امروزه نسبت به هر زمان دیگری انجام احیای قلبی ریوی (CPR) ساده‌تر می‌باشد. درصورتی که یک شخص آسیب دیده و به تحریکات پاسخ ندهد، نفس نکشد و نبض نداشته باشد، فقط انجام چند کار ساده میتواند قربانی را نجات دهد.
- نخست، یک نفر را مامور یافتن کمک کنید. برای مثال از یک نفر بخواهید به اورژانس (شماره تلفن ۱۱۵) زنگ زده و درخواست کمک کند.
- سپس، شروع به ماساژقلبی کنید. نیازی به دادن تنفس دهان به دهان و شمردن تعداد ماساژهای قلبی نیست. تا زمانی که یک دستگاه شوک مهیّا شود، به فرایند احیا ادامه دهید. احیای قلبی ریوی یکی از شناخته شده ترین کارها در کمک های اولیه می‌باشد.
اما باید بدانید که کمک های اولیه ورایِ مطالب مربوط به احیای قلبی ریوی می‌باشد. برای مثال میتواند شامل موارد نجات از خفه شدگی، مدیریت سوختگی، رسیدگی به شکستگی استخوان و بستن خونریزی باشد. بسیاری از تکنیک های موجود در کمک های اولیه به مجری تکنیک ها بستگی دارد لذا ابتدا نبض خود را بگیرید و مطمئن شوید در کمال آرامش به فرد مجروح رسیدگی خواهید کرد! باید توجه کنید درصورتی که نتوانید احساسات خود را کنترل کنید، شخص آسیب دیده رنج بیشتری تحمیل خواهید کرد.
چگونه یک موقعیت اضطراری را تشخیص دهیم و باید چه کار کنیم؟
اولین موضوع درباره شرایط اضطراری این است که این وضعیت، غیر منتظره خواهد بود. هیچگونه برنامه قبلی و دعوت نامه ای درباره رخ دادن یک وضعیت اضطراری نخواهید یافت! باید همیشه آماده باشید و بدانید که هر لحظه و در هر شرایطی ممکن است یک وضعیت اضطراری پیش آید.
تماس با ۱۱۵:
در ایران شماره تلفن اورژانس ۱۱۵ می‌باشد که برای تماس با این شماره استفاده از هیچگونه پیش شماره یا کد دیگری لازم نخواهد بود. همچنین شماره تلفن اورژانس بهزیستی (اورژانس اجتماعی) ۱۲۳ و شماره تلفن شکایت از اورژانس ۱۹۰ می‌باشد.
برخی از ملاحظات اضطراری دیگر عبارتند از:
قربانیان آسیب:
بیشتر آسیب دیدگان را نباید به هیچ وجه از جای خود تکان داد، مگر این که ماندن شخص در محل باعث آسیب بیشتر او شود. برای مثال شخصی که آسیب دیده و در ماشین آتش گرفته قرار دارد یا کسی که آسیب دیده اما درحال غرق شدن باشد. بهتر است شخص آسیب دیده را گرم نگه داشته و از محل خود حرکت ندهید، چراکه حرکت دادن مجروح میتواند موجب ایجاد آسیب نخاعی و حتی فلج شدن و گاهی نیز باعث مرگ مجروح شود. بیشتر شکستگی های استخوانی دردناک بوده و نیاز به اقدامات اورژانسی دارند.
قربانیان مصرف بیش از حد دارو:
در این شرایط، القای استفراغ برای تخلیه محتویات معده امروزه زیاد مورد پذیرش نیست. اما باید دقت کرد حتی بیش مصرفی (اوردوز) با داروهای بدون نسخه نیز میتواند مرگبار باشد. مصارف بیش از حد دارو به صورت عمدی، همیشه باید به صورت اورژانسی مدیریت شوند.
سکته مغزی و حمله قلبی:
این دو وضعیت اورژانسی بسیار به زمان وابسته هستند به این علت که عضوی از بدن را درگیر می‌کنند که بسیار حیاتی هستند. پس همیشه درنظر داشته باشید که درد قفسه سینه که میتواند علامت مشکل قلبی باشد و نیز علائم سکته مغزی، بسیار اضطراری هستند. علائم سکته مغزی در قسمت مربوط به خود آن ذکر خواهد شد اما خوب است بدانید که علائم مشهود آن عبارتند از: اختلال در صورت، دست‌ها و صحبت کردن.
