هر کس ممکن است گاهی احساس بیماری داشته باشد، اما در برخی مواقع فردی تمام یا بیشتر اوقات احساس بیماری میکند. همچنین ممکن است فردی به مدت چند روز، هفته یا ماه به طور مداوم و پیوسته به علت کمبود خواب، استرس، اضطراب یا رژیم غذایی نامناسب، احساس بیماری داشته باشد.
در سایر نمونه‌ها، ممکن است اختلالی در زمینه‌های پزشکی وجود داشته باشد. مطابق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، تا سال ۲۰۱۲، حدود ۵۰٪ از بزرگسالان آمریکا حداقل مبتلا به یک اختلال مزمن یا بلندمدت می‌باشند.
اگر شخصی باردار باشد، احساس مداوم بیماری می‌تواند یک نوع وضعیت مربوط به بارداری باشد که می‌تواند هر زمان از روز رخ داده و فرد را دچار حس بیماری همراه با استفراغ یا بدون آن، کند. در این مقاله به دلایل، علا‌ٰئم و درمان‌های احساس بیماری در طولانی‌مدت می‌پردازیم.
دلایل، علائم و درمان‌ها
برخی از دلایل رایجی که باعث میشود یک فرد احساس بیماری داشته باشد، همراه با نشانه‌ها و چگونگی درمان هر یک از آن‌ها، آورده میشود.
اضطراب
ممکن است بیشتر مردم، اضطراب را به احساس بیماری ربط ندهند اما اغلب اوقات اضطراب می‌تواند منجر به احساس ناخوشی در معده گردد. یک فرد مضطرب ممکن است احساس تهوع داشته و یا حتی به دلیل تضعیف سیستم ایمنی توسط اضطراب، دچار بیماری شود. از دیگر نشانه‌های اضطراب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عرق کردن
- تنگی نفس
- احساس سرگیجه
- افزایش ضربان قلب
- لرزش
- اجتناب از شرایط خاص
داشتن کمی اضطراب در افراد بسیار عادی است. اما مواقعی که شخصی دائماً دچار اضطراب است و این اضطراب در زندگی روزمره ادامه دارد، ممکن است نیاز به مشورت با پزشک در رابطه با اختلالات مربوط به اضطراب باشد.
اگر شخصی به مدت ۶ ماه یا بیشتر، اغلب اوقات احساس اضطراب داشته باشد، این احساس می‌تواند عنوان اختلال اضطراب فراگیر (GAD) به خود بگیرد. ممکن است فردی دچار اختلال اضطراب خاصی یا ترس نسبت به موقعیت‌های خاص مثل ارتباط اجتماعی یا مکان‌های غیربهداشتی، باشد.
درمان
اختلال‌های اضطراب قابل درمان می‌باشند. گزینه‌های احتمالی در این زمینه شامل موارد زیر میشود:
- حل و رفع کردن دلیل اضطراب؛ که می‌تواند عوامل سبک زندگی، روابط اجتماعی، داروها و الکل باشد.
- روان درمانی یا صحبت کردن؛ از جمله رفتاردرمانی شناختی (CBT) یا درمان میان‌فردی (IPT)
- مشورت با پزشک و مصرف داروهایی مثل beta-blockers
استرس مزمن
تجربه‌ی استرس برای افراد همواره وجود دارد و کاملا عادی می‌باشد اما تداوم آن می‌تواند تأثیر بسزایی در جسم و روان داشته باشد. استرس بیش از حد، مثل مواقعی که ناشی از غم و اندوه، شوکه شدن یا تجربه‌ی تصادف‌ها می‌باشد، می‌تواند افراد را از نظر جسمی نیز تحت تأثیر قرار دهد.
