بیلی روبین چیست؟
بیلی ربین یک ماده زرد درون خون است. این ماده پس از تجزیه سلولهای قرمز خون ایجاد شده و پیش از خارج شدن از بدن به کبد، کیسه صفرا و دستگاه گوارشی وارد می‌شود.
سطوح بیلی روبین معمولا بین ۰.۳ تا ۱.۲ میلی گرم بر دسی لیتر خون (mg/dl) قرار می‌گیرد. هر نتیجه بالای ۱.۲ mg/dl معمولا بالا در نظر گرفته می‌شود.
داشتن میزان بالای بیلی روبین خون، هایپربیلی روبینمی نام دارد. این معمولا علامتی از یک اختلال زمینه‌ای است، پس پیگیری نتایج بالای بیلی روبین توسط پزشک مهم است.
بسیاری از نوزادان با سطوح بالای بیلی روبین متولد می‌شوند که وضعیتی تحت عنوان یرقان نوزادی ایجاد می‌کند. این وضعیت باعث زردی پوست و چشم‌ها می‌شود. یرقان نوزادی در اغلب اوقات بدلیل اینکه کبد توانایی کامل پردازش بیلی روبین را ندارد، ایجاد می‌شود. این یک وضعیت موقت است که معمولا بصورت خودبخودی در عرض چند هفته برطرف می‌شود.
برای مطالعه بیشتر علائم بیلی روبین بالا و علل آن، با ما همراه باشید.
علائم بیلی روبین بالا چیست؟
اگر بیلی روبین بالا دارد، علائم شما به علت زمینه‌ای آن بستگی خواهد داشت. شما می‌توانید بیلی روبین نسبتا بالا داشته باشید و هیچ علامتی در خود نیابید. یا با بیلی روبین کمی بیشتر، تنها یرقان داشته باشید. یرقان حالتی است که چشم‌ها و پوست شما به رنگ زرد تمایل دارد. یرقان اصلی‌ترین علامت بیلی روبین بالا است.
دیگر نشانه‌های عمومی بسیاری از بیماری‌هایی که می‌توانند باعث بیلی روبین بالا شوند، عبارتند از:
- درد یا تورم شکمی
- لرز
- تب
- درد سینه
- ضعف
- سبکی سر
- خستگی
- تهوع
- استفراغ
- ادرار تیره غیر معمول
دلیل بیلی روبین بالا چیست؟
داشتن بیلی روبین بالا می‌تواند نشانه‌ای از وضعیتهای مختلف باشد. پزشک در مورد علائم شما همانند نتایج آزمایشات دیگر بمنظور کمک به محدود کردن طیف تشخیصی، اطلاع کسب خواهد کرد.
سنگهای صفراوی
سنگهای صفراوی زمانی پدید می‌آیند که موادی مانند کلسترول یا بیلی روبین درون کیسه صفرای شما سخت می‌شوند. کیسه صفرای شما مسئول تولید صفرا، یک مایع گوارشی که به تجزیه چربی‌ها پیش از ورود به روده، کمک می‌کند، می‌باشد.
علائم سنگهای صفراوی عبارتند از:
- درد ربع بالایی و راست شکم یا قسمت پایین و راست قفسه سینه
- درد پشت مابین شانه‌ها یا شانه راست
- احساس ناخوشی
- استفراغ
سنگهای صفراوی در صورتی که بدن شما به تولید بیش از حد بیلی روبین بدلیل یک اختلال زمینه‌ای کبد، یا تولید بیش از حد کلسترول، می‌پردازد، تشکیل می‌شوند. آنها می‌توانند عارضه‌ای از یک عفونت مجاری صفراوی یا عارضه‌ای از یک اختلال خونی باشند. بیلی روبین زمانیکه کیسه صفرای شما مسدود شده و به درستی تخلیه نمی‌شود، تجمع می‌یابد.
سندرم ژیلبرت
سندرم ژیلبرت یک اختلال کبدی ژنتیکی است که باعث می‌شود بیلی روبین در کبد شما به درستی پردازش نشود. این وضعیت باعث تجمع بیلی روبین در خون شما می‌گردد.
سندرم ژیلبرت معمولا باعث بروز علائم نمی‌شود، ولی در صورتیکه علائمی ظاهر شود، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- یرقان
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- احساس ناراحتی شکمی خفیف
اختلال عملکرد کبد
هر اختلالی که عملکرد کبد شما را تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند باعث تجمع بیلی روبین در خون شود. این در نتیجه‌ی از دست رفتن توانایی کبد در حذف و تجزیه بیلی روبین از جریان خون است.
