا یافته‌های کنونی و پیشرفت‌هایی که در آینده انجام خواهد شد، برای تمامی افراد علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه ضروری است.
آنچه در ادامه خواهید خواند: جام لیکرگوس؛ نانوتکنولوژی در روم باستان
در مجموعه‌ی پیش رو قصد داریم تا در قالب چند برهه‌ی زمانی مجزا به بررسی تاریخچه فناوری نانو بپردازیم. به همین منظور ابتدا با یافته‌های قدیمی بشری در دوران کهن و نیز قبل از ظهور نانوتکنولوژی آشنا خواهیم شد. سپس نگاهی به نقطه‌ی آغاز این تکنولوژی و چگونگی پیشرفت آن با گذشت زمان خواهیم پرداخت. و نهایتاً سعی بر ترسیم یک چشم‌انداز برای وضعیت کنونی و نیز پیش‌بینی آنچه در آینده ممکن است رخ دهد، خواهیم داشت. پس با ما در مجموعه‌ی «نانوتکنولوژی در گذر زمان» همراه باشید تا با هم از مرحله به مرحله‌ی این رویدادها آگاهی یافته و در پایان بتوانیم به دید جامعی از تکنولوژی نانو دست یابیم.
