انتشار این مقاله


غواصان اندونزی برای سازگاری با شکار در زیر دریا با طحال بزرگ‌تری تکامل یافته‌اند

انتخاب طبیعی به کار بر روی جمعیت بشر ادامه می‌دهد

برخی از اکتشافات هیجان انگیز در حوزه‌ی زیست شناسی تکاملی در سال‌های اخیر نشان داده است که چگونه انسان‌ها نسبت به شرایط سخت مانند زندگی در ارتفاع زیاد، سازگار می‌شوند. در حال حاضر محققان یافته‌اند که مردم باجوی اندونزی، که نسل‌ها اکثر روزهای خود را به غواصی و شکار در زیر آب صرف کرده‌اند، برای سبک زندگی غیر معمول خود سازگاری ژنتیکی یافته‌اند. این عشایر دریایی دارای ژنی هستند که باعث بزرگ شدن غیرطبیعی طحال می‌شود. بزرگی طحال می‌تواند مقدار اضافی گلبول‌های قرمز اکسیژن‌دار موردنیاز را تهیه کند. گابریل حداد فیزیولوژیست دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید:

مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد افرادی که در معرض شرایط کم اکسیژن قرار می‌گیرند راه‌های بسیاری برای مقابله با آن ایجاد کرده‌اند.

مردم باجو (The Bajau) بیش از ۱۰۰۰ سال است که خانه‌های قایقی آب‌های اطراف مالزی، فیلیپین و اندونزی زندگی می‌کنند. غواصان آن‌ جا بیش از ۶۰ درصد از روز کاری ۸ ساعته‌ی خود را در زیر آب، به ماهیگیری، شکار خیار دریا، و جمع آوری مرجان سیاه برای ساخت جواهرآلات صرف می‌کنند. ملیسا ایلاردو هنگامی که دانشجوی کارشناسی ارشد در آسیای جنوب شرقی بود، مجذوب این روش زندگی آنان شد. ایلاردو بعد از مشخص کردن ژن‌هایی که در تبتی‌ها، اتیوپیان‌ها و آمریکایی‌های جنوب باعث سازگاری و تحمل دربرابر محرومیت‌ اکسیژن مزمن در ارتفاعات بالا می‌شود، اکنون با همکارانش در مورد انجام مطالعات مشابه در باجو دست به کار شد.

فیزیولوژی‌دانان می‌دانند که اکثر پستانداران از جمله انسان، هنگامی که وارد آب سرد می‌شوند پاسخ غواصی را بروز می‌دهند. در این پاسخ ضربان قلب آهسته می‌شود تا خون به هسته‌ی بدن منتقل شود. در این حالت طحال منقبض می‌شود و برخی از سلول‌های قرمز اکسیژن‌دار خود را آزاد می‌کند. در سال ۱۹۹۰ محققان دریافتند که طحال غواصان ژاپنی بیش از حد معمول منقبض می‌شود  و باعث افزایش اکسیژن خون تا ۹ درصد در طول غواصی می‌شود. ایلاردو تصمیم گرفت ببیند که  آیا طحال‌های باجو هم به همان شکل خاص هستند. او با استفاده از دستگاه اولتراسوند قابل حمل، طحال ۵۹ نفر از مردم باجو و ۳۴ نفر از کشاورزان در نزدیکی باجو را اندازه‌گیری کرد. او و همکارانش در ژورنال Cell گزارش دادند که طحال مردم باجو به طور متوسط۵۰ درصد بزرگتر از مردم اطراف آن جا است.


مقاله مرتبط: مبارزان خوب، دوندگان بد؛ طرحی از سازواری داروینی


ایلاردو سپس DNA موجود در بزاق دو گروه را با هم مقایسه کرد. او متوجه شد که باجو‌ها در ۲۵ ژن با گروه دیگر و همچنین هان‌های چینی متفاوت هستند. این باعث شد تا ژن ها احتمالا کاندیدی برای روند تکاملی شناخته شده به عنوان انتخاب طبیعی شوند. یکی از این ژن‌ها PDE10A است که بر روی فعالیت تیروئید در موش تاثیر می‌گذارد که  خود بر اندازه‌ی طحال تاثیر می‌گذارد.

نشان دادن این که یک ژن در جمعیت زنده دچار سازگاری‌های تکاملی شده، اغلب دشوار است. اما در این مورد شواهد قوی وجود دارد. هرچند که مردم باجو تنها چند هزار سال زندگی در دریا را تجربه کرده‌اند. باستان‌شناس مارک آلدندورف که در این کار دخالتی نداشته، در این باره موافق است و می‌گوید:

شاید بزرگترین خروجی این مقاله این است که انتخاب طبیعی به کار بر روی جمعیت بشر ادامه می‌دهد.

سینتیا بیل، انسان‌شناس دانشگاه Western Reserve، هنوز به این کار مطمئن نیست. او اشاره می‌کند که اگر چه مردم باجو  بیشتر از سایرین غواصی می‌کنند اما آن‌ها لزوما بیش از حد زیر آب نمی‌مانند. او همچنین یادآور می‌شود که طحال بزرگتر لزوما به معنای خروج بیشتر گلبول‌های قرمز نیست. همچنین ادوارد گیلبرت کاوی در نظر دارد که احتمال کنترل اندازه طحال توسط یک ژن بسیار کم است.

آرزو فتحعلی زاده


نمایش دیدگاه ها (1)
دیدگاهتان را بنویسید