برخی افراد نسبت به هوای سرد حساس‌تر از سایرین هستند؛ طوری که نمی‌توانند هوای سرد را تحمل کنند. این مشکل عدم تحمل سرما ، حساسیت به سرما یا حساسیت به هوای سرد نامیده می‌شود. در این مقاله به علت این مشکل و درمان آن می‌پردازیم.
علائم حساسیت به سرما چیست ؟
حساسیت به سرما یعنی فرد به شدت به دمای پایین و سرما حساس باشد و نتواند آن را تحمل کند. عدم تحمل سرما با زمانی که فرد به طور طبیعی در یک روز سرد خارج از خانه احساس سرما می‌کند، فرق دارد و از آن شدیدتر است.
به طور طبیعی برخی افراد بیشتر احساس سرما می‌کنند، به خصوص کسانی که دچار بیماری های مزمن هستند یا چربی بدن‌شان کم است.
زمانی گفته می‌شود فرد حساسیت به سرما دارد که در محیطی که افراد دیگر احساس راحتی می‌کنند و حتی گرمشان است، فرد از شدت سرما آزرده خاطر بوده، نمی‌تواند سرما را تحمل کند و حتی پوشیدن لباس بیشتر هم این حس سرما را کاهش نمی‌دهد.
ممکن است فرد تنها در نقاط خاصی از بدن مثل دست‌ها حساسیت به هوای سرد داشته باشد.
در صورتی که فرد سابقه حساسیت به هوای سرد هم نداشته باشد اما احساس سرما کند و این احساس از بین نرود، باید به پزشک مراجعه کند تا با ارزیابی و تشخیص مشکل، درمان مناسب لحاظ شود.
علت حساسیت به هوای سرد چیست؟
دمای بدن انسان توسط سیستم‌های متعدد و مختلفی در بدن تنظیم می‌شود. بخشی از مغز که به آن هیپوتالاموس گفته می‌شود به عنوان ترموستات بدن عمل کرده و دمای بدن را تنظیم می‌کند. این بخش از مغز مرتب به بدن پیغام می‌فرستد تا تولید گرما در بدن یا راه‌های خنک کردن بدن را تنظیم کند.
هیپوتالاموس همچنین به غده تیروئید دستور می‌دهد که متابولیسم بدن را کم یا زیاد کند. غده تیروئید بخش بسیار مهمی در تنظیم دمای بدن محسوب می‌شود. این غده باید به درستی در بدن عمل کند تا بتواند کالری غذا را در بدن بسوزاند و گرما و سوخت مورد نیاز بدن را تأمین کند.
جریان خون در رگ‌ها، گرما را در بدن پخش می‌کند و چربی بدن هم گرمای مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. هر دوی این موارد در تنظیم دمای بدن اهمیت دارند. حساسیت به سرما می‌تواند در نتیجه اختلال عملکرد یکی از فرآیندهای گفته شده یا ترکیبی از اختلال در چند فرآیند ایجاد شود.
علاوه بر موارد گفته شده، حساسیت به هوای سرد می‌تواند ناشی از ضعف کلی بدن یا نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف در بدن فرد باشد، این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
- کم خونی (آنمی). این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که کمبود گلبول های قرمز در بدن وجود داشته باشد.
- بی اشتهایی (آنورکسیا). بی اشتهایی می‌تواند باعث کاهش چربی بدن و حساسیت به سرما شود.
- کم کاری تیروئید (هایپوتیروئیدیسم). این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید به مقدار کافی هورمون تیروئیدی تولید نکند.
- مشکلات عروقی. این مشکلات (مثل پدیده رینود) جریان خون در دست ها و پاها را محدود ساخته و از این طریق حساسیت به سرما ایجاد می‌کنند.
- اختلال عملکرد هیپوتالاموس. این بخش از مغز به طور طبیعی هورمون‌های مؤثر در تنظیم دمای بدن را تولید می‌کند. اختلال در هیپوتالاموس می‌تواند علت حساسیت به هوای سرد باشد.
- فیبرومیالژی. در این بیماری درد و ناراحتی گسترده‌ای در بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به عدم تحمل سرما شود.
در مواردی که پوست بدن قبلاً به خاطر سرمازدگی آسیب دیده است، ممکن است حتی پس از بهبود آسیب، پوست همچنان به سرما حساس باشد.