افرادی که استرس شدید و بیش از حد دارند، نشانه‌های مختلفی می‌توانند داشته باشند، چرا که استرس بر روی سیستم ایمنی، سیستم عصبی، هورمون‌ها و عملکرد قلب تأثیر می‌گذارد. از دیگر علائم استرس شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود انرژی
- مشکلات گوارشی مثل اسهال، شکم درد، استفراغ و یبوست
- بی‌خوابی و مشکلات مربوط به خواب
- نگرانی و اضطراب
- درد یا سفتی عضلات
- سر درد
- عفونت‌های مکرر مثل سرماخوردگی، آنفلوانزا و عفونت‌های مجاری ادراری
درمان
تنها روش قطعی درمان استرس، رفع و تغییر دلیل اصلی آن است. با این حال سبک‌های متفاوت زندگی سبب کاهش استرس و علائم آن میشود. درمان‌های جایگزین و سنتی بسیاری نیز برای مدیریت و کاهش استرس وجود دارد. موارد زیر از جمله روش‌های خوب برای درمان استرس می‌باشد:
- حل و رفع ریشه‌ی درگیری و موانعی که باعث ناراحتی می‌شوند.
- ورزش منظم
- سپری کردن زمانی معلوم در خارج از خانه
- داشتن تمرین‌هایی برای تمرکز و کاهش استرس همچون یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و تجسم فکری هدایت شده
- دوری از فکر کردن به مسائل مربوط به محیط کار یا کارهای ناتمام در خانه و برعکس
- داشتن سرگرمی برای کاهش استرس، مخصوصاً از نوعی که خلاقیت را افزایش دهد مثل نقاشی، نویسندگی، رنگ آمیزی و یا موسیقی
- درخواست کمک و درک از خانواده و دوستان
- درخواست کمک از مراکز بهداشت روان
مقالهٔ مرتبط: سوالاتی در ارتباط با کاهش افسردگی و اضطراب
کمبود خواب
خواب مناسب و منظم برای سلامت ذهن و جسم بسیار حائز اهمیت می‌باشد. بی‌خوابی مداوم می‌تواند در طولانی‌مدت احساس بیماری به دنبال داشته باشد. بسیاری از شرایط پزشکی مزمن می‌توانند در خواب شخص تداخل ایجاد کنند که معمولاً در این صورت علائم هر دو تشدید می‌یابد.
علائم رایج بی‌خوابی مزمن یا نداشتن خواب کافی موارد زیر را شامل میشود:
- خواب‌آلودگی در طول روز
- خستگی عمومی و کلی
- مشکل تمرکز و تکمیل کارها
- بدخلقی و اضطراب
- عفونت‌های مکرر و طولانی شدن زمان درمان
درمان
روش‌های رایج بهبود کم‌خوابی به شرح زیر است:
- تنظیم کردن برنامه‌ی زمانی برای زمان خواب و بیداری و عمل کردن به آن حتی در آخر هفته‌ها
- دور نگه داشتن هر گونه وسیله‌ی پرت‌کننده‌ی حواس مثل وسایل الکترونیکی از اتاق خواب
- جستجو جهت یافتن درمان شرایطی که مانع خواب مناسب می‌شوند، مثل آپنه خواب، سندرم پای بی‌قرار، اضطراب و دردهای مزمن
- اجنتاب کردن از مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا و کافئین بیش از حد
- آرام کردن ذهن با یوگا، مدیتیشن، حمام آب گرم یا کتاب قبل از خواب
رژیم غذایی نامناسب و کمبود آب بدن
کمبود آب و سوء تغذیه، یا رژیم غذایی نامناسب، هر دو بر بدن تنش وارد می‌کنند. کمبود شدید مواد غذایی مناسب و آب می‌تواند باعث بسیاری از مشکلات نظیر موارد زیر شود:
- خستگی و ضعف شدید
- سرگیجه
- مشکلات مربوط به تمرکز
- تضعیف سیستم ایمنی و طولانی شدن روندهای درمانی
- کاهش وزن
درمان
- بسته به سن افراد، جنسیت، شرایطی مثل بارداری و بیماری، توصیه برای مصرف آب روزانه برای هر فرد متفاوت می‌باشد. اما اغلب گفته میشود اکثر مردم باید حداقل روزانه ۸-۶ لیوان آب مصرف نمایند.
برای درمان و پیشگیری از سوء تغذیه، افراد باید رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشند که شامل موارد زیر میشود:
- غلات کامل
- میوه و سبزیجات
- حبوبات، مثل لوبیای خشک، عدس و نخود
- چربی‌های سالم مثل ماهی‌های چرب، روغن زیتون خام، آجیل، تخم‌مرغ کامل، آووکادو و شکلات تلخ
بهداشت ضعیف
بهداشت پایین جسم، مخصوصاً دهان، ممکن است علائم مختلفی را به دنبال داشته باشد که می‌تواند در برخی افراد باعث حس بیماری طولانی‌مدت شود. بهداشت پایین می‌تواند شرایط را برای رشد و تکثیر باکتری‌هایی که موجب عفونت می‌شوند، فراهم آورد.
