خروپف کردن در اثر لرزش هوا در مسیر هوایی فوقانی ایجاد می‌شود. راههای زیادی برای متوقف کردن خروپف پیشنهاد شده است اما موثرترین این راهکارها کدام است؟ اصلا علت خروپف چه می‌تواند باشد؟
طبق آمار انجمن ملی خواب آمریکا، حدود ۹۰ میلیون بزرگسال آمریکایی هرازگاهی خروپف می‌کنند و در ۳۶ میلیون بزرگسال نیز، خروپف یک عادت معمول است.
علت خروپف چیست؟
وقتی فرد می‌خوابد، دهان، گلو، زبان و راههای هوایی فرد به حالت استراحت درآمده و شل می‌شوند. تنفس، هنگام شل شدن این بخش‌ها، باعث می‌شود عبور هوا آن‌ها را به ارتعاش درآورده و صدای خروپف ایجاد شود. اضافه‌وزن، سیگار، مصرف الکل و به پشت خوابیدن از جمله عواملی هستند که خروپف را تشدید می‌کنند. آپنه‌ی خواب (وضعیتی که در آن مسیرهای هوایی هنگام خواب مسدود می‌شوند) از دیگر عواملی است که می‌تواند خروپف ایجاد کند.
عللی که به خروپف می‌انجامند معمولا خیلی جدی و خطرناک نیستند؛ اما معمولا نشان می‌دهند که تغییرات سبک زندگی فرد به بهبود کیفیت زندگی او خواهد انجامید.
درمان‌های خروپف
رعایت مواردی که در ادامه آمده است احتمالا در کاهش یا متوقف کردن خروپف موثر واقع خواهد شد:
۱. کاهش وزن
احتمال خروپف در افرادی که اضافه‌وزن دارند بیشتر است. بافت چربی و تون عضلانی ضعیف، بخصوص در ناحیه‌ی گلو، معمولا به خروپف منجر می‌شود.
داشتن یک رژیم غذایی سالم با کالری کنترل‌شده، همراه ورزش منظم، بهترین راه برای کاهش وزن است.
۲. خوابیدن به یک سمت (پهلو)
خوابیدن به پشت باعث می‌شود زبان به پشت گلو رفته و احتمال خروپف زیادتر شود. درواقع عقب رفتن زبان تنفس را مشکل‌تر کرده و به لرزش‌های ایجادکننده‌ی خروپف منجر می‌شود.
خوابیدن به یک سمت باعث می‌شود جریان هوا راحت‌تر و روان‌تر برقرار شده و لرزش کم‌تر شود. این کار خروپف را متوقف کرده یا صدای آن را کاهش می‌دهد.
۳. ترک کردن سیگار
سیگار کشیدن علاوه بر مضراتی که برای سلامت عمومی بدن دارد، به راههای هوایی نیز آسیب رسانده و به تشدید خروپف می‌انجامد. اگر یک فرد سیگاری، سیگار را ترک کند، در کنار فوایدی که به کل بدنش می‌رساند، صدای خروپفش هم کم‌تر شده یا این که متوقف می‌شود.
۴. مصرف نکردن نوشیدنی‌های الکلی
مصرف نوشیدنی‌های الکلی، عضلات گلو را تا حدودی ریلکس کرده و به حالت استراحت درمی‌آورد. در صورت شل شدن این عضلات، احتمال لرزش هوا در آن‌ها زیادتر می‌شود. خودداری از نوشیدنی‌های الکلی قبل از خواب به کاهش صدا یا توقف خروپف می‌انجامد.
۵. خودداری از مصرف قرص‌های خواب‌آور
آرام‌بخش‌ها یا قرص‌های خواب‌آور می‌توانند خواب بسیار عمیق ایجاد کنند. خواب عمیق اثرات شل‌کنندگی روی عضلات گلو دارد و می‌تواند به علت خروپف باشد. مشورت با یک پزشک می‌تواند راههای بهتری برای خواب شبانه‌ی راحت‌تر را به شما نشان دهد.
