نگاه کلی
کاردیومیوپاتی یک عارضه عضله قلبی است که کار قلب را برای پمپ خون به دیگر نقاط بدن سخت می‌کند. کاردیومیوپاتی می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود.
انواع اصلی کاردیومیوپاتی عبارتنداز کاردیومیوپاتی اتساعی، محدود کننده و هیپرتروفیک. درمان این بیماری بسته به نوع کاردیومیوپاتی و شدت آن می‌تواند شامل دارو درمانی، ایمپلنت دستگاه‌هایی از طریق جراحی و در صورت نیاز پیوند قلب.
علائم
در مراحل ابتدایی کاردیومیوپاتی ممکن است هیچ علائم و نشانه‌ای وجود نداشته باشد. اما با پیشرفت بیماری، علائم اغلب ظهور می‌کنند، شامل:
- نفس نفس زدن با اعمال زور حتی هنگام استراحت
- تورم ران، زانو و پا
- باد کردن شکم به دلیل تجمع مایع
- سرفه هنگام دراز کشیدن
- خستگی
- ضربان قلب تند همراه با احساس لرزش قلب
- فشار یا ناراحتی در قفسه سینه
- سرگیجه، سبکی سر و غش
علائم در صورت عدم درمان بدتر خواهند شد. در برخی افراد بیماری به سرعت بدتر می‌شود اما در برخی دیگر این اتفاق دیرتر رخ خواهد داد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار یک یا چند مورد از علائم کاردیومیوپاتی شدید به پزشک مراجعه کنید. اگر فرد دچار تنگی نفس شدید، غش یا درد قفسه سینه شدیدی شود که بیش از چند دقیقه طول بکشید باید فوراً با اورژانس تماس بگیرد.
به دلیل اینکه برخی از انواع کاردیومیوپاتی می‌تواند ارثی باشد، پزشک ممکن است پیشنهاد دهد تا اعضای خانواده فرد نیز بررسی شوند.
دلایل
اغلب دلایل ایجاد کاردیومیوپاتی نامشخص هستند. گرچه در برخی افراد ناشی از عوارض دیگر(اکتسابی) یا ارثی می‌باشد.
عوامل مشارکت کننده در کاردیومیوپاتی اکتسابی عبارتنداز:
- فشار خون مزمن
- آسیب بافت قلب ناشی از حمله قلبی
- ضربان قلب تند مزمن
- مشکلات دریچه‌های قلب
- اختلالات متابولیک مانند چاقی، بیماری تیروئید یا دیابت
- کمبودهای غذایی شامل ویتامین‌های ضروری یا مواد معدنی مانند تیامین(ویتامین ب۱)
- عوارض حاملگی
- مصرف بیش از حد الکل طی سالیان متمادی
- استفاده از کوکائین، آمفتامین‌ها یا استروئیدهای آنابولیک
- تجمع آهن در عضله قلب
- یک بیماری که سبب التهاب شده و می‌تواند سبب ایجاد برآمدگی‌های سلولی در قلب و دیگر ارگان‌ها می‌شود(سارکوئیدوز)
- یک اختلال که سبب تجمع پروتئین‌‌های غیرطبیعی می‌شود
- اختلالات بافت همبند
انواع کاردیومیوپاتی عبارتنداز:
کاردیومیوپاتی اتساعی: در این نوع کاردیومیوپاتی، بطن چپ قلب اتساع یافته و بزرگ‌تر می‌شود و نمی‌تواند خون را به طور مؤثر به خارج از قلب پمپ کند.
گرچه این نوع کاردیومیوپاتی می‌تواند افراد را در همه سنین درگیر کند اما اغلب در افراد میانسال و به طور محتمل‌تر در مردان ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت بیماری عروق کرونری یا حمله قلبی می‌باشد.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک: در این نوع، عضله قلبی ضخیم‌تر می‌شود به خصوص در بطن چپ. عضله قلبی ضخیم می‌تواند عمل پمپ کردن را مختل سازد.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما اگر در کودکی ظاهر شود می‌تواند شدیدتر باشد. بیشتر افراد درگیر دارای سابقع خانوادگی هستند، و برخی جهش‌های ژنتیکی به این اختلال مربوط‌اند.
کاردیومیوپاتی محدود کننده: در این نوع، عضله قلبی سفت شده و الاستیسیته آن کاهش می‌یابد، در نتیجه نمی‌تواند متسع گردد. شیوع این نوع کمتر از بقیه است و می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما بیشتر در افرد مسن رخ می‌دهد.
این نوع می‌تواند به دلایل نامعلوم رخ دهد، یا می‌تواند ناشی از بیماری‌های دیگر در دیگر جاهای بدن شود مانند تجمع آهن در بدن
دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست: در این نوع نادر از کاردیومیوپاتی، عضله بطن راست قلب با بافت اسکار جایگزین می‌شود که می‌تواند منجر به مشکلات ریتمی قلب شود. دلیل این نوع اغلب ژنتیکی است.
کاردیومیوپاتی غیردسته‌بندی شده: دیگر انواع در این دسته جای می‌گیرند.
عوامل خطرزا
تعدادی از عوامل می‌توانند خطر کاردیومیوپاتی را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی کاردیومیوپاتی، نارسایی قلبی و ایست قلبی ناگهانی
- فشارخون بالای مزمن
- استفاده از مواد مخدر مانند کوکائین، آمفتامین‌ها و استروئیدهای آنابولیک
- داروهای خاص شیمی درمانی و رادیوتراپی سرطان
- بیماری‌های خاص مانند دیابت، کم کاری یا پرکاری تیروئید یا هموکروماتوز(تجمع آهن اضافی در بدن)
- دیگر بیماری‌های درگیر کننده‌ی قلب مانند آمیلوئیدوز، سارکوئیدوز یا اختلالات بافت همبند
عوارض
کاردیومیوپاتی می‌تواند منجر به دیگر بیماری‌های قلبی شود، شامل:
نارسایی قلبی: قلب نمی‌تواند خون کافی را به بدن پمپ کند. در صورت عدم درمان می‌تواند مرگبار باشد.