پوست مانع طبیعی در برابر عوامل بیماری‌زایی مثل باکتریها و ویروس‌ها می‌باشد. شست‌وشوی بدن و تمیز نگه داشتن لباس‌ها و ملافه‌ها می‌تواند در جلوگیری از ورود باکتریها و حفظ باکتری‌های طبیعی و مفید، مؤثر باشد.
در لثه‌ها تعداد بسیار زیادی رگ خونی وجود دارد. این جریان خون به این معنی است که عفونت‌های مزمن و درمان نشده‌ی لثه‌ها می‌توانند در سراسر بدن گسترش یابند. بیماری‌های مختلف لثه به شرایط پزشکی مختلف نیز مربوط میشود.
درمان
شست‌وشوی مکرر بدن، لباس‌ها و ملافه‌ها می‌تواند به درمان و پیشگیری از بسیاری از عفونت‌های مربوط به بهداشت پایین، کمک کند. تمرین عادت‌های بهداشت دهان می‌تواند در درمان و کاهش چشمگیر عفونت‌ها و بیماری‌های لثه مؤثر باشد. عادت‌های مفید بهداشت دهان عبارتند از:
- حداقل دوبار در روز مسواک زدن با خمیر دندان فلوراید و استفاده‌ی منظم از نخ دندان
- چک کردن دائمی و منظم دندان‌ها
- ترک سیگار و محصولات تنباکو
- دوری از مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های شیرین
مقالهٔ مرتبط: ۸ نکته برای داشتن خوابی راحت
الکل، کافئین، مواد مخدر و داروها
الکل، کافئین، مصرف موقت مواد مخدر و بسیاری از داروهای تجویزی در خواب افراد تأثیر دارد که می‌تواند منجر به احساس ناخوشی در افراد شود. استفاده‌ی بیش از حد یا درازمدت از مواد شیمیایی که به عنوان محرک‌ها یا بازدارنده‌های فعالیت، عمل می‌کنند؛ می‌تواند موجب تغییرات اصلی در جسم و ذهن افراد شود.
درمان
هر شخصی باید از مصرف نوشیدنی‌ها، خوراکی‌ها و داروهای محتوی مواد شیمیایی مخصوصاً هنگام عصر و قبل از خواب اجتناب ورزد. کافئین و شکر می‌توانند تأثیرات مهمی در احساسات فرد داشته باشند. اگر این علائم در برخی افراد با مصرف داروهای تجویزشده ایجاد شود، باید با پزشک در رابطه با یافتن جایگزین برای آن دارو مشورت نماید.
اختلالات مربوط به سیستم ایمنی
اختلالات خودایمنی، سیستم ایمنی را ضعیف کرده و محیط را برای تکثیر راحت‌تر عفونت‌ها، سرماخوردگی‌ها و آنفلوانزاها مناسب می‌سازد. به این معنی که افرادی که در شرایط ایمنی شدید به سر می‌برند، اغلب احساس بیماری کرده و حتی ممکن است در دوره‌ی زمانی طولانی‌تری به درمان پاسخ دهند. اختلالات ایمنی رایجی که باعث احساس بیماری در افراد میشود، عبارتند از:
- لوپوس
- HIV
- بیماری سلیاک
- بیماری التهاب روده (IBS)
- آسم
- آرتروز
- آلرژی‌ها
- دیابت نوع I
- MS
- بیماری‌های قارچی
اختلالات خودایمنی باعث علائمی مثل خستگی، جوش، بی‌خوابی و مشکلات دستگاه گوارش می‌شوند.
درمان
تنها راه درمان علائم مربوط به بیماری‌های خودایمنی به دنبال درمان‌های پزشکی بودن و زیر نظر داشتن شرایط می‌باشد.
