هیپوکامپ یک ساختار کوچک و منحنی شکل در مغز است که نقش مهمی در سیستم لیمبیک دارد. هیپوکامپ در شکل گیری خاطرات جدید نقش داشته و همچنین با فرآیندهای یادگیری و احساسات نیز مرتبط است.
از آنجایی که دو نیم کره‌ی مغز متقارن بوده و از لحاظ عملکردی وظایف آن تقسیم بندی شده است، شما در واقع دو هیپوکامپ دارید. این دو بخش دقیقاً بالای هر گوش و حدود یک اینچ و نیم به سمت داخل سر فرد قرار دارند.
نحوه تاثیر هیپوکامپ در خاطرات چگونه است؟
هیپوکامپ نقش اساسی در شکل گیری، سازمان دهی و ذخیره سازی خاطرات جدید و همچنین ارتباط دادن یک سری احساسات و عواطف خاص به این خاطرات دارد. آیا تاکنون توجه کرده‌اید که چگونه یک رایحه خاص ممکن است باعث یادآوری یک خاطره شود؟ در این پدیده هیپوکامپ تقش مهمی در برقراری این ارتباط دارد.
تحقیقات همچنین نشان داده است که مناطق مختلف هیپوکامپ در انواع خاصی از خاطرات نقش مهمی دارند. به عنوان مثال قسمت پشتی هیپوکامپ در پردازش خاطرات مکانی یا فضایی نقش دارد. مطالعات رانندگان کابین لندن نشان داده است که پیمایش مارپیچ‌های پیچیده در خیابان‌های شهر بزرگ با رشد ناحیه پشتی هیپوکامپ مرتبط است.
هیپوکامپ همچنین در تحکیم خاطرات هنگام خواب نقش دارد. مطالعات نشان می‌دهد که فعالیت بیشتر هیپوکامپ در هنگام خواب به دنبال نوعی آموزش یا تجربه منجر به حافظه بهتر در روز بعد می‌شود.
این بدان معنا نیست که خاطرات برای مدت طولانی در هیپوکامپ ذخیره می‌شوند. در عوض، اعتقاد بر این است که هیپوکامپ به عنوان یک مرکز حمل و نقل عمل می‌کند. بدین صورت که اطلاعات را دریافت، ثبت و به صورت موقت ذخیره می‌کند، پیش از آن که اطلاعات برای طبقه بندی و ذخیره شدن در حافظه بلند مدت ارسال شوند. اعتقاد بر این است که خوابیدن در این فرایند نقش اساسی دارد.
آسیب به هیپوکامپ
از آن جایی که هیپوکامپ نقش مهمی در شکل گیری خاطرات جدید دارد، آسیب به این قسمت از مغز می‌تواند در دراز مدت تأثیر جدی در انواع خاصی از حافظه داشته باشد. در تجزیه و تحلیل‌های پس از مرگ مغز در افراد مبتلا به فراموشی، آسیب به هیپوکامپ مشاهده شده است. این آسیب‌ها با ایجاد مشکل در ایجاد خاطرات روشن و واضح مانند اسامی، تاریخ و رویدادها مرتبط است.
تأثیر دقیق آسیب وارده بسته به این که کدام هیپوکامپ دچار مشکل شده است، می‌تواند متفاوت باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که آسیب به هیپوکامپ سمت چپ در فراخوانی اطلاعات کلامی تأثیر دارد، در حالی که آسیب به هیپوکامپ راست باعث مشکلات اطلاعات بصری می‌شود.
افزایش سن نیز می‌تواند تأثیر عمده‌ای بر عملکرد هیپوکامپ داشته باشد. اسکن‌های MRI انجام شده از مغز انسان نشان می‌دهد که هیپوکامپ انسان از ۳۰ تا ۸۰ سالگی حدوداً ۱۳ درصد کوچک‌تر می‌شود. در افرادی که چنین کاهش قابل توجهی در اندازه هیپوکامپ رخ می‌دهد، ممکن است عملکرد حافظه کاهش قابل توجهی داشته باشد. همچنین نابودی سلول‌های هیپوکامپ با ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط دارد.