بیهوش شدن:
بیهوش شدن طبیعی نیست و با وجود این که برخی علل ساده باعث از حال رفتن می‌شوند، بازهم رخ دادن آن بسیار خطرناک و تهدید کننده حیات است. درصورتی که شخصی از حال رفته و بیهوش شود، سریعاً به دنبال یافتن کمک پزشکی باشید. در افراد جوان، مصرف الکل و/یا مصرف بیش از حد قرص با قصد خودکشی و یا حتی ترساندن خانواده و… بسیار رایج می‌باشد و در مواجهه با یک شخص جوان بیهوش باید این موضوع را درنظر بگیرید. در این شرایط بسیار رخ می‌دهد که دوستان شخص قربانی به علت ترس از مورد بازخواست قرار گرفتن، موضوع را به اورژانس اطلاع نداده و کمک پزشکی طلب نمی‌کنند. درصورتی که دوستان شخص قربانی کمک پزشکی برای او فراهم کنند، در بسیاری از موارد این شخص بیهوش نجات خواهد یافت.
زمان مراجعه به اورژانس
زمانی که نیاز به مراقبت پزشکی باشد، دنیا برایتان گیج کننده خواهد بود. این نکته را نیز درنظر بگیرید که برخی بیمارستان‌ها قادر به انجام تمام حمایت‌های لازم از یک بیمار نیستند. لذا باتوجه به این نکته که وضعیت‌های اضطراری از قبل برنامه ریزی نشده‌اند، بهتر است با شناخت بیمارستان‌ها و مراکز اورژانس توانمند و نیز یادگیری چگونگی مدیریت وضعیت‌های اورژانسی، شرایط پیش آمده را به نحو احسن مدیریت کنید.
در وهله اول، برای شروع با یک پزشک یا یک متخصص طب اورژانس مشورت کنید. این افراد می‌توانند کمک کنند که در پیامدهای ناگهانی بتوانید واکنش بهتری داشته باشید. گاهی اوقات افراد حرفه‌ای و آموزش دیده درمحل حضور دارند و یا می‌توانند خود را به سرعت به محل لازم برسانند اما گاهی اوقات دردسترس نیستند که مدیریت اوضاع در این وضعیت بسیار اهمیت خواهد داشت.
• نزدیک‌ترین بیمارستان و یا مرکز درمانی با خود را بشناسید و درباره امکانات آن کسب اطلاعات کنید.
• طبیعتاً همیشه یک بیمارستان مجهز در اختیار نخواهید داشت. برای مثال، در شهرهای بزرگ بیمارستان کودکان وجود دارد و این بیمارستان‌ها می‌توانند برخی خدمات ویژه به کودکان ارائه دهند که در سایر بیمارستان‌های عمومی ممکن است در دسترس نباشد. اما با این وجود، همچنان نزدیک‌ترین بیمارستان بهترین انتخاب خواهد بود چراکه درصورت نیاز، بیمار با آمبولانس و تجهیزات کافی به بیمارستانی مجهزتر منتقل خواهد شد.
مراکز مراقبت های فوری ممکن است مستقل و یا وابسته به یک سیستم بیمارستان باشند. این مراکز ممکن است در یک ساختمان مستقل و یا حتی در داخل یک بیمارستان قرار گرفته باشند. هرکدام از این مراکز توانایی‌های خاصی خواهند داشت و ممکن است پزشک، پرستار و سایر کادر درمانی با تخصص‌های مختلف در این مراکز یافت شود و گاهی فقط تعداد کمی از تخصص‌ها در این مراکز در دسترس خواهند بود. ممکن است این مراکز آزمایشگاه و مراکز تصویربرداری مانند رادیوگرافی و یا CT-scan در اختیار داشته باشند و یا هیچکدام از این امکانات را نداشته باشند.
معمولاً مراکز کوچک‌تر کادر و امکانات محدودتری نیز در اختیار دارند. لذا درصورتی که به اقدامات پیشرفته و مناسب نیاز داشته باشید، بهتر است درصورتی که مجبور نباشید به این مراکز مراجعه نکنید.
همیشه بهتر است لیستی از بیماری‌ها، داروهای مصرفی خود و نیز حساسیت‌ها و حتی اطلاعات خانوادگی خود را همراه خود داشته باشید تا در مواقع نیاز از آن‌ها کمک گرفته شود، البته اگر به مرکزی مراجعه کنید که در آن پرونده دارید، از پرونده شما استفاده خواهد شد.
در حین سفر بهتر است اطلاعات پزشک خود را شامل شماره تلفن و حتی آدرس او همراه خود داشته باشید. حتی دانستن نام بیمارستان هاییی که قبلا به آن‌ها مراجعه کرده‌اید نیز کمک کننده خواهد بود چرا که بیمارستان میتواند اطلاعات لازم را با فاکس برای بیمارستان یا مراکز دیگر ارسال کند. حتی می‌توانید قبل از سفر، محل امکانات درمانی مقصد سفر و یا مسیرها را بررسی کنید تا در مواقع نیاز بتوانید در کمترین زمان ممکن خود را به آنان برسانید.