حساسیت به سرما چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر فرد به تازگی حساسیت به سرما پیدا کرده است و این علامت بهتر نمی‌شود، باید برای معاینه و بررسی کامل به پزشک مراجعه کند. پزشک ممکن است سؤالات زیر را از بیمار بپرسد:
- آیا از قبل بیماری خاصی داشته‌اید؟
- آیا داروها و مکمل‌های بدون نسخه مصرف می‌کنید؟
- حساسیت به سرما دقیقاً از چه زمانی آغاز شده است؟
- آیا علائم حساسیت به سرما در شما در حال بدتر شدن است؟
- آیا مواقعی که اطرافیان با دمای محیط مشکلی ندارند، از سرما شکایت می‌کنید؟
- آیا به جز حساسیت به سرما علامت دیگری هم دارید؟
- آیا خوب غذا می‌خورید و به طور مرتب ورزش می‌کنید؟
بسته به شرح حال شما و معاینه فیزیکی پزشک و یا انجام آزمایش‌های تکمیلی مثل آزمایش خون و آزمایش سطح هورمون‌های بدن، تشخیص علت زمینه‌ای این مشکل صورت گرفته و متناسب با آن درمان آغاز می‌شود.
درمان حساسیت به سرما چیست؟
حساسیت به سرما به خودی خود بیماری محسوب نمی‌شود، بلکه این حالت می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد. بنابراین، درمان کاملاً براساس تشخیص بیماری زمینه‌ای فرد صورت می‌گیرد. درمان بر اساس علت حساسیت به هوای سرد ممکن است به صورت زیر باشد:
کم خونی
اگر فرد کم خونی داشته باشد، درمان بر اساس کم خونی انجام می‌شود. به عنوان مثال می‌توان برای درمان از مکمل‌های حاوی آهن استفاده نمود.
بی اشتهایی
درمان بی اشتهایی در طولانی مدت انجام می‌گیرد. ممکن است برای بیمار داروهایی جهت کم کردن علائم به خصوص تجویز شود. برای درمان مؤثر، راهنمایی یک تیم پزشکی شامل تخصصان تغذیه و افراد متخصص در زمینه سبک زندگی سالم، لازم است. به علاوه توصیه می‌شود بیمار مشاوره روانشناسی هم داشته باشد.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید با مصرف هورمون‌های ساختگی خوراکی که به صورت روزانه مصرف می‌شوند، امکان پذیر است. درمان کم کاری تیروئید معمولاً در تمام طول عمر فرد ادامه می‌یابد؛ اما دوز و مقدار مصرف دارو بسته به زمان و شرایط مختلف فرد، در طول زندگی تغییر می‌کند.
مشکلات عروقی
اختلالات عروقی بسته به علت ایجاد آن‌ها، به روش های مختلفی درمان می‌شوند. در موارد شدید ممکن است نیاز به دارو یا جراحی وجود داشته باشد.
اختلال عملکرد هیپوتالاموس
بر اساس علت به وجود آورنده اختلال هیپوتالاموس، می‌توان این مشکل را درمان کرد. درمان می‌تواند شامل جراحی یا پرتودرمانی به دلیل تومور، درمان های هورمونی یا فرآیندهایی برای جلوگیری از خونریزی و عفونت باشد.
فیبرومیالژی
درمان فیبرومیالژی معمولاً با هدف کاهش علائم صورت می‌گیرد. درمان‌ها شامل داروهای مسکّن، فیزیوتراپی و درمان رفتاری-شناختی هستنو. توصیه می‌شود در کنار درمان، از کمک ارگان‌های حمایت کننده هم استفاده شود.
نتیجه گیری
اگر از حساسیت به سرما رنج می‌برید، سعی کنید در هوای سرد لباس بیشتری بپوشید. پوشیدن لباس‌های گرم و پوشاندن نواحی حساس‌تر بدن نسبت به سرما، به پیشگیری از تماس با هوای سرد کمک می‌کند. در روزهای بسیار سرد، تا جای ممکن از منزل خارج نشوید.
اگر به تازگی احساس می‌کنید که حساسیت به هوای سرد پیدا کرده‌اید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه و بررسی، علت زمینه‌ای عدم تحمل سرما را پیدا می‌کند و در صورت نیاز، درمان لازم را به شما پیشنهاد می‌کند.