۶. بالاتر قرار دادن سر
بالاتر قرار دادن سر با استفاده از بالشت‌های اضافی به باز نگه داشتن راههای هوایی کمک می‌کند که در کاهش یا توقف خروپف موثر است.
امروزه بالشت‌های خاصی برای قرار دادن سر در وضعیتی که خروپف کاهش یابد طراحی شده‌اند.
۷. درمان آلرژی
حساسیت یا یک واکنش آلرژیک می‌تواند به احتقان یا مسدود شدن راههای هوایی منجر شود. انسداد راههای هوایی نیز خروپف را تشدید خواهد کرد.
اگر علت خروپف شما آلرژی یا حساسیت باشد، درمان آن احتمالا به توقف خروپف هم منجر خواهد شد.
۸. استفاده از وسیله‌ی تنظیم‌کننده‌ی فکی یا مندیبولار
اگر زبان فردی، هنگام خواب، راه هوایی را مسدود کرده و به خروپف منجر می‌شود، استفاده از یک وسیله‌ی تنظیم‌کننده‌ی فکی برای جلو آوردن زبان و جلوگیری از بسته شدن راههای هوایی، می‌تواند برای کاهش خروپف مفید باشد.
۹. حفاظ وستیبولار (دهلیزی)
باز شدن دهان هنگام خواب نیز می‌تواند علت خروپف باشد. حفاظ وستیبولار در دهان قرار داده شده و باعث می‌شود فرد به جای دهان، از بینی‌اش نفس بکشد.
۱۰. بندها یا گشادکننده‌های بینی
راههای هوایی باریک یا مسدود از دیگر علل خروپف هستند و بندها یا متسع‌کننده‌های بینی می‌توانند در این موارد مفید باشند. این وسیله‌ها طراحی شده اند تا راههای هوایی و بینی فرد را هنگام خواب باز نگه دارند. باز ماندن راههای هوایی و بینی به تنفس راحت‌تر فرد کمک کرده و خروپف را کم‌تر می‌کند.
۱۱. اسپری‌های بینی
برای حل مشکل راههای هوایی باریک یا مسدود، اسپری‌های بینی نیز می‌توانند موثر باشند. اسپری‌های بینی، التهاب بینی و مسیرهای هوایی را کاهش داده و به بازتر شدن آن‌ها کمک می‌کنند.
اگر فردی به دنبال راه‌حل‌های طولانی‌مدت برای حل این مشکل باشد، جراحی نیز می‌تواند یکی از گزینه‌های پیشنهادی باشد. عمل‌های جراحی متعددی برای این مشکل وجود دارد.
۱۲. اُوُلوپالاتوفارینگوپلاستی (Uvulopalatopharingoplasty)
این عمل جراحی، که UPPP نیز نامیده می‌شود، نیازمند بی‌حسی عمومی است. در این جراحی تمام یا بخشی از ساختارهای زیر برداشته می‌شود:
- اُوولا (Uvula) یا زبان کوچک (زائده‌ی کوچکی مانند قطره در انتهای گلو)
- کام نرم
- لوزه‌ها
در UPPP بخش میانی گلو گشادتر می‌شود. باریک بودن بخش میانی گلو از دیگر عواملی است که می‌تواند خروپف ایجاد کند.
۱۳. اُوُلوپالاتوپلاستی (Uvulopalatoplasty) با لیزر
این عمل LAUP نامیده شده و نسبت به UPPP کم‌تهاجم‌تر است. طی عمل ممکن است بی‌حسی موضعی یا عمومی موردنیاز باشد.
در طی LAUP، با استفاده از لیزر، اندازه‌ی کام نرم یا زبان کوچک (Uvula)، کاهش می‌یابد. این کار بخش میانی گلو را نیز گشادتر می‌کند. اگر خروپف به خاطر باریکی بخش میانی گلو ایجاد شده باشد، این جراحی نیز می‌تواند برای فرد مفید باشد.