بیشتر بخوانید: کمک های اولیه؛ اهداف و اهمیت
پیشگیری از آسیب چگونه است؟
حوادث اتفاق خواهند افتاد، اما خطر آسیب دیدگی را می تواند به طور بالقوه به حداقل رساند، آموزش دیدگی و تجهیزات موجود هستند که تفاوت را رقم خواهند زد. صدمات در محل کار، در حین بازی، در خانه، و در جاده ها رخ می‌دهند.
پیشگیری از آسیب در جاده
مواردی که حین رانندگی کردن یا سوار بر یک وسیله نقلیه بودن باید توجه کرد عبارتند از:
• کمربند ایمنی را ببندید.
• از صندلی مناسب برای نوزادان و کودکان استفاده کنید.
• در زمان راندن یک موتورسیکلت و یا دوچرخه سواری، از کلاه ایمنی مناسب استفاده کنید.
• از رانندگی در وضعیت نامتعادل بپرهیزید و سوار اتومبیل افراد مست یا خواب آلود نشده و آن شخص را نیز از رانندگی منصرف کنید.
توجه: وضعیت نامتعادل شامل تمام مواردی است که هوشیاری کامل نداشته باشید؛ مانند خواب آلودگی (استفاده از داروهایی مانند دیفن هیدرامین) مستی، نشئگی و سرخوشی و… .
• همراه رانندگان جوان باشید و اجازه ندهید به تنهایی رانندگی کنند و این کار را تا زمانی که تجربه کافی بدست آورند ادامه دهید.
• حدالامکان اجازه ندهید افراد مسن رانندگی کنند و درصورتی که افراد پیر رانندگی می‌کنند بهتر است همراهشان باشید تا در مواقع نیاز کمک کنید. این کار در رانندگی در شب اهمیت بیشتر دارد.
آماده باشید که هر لحظه ممکن است اتفاقی رخ دهد که نیاز به تماس با پزشک یا درخواست کمک باشد. ناتوان شدن در رانندگی به معنی ازدست دادن استقلال فرد است. یک نوجوان برای اولین بار که سوار اتومبیل می‌شود و آن را می‌راند، احساس آزادی و استقلال خواهد داشت.
پیشگیری از آسیب دیدگی در محل کار
• نحوه استفاده درست از لوازم کار خود را یاد گرفته مطمئن شوید درست و سالم باشند.
• همیشه از تجهیزات ایمنی استفاده کنید.
• در هنگام کار، از بدن خود مراقبت کنید تا آسیب نبیند.
• حتی در حین بلند شدن از جای خود باید با دقت و روش مناسب این کار را انجام دهید.
• محل کار خود را با قد و هیکل خود متناسب کنید.
• در حین کار و مخصوصاً حین استفاده از سطوح شیب دار و نردبان، عاقلانه رفتار کنید.
• هرگز زمانی که تمرکز ندارید کار نکنید. این موضوع درمورد خواب نیز صدق می‌کند و صرفاً مربوط به مصرف مشروبات الکلی و داروها نیست، چرا که خطر تصادف و آسیب در حین خواب آلودگی افزایش می‌یابد.
پیشگیری از آسیب دیدگی در خانه
آسیب هایی که در خانه اتفاق می افتد به دلیل سقوط، سوختگی و مسمومیت رخ می‌دهد. افتادن و سقوط در هر سنی رخ می‌دهد اما باید بدانیم تمامی این موارد قابل پیشگیری هستند. این موضوع در مورد سوختگی و مسمومیت نیز صدق می‌کند.
پیشگیری از افتادن
برای افراد مسن، یک رویکرد چهار مرحله‌ای توسط مرکز کنترل و پيشگيري بیماریهای آمريکا (CDC) توصیه شده است تا با اجرای آن میزان زمین خوردن به حداقل کاهش یابد:
- شروع یک برنامه ورزشی که بر افزایش قدرت و هماهنگی تمرکز داشته باشد.
- بررسی داروها، چراکه برخی داروها می‌توانند سبکی سر ایجاد کنند.
- بررسی منظم بینایی.
- ایمن‌تر کردن خانه شامل برداشتن قالیچه‌های دست و پا گیر و لوازم لغزنده، افزایش نور خانه، پوشیدن کفش مناسب و نصب دستگیره در محل‌هایی مانند دستشویی (برای کمک به بلند شدن) و نرده در محل پله‌ها و … .