قرار گرفتن در معرض عفونت
افرادی که دارای روابط و تعاملات اجتماعی بالا با سایر افراد می‌باشند، بیش از سایر افراد در معرض شرایطی که باعث عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌شوند، می‌باشند. این افراد در صورت انجام کار‌هایی که در زیر آورده میشود، به عفونت‌های بیشتری نیز مبتلا می‌گردند:
- سر و کار داشتن با کودکان
- کار در مراکز مراقبت‌های بهداشتی
- زندگی در محیط‌هایی که با دیگران روابط بیشتری دارند، مثل خوابگاه
- سفر زیاد یا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی
درمان
افراد نمی‌توانند از تعاملات اجتماعی دور باشند اما می‌توانند از روش‌های آورده شده برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها استفاده کنند:
- شست‌وشوی مکرر دست‌ها
- پوشاندن صورت هنگام ارتباط با افرادی که بیماری مسری دارند.
- استفاده از مواد ضدعفونی کننده‌ی دست‌ها
مقالهٔ مرتبط: یافته‌های جدید می‌توانند درمان موثری برای بیماری‌های خود ایمنی باشند
کم‌خونی
افراد کم‌خون هموگلوبینِ کافی _قسمتی از سلول‌های خونی که اکسیژن را حمل میکند_ در خون خود ندارند. اگر بافت‌ها و سلول‌های این افراد اکسیژن کافی دریافت نکنند، عملکرد بهتری نخواهند داشت. به این معنی که افراد کم خون تمایل دارند همیشه در معرض هوا باشند. علائم رایج کم‌خونی عبارتند از:
- خستگی
- مشکل تمرکز
- تنگی نفس
- رنگ‌پریدگی
درمان
اغلب راحت‌ترین روش درمان کم‌خونی، تغییر رژیم غذایی یا مصرف مکمل آهن می‌باشد. غذاهای غنی از آهن عبارتند از:
- سبزیجات برگ‌دار به رنگ سبز تیره
- لوبیا، عدس و حبوبات
- گوشت مرغ، ماهی و گاو
- آجیل‌ها و دانه‌ها
- تخم‌مرغ
- برنج قهوه‌ای یا وحشی
- غلات و محصولات نان غنی‌شده
عوارض جانبی
افرادی که همیشه احساس بیماری دارند، نسبت به سایر افراد، بیشتر کار و مدرسه را ترک می‌کنند یا کمتر می‌توانند فعالیت‌های روزمره را انجام دهند. این موارد مخصوصاً در مورد افرادی که دارای شرایط حاد می‌باشند، بیشتر صدق میکند.
شرایط حاد و مزمن می‌توانند باعث احساس اضطراب شده و در فعالیت‌هایی مثل خواب مناسب، ورزش و رفتارهای اجتماعی که برای سلامتی دارای اهمیت می‌باشند، دخالت داشته باشند. اگرچه مشکلات خاص بسته به دلایل، شخصی که احساس بیماری میکند و علائمی که قابل بهبود نیستند؛ می‌توانند افسردگی، اضطراب و خستگی را افزایش دهند.
زمان مراجعه به پزشک
هر شخصی در صورتی که به مدت بیش از ۱ یا ۲ هفته احساس بیماری داشته باشد، نیاز به معاینات پزشکی دارد. پزشک می‌تواند دلیل بیماری را تشخیص داده و به دنبال درمان آن باشد و همچنین توصیه‌هایی نیز در رابطه با سبک زندگی یا درمان‌هایی که علائم را کاهش می‌دهند، داشته باشد. همچنین مشورت با پزشک در مورد بیماری‌های بلندمدتی که درمان بیماری‌های خاص را تحت تأثیر قرار می‌دهد، حائز اهمیت می‌باشد.
مقالهٔ مرتبط: کم‌خونی (آنمی)
چشم انداز کلی
احساس خستگی بیش از حد، احساس بیماری یا حالت تهوع اغلب با کم خوابی، رژیم غدایی نامناسب، اضطراب و استرس گزارش میشود. هر چند این علائم می‌توانند از نشانه‌های بارداری یا بیماری‌های عفونی نیز باشند. چنانچه شخصی در رابطه با دلایل بیماری طولانی‌مدت خود مطمئن نباشد، باید با پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب آن مشورت کند.
