طبق آخرین مطالعات، افراد دارای اختلالات خودایمنی بیشتر مستعد ابتلا به روان‌پریشی هستند. در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی سلول‌های خود بدن را مورد حمله قرار می دهد. مطالعات پیشین حاکی از پایین بودن میزان آرتریت روماتوئید در افراد مبتلا به روان‌پریشی نسبت به افراد عادی بوده‌اند. اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند که اختلالات خودایمنی مانند بیماری سیلیاک و اختلالات خودایمنی تیروئید، در افراد روان‌پریش شایع‌تر بوده‌اند.
این موضوع دانشمندان را به بررسی ارتباط میان اختالالات خودایمنی و روان‌پریشی هدایت کرد. اما وجود یافته‌های متناقض خبر از دشوار بودن نتیجه‌گیری از این یافته‌ها می‌داد. با توجه به عدم وجود اطمینان از ارتباط میان این اختلالات و روان‌پریشی، محققان تصمیم به مرور پژوهش‌های صورت‌گرفته و انجام متاآنالیز گرفتند.
متاآنالیز متدی است که طی آن داده‌ها از مطالعات متعددی جمع‌آوری و ترکیب شده و به همراه یکدیگر آنالیز می‌شوند. درنتیجه، از لحاظ آماری نتایجی محکم‌تر و قطعی‌تر از مطالعات منفرد حاصل می‌شود. این متاآنالیز در Biological Psychiatryمنتشر شده و شامل ۳۰ مطالعه مرتبط و اطلاعات جمع‌آوری شده از میان ۲۵ میلیون نفر بوده است.
نتایج به دست آمده
تمرکز پژوهشگران بر اختلالات خودایمنی سیستم محیطی، مانند دیابت نوع یک بود؛ خصوصا این موضوع که آیا اختلالات خودایمنی که مغز را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند، همچنان می‌توانند در ایجاد روان‌پریشی موثر باشند. محققان در آنالیز اصلی خود، اطلاعات را از تمام اختلالات خودایمنی غیرعصبی ترکیب کردند (به جز آرتریت روماتوئید که ارتباط منفی آن با روان‌پریشی به خوبی اثبات شده بود). آنان دریافتند که در مجموع افراد مبتلا به این اختلالات ۴۰ درصد بیشتر از افراد عادی در معرض اختلالات روانی مانند اسکیزفرنی بودند.
در آنالیز ثانویه، اختلالات خودایمنی به صورت یک‌به‌یک مورد بررسی قرار گرفتند. محققان دریافتند که ابتلا به روان‌پریشی در مورد آنمی پرنیشیوز، پمفیگوئید، پسوریازیس، بیماری سلیاک و بیماری گریوز بالاتر بود. این ارتباط در مورد آرتریت روماتوئید و اسپاندولیت انکیلوزان منفی بود و نشان از محافظت‌کننده بودن این اختلالات در برابر روان‌پریشی داشت.
مقاله مرتبط: ارتباط استروژن و پاسخ ایمنی سلول‌های T در بیماری‌های خودایمنی
در جست وجوی عوامل
گستره‌ای از مکانیسم‌های احتمالی ممکن است زمینه‌ساز این ارتباط باشد. با توجه به اینکه افراد روان‌پریش دارای سطح بالاتری از مارکرهای التهابی در خون خود نسبت به افراد سالم هستند، و اینکه التهاب مشخصه اصلی بیماری‌های خودایمنی است، التهاب می‌تواند دلیل این ارتباط باشد. با این حال، آرتریت روماتوئید و اسپاندولیت انکیلوزان هم با سطح بالای پاسخ‌های التهابی مشخص می‌شوند. در نتیجه این موضوع نمی‌تواند توضیح‌دهنده ارتباط منفی گفته شده باشد.
با اینکه تمام بیماری‌های خودایمنی سیستم ایمنی بدن را فعال می‌کنند، پاسخ دقیق بدن بسته به نوع اختلال متفاوت است. این موضوع ممکن است علت تفاوت در ارتباط بیماری‌های خودایمنی مختلف با روان‌پریشی باشد و نشان می‌دهد که التهاب تنها مکانیسم عامل نیست.
همچنین ممکن است ارتباطی ژنتیکی میان اختلالات خودایمنی و روان‌پریشی وجود داشته باشد. درواقع، مطالعات به تازگی نشان داده‌اند که تنوع‌هایی در ژن‌هایی معین با هر دو بیماری اسکیزوفرنی و آرتریت روماتوئید مرتبط هستند. به این معنی که، یکی از اشکال این ژن با اسکیزوفرنی و دیگری با آرتریت روماتوئید مرتبط است. این موضوع ممکن است علت ارتباط منفی آرتریت روماتوئید و اسکیزوفرنی باشد.
آنتی‌بادی‌هایی که اشتباها سلول‌های مغزی را هدف قرار می‌دهند نیز ممکن است توجیه‌کننده این ارتباط باشند. تصور می‌شود که این دسته از آنتی‌بادی‌ها ایجاد کننده علائم روانی مانند پارانویا و توهم در برخی از افراد هستند. با اینکه این مطالعه علت این ارتباطات را نمی‌تواند توضیح دهد، اما شواهد مستحکمی مبنی بر وجود آن را ارائه می‌دهد.
مداخلات اولیه
کاربرد این یافته‌ها در عمل چیست؟ با اینکه ریسک ابتلا به روان‌پریشی تنها اندکی در افراد مبتلا به خودایمنی بالاتر است، این مطالعه نشان می‌دهد که پزشکان باید افراد با اختلالات خودایمنی معینی را از لحاظ علائم اولیه روان پریشی نیز بررسی کنند. از جمله این اختلالات عبارتند از: آنمی پرنیشیوز، بیماری گریوز و پمفیگوئید؛ این اختلالات پایدارترین ارتباطات را داشتند. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که درمان در مراحل اولیه اختلالات روانی نتایج بهتری در طولانی مدت دارد.