پیشگیری از آتش‌سوزی
- نصب نشان‌گرهای دود (سنسور دود) در خانه و تعویض دوره‌ای باتری‌ها و اطمینان از کار کردن آن‌ها.
- داشتن طرح و نقشه برای فرار در زمان آتش سوزی و یاد دادن آن به تمامی افراد خانواده علی الخصوص کودکان.
- نگهداری کبریت دور از دسترس کودکان.
- پرهیز از سیگار کشیدن در رخت خواب.
- اطمینان حاصل کردن از این که خاکستر آتش کاملاً سرد شده و دود نمی‌کند و سپس دفع آن.
- قرار ندادن لوازم گرمایشی در کنار وسایل قابل اشتعال.
پیشگیری از مسمومیت
داروها باید دور از دسترس اطفال و کودکان و ترجیحاً یک محل قفل دار نگهداری شوند. فرقی نمی‌کند داروی ما یک داروی بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوبروفن و آسپرین باشد و یا یک داروی تجویزی توسط پزشک مانند کینیدین و یا انالاپریل؛ هردو گروه باید دور از دسترس کودکان باشند چرا که همگی می‌توانند مرگ بار باشند.
مواد شیمیایی، مایعات و مواد شوینده و همیشه باید در ظرف اصلی خود نگهداری شده و در یک محل دور از دسترس اطفال انبار شوند. زیر سینک یک جای بد است مگر همیشه قفل شده باشد.
تصحیح مسمومیت در خانه شامل خلاص شدن از شر مواد شیمیایی که موردنیاز نیستند می‌باشد. این کار شامل موادی که در آشپزخانه، اتاق رختشویی، گاراژ، و کارگاه وجود دارند می‌شود.
لحظات اوليه پس از بروز مسموميت، براي نجات فرد مسموم حياتي است، بنابراين بلافاصله پس از برخورد با موارد مسموميت جهت دريافت اطلاعات صحيح با شماره تلفن ۱۴۹۰ يا ۱۹۰ يا ۱۱۵ تماس بگيريد.
یک آشکارساز مونوکسید کربن در خانه، کارگاه و پارکینگ خانه. موارد گفته شده درصورتی که اجرا شوند، از بسیاری از موارد مسمومیت جلوگیری خواهد شد مخصوصاً مسمومیت‌های ناشی از خوردن مواد شیمیایی توسط کودکان.
توجه: مسمومیت با مونوکسید کربن بسیار خطرناک و کشنده می‌باشد؛ به خصوص که این گاز هیچ بویی ندارد. لذا بهتر است در حین پارک کردن خودروی خود در پارکینگ، درصورت وجود نداشتن تهویه مناسب، از بستن درب پارکینگ قبل از خاموش کردن خودرو خودداری کنید. همچنین هیچگاه خودرو را در پارکینگی که درب آن بسته باشد، روشن نگه ندارید.
پیشگیری از آسیب دیدگی در حین بازی
• درحین انجام هرکاری که سریع‌تر از شما باشد، مانند دوچرخه سواری، اسکوتر راندن، اسکیت راندن، اسکی کردن، موتور سواری کردن و سایر موارد، از کلاه ایمنی استفاده کنید. سرعت لذت بخش است اما باید ایمنی خود را نیز حفظ کنید!
• لوازم محل بازی باید بررسی شوند. لیز خوردن و از دادن تعادل از علل شایع سقوط و زمین خوردن در کودکان هستند. همچنین وسایلی که کودکان از آن‌ها بالا می‌روند نیز باید بررسی شوند تا احتمال آسیب به حداقل برسد.
• خفه شدن و غرق شدن همیشه قابل پیشگیری است. مرگ در مورد خفگی با آب به علت ورود آب به ریه‌ها و پر شدن آن‌ها با آب رخ نمی‌دهد بلکه به علت انقباض راه‌های هوایی و متعاقب آن ایست قلبی رخ می‌دهد. پس در برخورد با کسی که دچار خفگی در آب شده، به علت جذب سریع آب از ریه‌ها، تلاش برای خارج کردن آب از ریه‌ها بی فایده خواهد بود و باید ماساژ قلبی را آغاز کرد. خفه شدگی دومین علت شایع مرگ در کودکان ۱-۱۴ ساله می‌باشد.
شماره تلفن ها:
لیست زیر فقط بخشی از شماره های تلفن مهم است:
• دکتر خانواده
• بیمارستان محلی
• داروخانه
• شرکت بیمه شماره‌های اداری
• مرکز کنترل مسمومیت: شماره تلفن این مرکز ۱۴۹۰ می‌باشد. بهتر است این شماره تلفن را در تلفن همراه خود ذخیره کنید و مطمُن باشید میتواند روزی به کارتان آید.