لخته‌های خونی: به دلیل این که قلب نمی‌تواند خون را به درستی پمپ کند، احتمال ایجاد لخته بیشتر است. اگر لخت هوارد جریان خون می‌شود می‌تواند وارد قلب یا مغز شود.
مشکلات دریچه‌ای: کاردیومیوپاتی سبب بزرگ شدن قلب می‌شود در نتیجه دریچه‌ها نمی‌توانند به درستی بسته شوند.
سکته قلبی و مرگ ناگهانی: کاردیومیوپاتی می‌تواند منجر به ریتم نامنظم قلب شود. این ریتم‌های نامنظم می‌توانند منجر به غش یا مرگ ناگهانی شود.
تشخیص
پزشک فرد را معاینه خواهد کرد و سابقه پزشکی فرد و سابقه ارثی وی را بررسی خواهد کرد و زمان رخداد علائم را خواهد پرسید-به عنوان مثال هنگام ورزش. اگر پزشک به کاردیومیوپاتی مشکوک شود باید چندین تست روی وی انجام گیرد. شامل:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- اکوکاردیوگرام
- نوارقلبی
- تست استرس تردمیل: ریتم قلب، فشارخون و تنفس فرد را هنگام حرکت روی تردمیل ثبت خواهد کرد. پزشک این تست را برای بررسی علائم و ظرفیت قلب فرد هنگام ورزش انجام می‌دهد.
- کاتتر قلبی: یک لوله کوچک از کشاله ران وارد عروق می‌شود تا به قلب رسیده و از آن نمونه برداری کند.
- MRI قلبی
- CTاسکن قلبی
- آزمایش خون: چندین آزمایش برای بررسی عملکرد کلیه، قلب و کبد و همچنین اندازه گیری سطح آهن انجام می‌شود.
- یک آزمایش نیز برای بررسی مقدار پروتئین ناتریورتیک نوعB(نوعی پروتئین که در قلب تولید می‌شود) انجام می‌گیرد.
- آزمایش ژنتیک یا غربالگری
درمان
اهداف درمانی کاردیومیوپاتی کنترل علائم و نشانه‌ها و جلوگیری از بدتر شدن علائم و کاهش خطر ابتلا به عوارض می‌باشد. درمان با توجه به نوع کاردیومیوپاتی متفاوت می‌باشد.
دارودرمانی
پزشک ممکن است داروهایی برای بهبود قدرت پمپ قلب، بهبود جریان خون، کاهش فشارخون، کاهش سرعت ضربان قلب و برداشت مایع اضافی از بدن یا جلوگیری از تشکیل لخته تجویز کند.
فرد قبل از مصرف داروها باید با پزشک خود درباره عوارض جانبی آن مشورت کرده و مطمئن شود.
دستگاه‌های کارگذاری شده با جراحی
انواع مختلفی از دستگاه‌ها می‌توانند برای بهبود عملکرد و کاهش علائم در قلب کاشته شوند. شامل:
دستگاه شوک قابل کاشت قلبی عروقی(ICD): این دستگاه ریتم قلب را کنترل می‌کند و در مواقعی که ریتم قلب غیرطبیعی باشد، شوک‌های الکتریکی برای کنترل این ریتم می‌فرستد. ICD کاردیومیوپاتی را درمان نمی‌کند، اما مراقب ریتم‌های غیرطبیعی بوده و آنها را کنترل می‌کنند.
دستگاه کمک بطنی(VAD): این دستگاه کمک می‌کند خون در قلب گردش کند. VAD اغلب پس از عدم موفقیت روش‌های کمترتهاجمی به کار گرفته می‌شود. این روش می‌تواند درمانی درازمدت یا کوتاه مدت هنگام انتظار برای پیوند قلب باشد.
ضربان ساز: این دستگاه کوچک در زیر پوست ناحیه قفسه سینه و شکم کار گذاشته می‌شود تا با تولید ایمپالس آریتمی‌ها را کنترل کند.
روش‌های غیرجراحی
شیوه‌های درمانی دیگر برای درمان کاردیومیوپاتی و آریتمی عبارتنداز:
تخریب سپتوم: قسمت کوچکی از عضله قلبی به وسیله تزریق الکل از طریق لوله‌ای نازک و دراز که از عروق کرونری وارد عضله می‌شوند، تخریب می‌شود. با این روش خون می‌تواند به این ناحیه جریان یابد.
تخریب رادیوفرکانسی: برای درمان ریتم‌های غیرطبیعی قلب، پزشکان لوله‌های دراز و انعطاف پذیری را از طریق عروق خونی به قلب هدایت می‌کنند. الکتروهای موجود در نوک لوله از برق برای تخریب قسمت کوچکی از بافت غیرطبیعی قلب که ریتم نامنظم تولید می‌کند، استفاده می‌کند.
جراحی
انواعی از جراحی برای درمان کاردیومیوپاتی به کار گرفته می‌شوند، از جمله:
مایکتومی سپتال: در این جراحی باز، جراح قسمتی از عضله ضخیم شده قلب را در دیواره جدا کننده حفره‌ها برمی‌دارد. برداشت این قسمت از عضله به جریان خون کمک می‌کند تا بهتر در قلب جریان یابد.
پیوند قلب: اگر دارودرمانی و دیگر روش‌ها کارساز نباشند و فرد در مرحله آخر نارسایی قلبی باشد، فرد باید در نوبت دریافت پیوند قلب قرار گیرد.