۱۴. جراحی سفت کردن کام
جراحی سفت کردن کام (که electrical cautery نیز نامیده می‌شود) شامل سوزاندن کام نرم برای سفت کردن آن است. اگر کام نرم باعث انسداد راههای هوایی و علت خروپف باشد، این جراحی می‌تواند برای درمان استفاده شود.
۱۵. ایجاد ساییدگی‌های کوچک با استفاده از فرکانس‌های رادیویی (Radio frequancy ablation)
این جراحی somnoplasty نیز نامیده شده و در آن از امواج رادیویی استفاده می‌شود تا زخم‌های کوچک کنترل‌شده روی کام نرم ایجاد شود. در این روش هر بافت اضافی که مسیر عبور هوا را غیرعادی کند از بین می‌رود.
این جراحی نیز در صورت وجود مشکل در کام نرم و ایجاد خروپف بخاطر آن می‌تواند استفاده شود.
۱۶. تزریق snoreplasty
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که تزریق snoreplasty راه‌حلی مفید و بی‌خطر برای درمان خروپف ناشی از مشکلات کام نرم است. در این پروسه، ماده‌ی شیمیایی خاصی به کام نرم تزریق می‌شود تا اندازه‌ی آن را کوچک‌تر کند. این روش نسبت به سایر جراحی‌ها بسیار کم‌‌خطرتر و غیرتهاجمی‌تر است.
۱۷. سپتوپلاستی (Septoplasty)
در این جراحی، سپتوم بینی در صورتی که انشعاب داشته باشد، اصلاح می‌شود. یک سپتوم انشعاب‌دار می‌تواند مسیرهای هوایی بینی را تحت‌تاثیر قرار داده و به خروپف منجر شود.
۱۸. جراحی پیلار (Pillar)
در این جراحی، ایمپلنت‌های کوچک در کام نرم قرار داده می‌شود تا آن را سفت‌تر کرده و قابلیت لرزش آن را کم‌تر کند.
برای کاهش خروپف از این روش‌ها استفاده نکنید
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد روش‌های پایین برای کاهش خروپف یا متوقف کردن آن موثر هستند:
- بندهای چانه‌ای
- دست‌بندهای ایجادکننده‌ی شوک
- انگشترهای فشاری
- اسپری‌های گلو
چه کارهای دیگری می‌توان انجام داد؟
خروپف کردن بیشتر از خود فرد، برای سایر افراد آزاردهنده است. برای جلوگیری از بروز مشکل، بهتر است کسانی که صدای خروپف اطرافیانشان را می‌شنوند این موارد را رعایت کنند:
- استفاده از گوش‌گیر
- چرخاندن سر فردی که خروپف می‌کند به یک سمت
- بیدار کردن فردی که خروپف می‌کند تا بقیه هم بتوانند بخوابند!
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
آپنه‌ی خواب ممکن است مشکلاتی را در نفس کشیدن ایجاد کند. اگر هر یک از علائم پایین را داشتید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- خروپف خیلی بلند یا طولانی‌مدت
- احساس خفگی یا تنگی نفس هنگام خواب
- توقف تنفس
- سردرد هنگام بیدار شدن در صبح
- خواب‌آلودگی زیاد در طول روز
- پریدن مداوم از خواب
- بیدار شدن با گلودرد یا دهان خشک
- اختلالات حافظه
- احساس
- نیاز مستمر به دفع ادرار هنگام شب
- تحریک‌پذیری، افسردگی یا بدخلقی
آپنه‌ی خواب از خروپف جدی‌تر است. آپنه می‌تواند فشار زیادی را به قلب و سایر ارگان‌ها وارد کند؛ پس آن را پشت گوش نیندازید و برای درمانش سریعا اقدام کنید.