عوامل متعددی که باعث تحت تاثیر قرار گرفتن عملکرد کبد شما می‌شوند، عبارتند از:
- سیروز
- سرطان کبد
- اختلالات خود ایمنی که کبد را درگیر می‌کنند، مانند هپاتیت خود ایمن یا کلانژیت صفراوی اولیه
علایم شایع اختلال عملکرد کبدی عبارتند از:
- یرقان
- درد یا تورم شکم
- تورم پاها یا مچ‌ها (ادم)
- خستگی
- تعوه
- استفراغ
- ادرار تیره
- مدفوع کم‌رنگ، خونی، یا تیره
- خارش پوست
هپاتیت
هپاتیت زمانیکه کبد شما ملتهب می‌شود (عمدتا بدلیل یک عفونت ویروسی) رخ می‌دهد. زمانیکه کبد ملتهب شد، تجزیه بیلی روبین را به سادگی نمی‌تواند انجام دهد که به بیلی روبین بالا در بدن منجر می‌شود.
هپاتیت همواره باعث ایجاد علائم نمی‌شود، ولی در صورت ایجاد، این علائم عبارتند از:
- یرقان
- خستگی
- ادرار تیره
- درد شکم
- تهوع
- استفراغ
التهاب مجرای صفراوی
مجاری صفراوی شما، کبد را به کیسه صفرا و دهانه روده کوچک (دئودنوم) متصل می‌کنند. آنها به حرکت صفرا که حاوی بیلی روبین است، از کبد و کیسه صفرا به روده کمک می‌کنند.
اگر این مجاری ملتهب یا مسدود شوند، صفرا به درستی تخلیه نمی‌شود. این وضعیت می‌تواند به بیلی روبین بالا منجر شود.
علائم التهاب مجاری صفراوی عبارتند از:
- مدفوع کم رنگ
- ادرار تیره
- یرقان
- خارش
- تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون علت
- تب
کلستاز درون کبدی حین بارداری
کلستاز درون کبدی حین بارداری یک وضعیت موقت است که می‌تواند در سه ماهه‌ی سوم بارداری رخ دهد. این وضعیت باعث کاهش سرعت یا توقف کامل تخلیه صفرا از کبد می‌شود. این حالت تجزیه بیلی روبین توسط کبد را مشکل می‌سازد که به بیلی روبین بالا منجر می‌شود.
علائم کلستاز درون کبدی حین بارداری عبارتند از:
- خارش دست و پا بدون راش
- یرقان
- علائم سنگ صفراوی
آنمی همولیتیک
آنمی همولیتیک زمانی رخ می‌دهد که سلولهای خونی با سرعت بیشتری درون جریان خون شما تخریب می‌شوند. این وضعیت برخی اوقات ناشی از اختلالات ژنتیکی است، ولی بیماری‌های خود ایمنی، بزرگ شدگی طحال یا یک عفونت می‌توانند عامل آن باشند که در نهایت باعث بیلی روبین بالا می‌شود.
علائم آنمی همولیتیک عبارتند از:
- خستگی
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سردرد
- درد شکم
- درد سینه
- یرقان
- سردی دست یا پا
آیا دلیلی برای نگرانی وجود دارد؟
در بسیاری از موارد، بیلی روبین بالا یک علامت از وضعیتی که به درمان فوری نیازمند باشد، نیست.
ولی اگر متوجه هر یک از علائم زیر شدید، با پزشک خود تماس حاصل کرده یا به بخش اورژانس مراجعه کنید:
- درد یا تندرنس شکمی شدید
- خواب آلودگی یا اختلال تعادل
- مدفوع تیره یا خونی
- بالا آوردن خون
- تب ۱۰۱ درجه فارنهایت یا بالاتر
- خونریزی یا کبود شدن اسان
- راش پوستی قرمز یا بنفش
سخن آخر
بیلی روبین بالا معمولا نشانه‌ای از موردی است که در کبد یا کیسه صفرا به درستی پیش نمی‌رود. برخی از این وضعیتها جدی نیستند، ولی پایش و درمان آنها با اهمیت است.
هر فرد مبتلا به یرقان که علامت اصلی بیلی روبین بالا است، باید به پزشک مراجعه کند. اگر پزشک شما در مورد علت بیلی روبین بالا مطمئن نیست، ممکن است به آزمایشهای بیشتر خون، عملکرد کبد یا آزمایشهای دیگر نیاز داشته باشید.
