ابزارهای مدرن بقاء و زنده ماندن ممکن است پشت سر گذاشتن شرایط اضطراری را راحت‌تر کنند، اما تا به حال فکر کرده‌اید اگر در موقعیت خطرناکی گیر بیفتید و هیچ دسترسی به این ابزارها و امکانات نداشته باشید چه می‌کنید؟ موارد آورده شده ۱۰ مورد از مهارت انسان غارنشین و انسان‌های اولیه را شامل می‌شود که می‌توانند در شرایط ضروری به کارتان بیایند. دانستن این مهارت‌ها خصوصا در عصر حاضر که بقاء انسان‌ها به الکترونیک و باتری (ابزارهای برقی) وابسته‌است، بسیار لازم است.
۱. درست کردن آتش به سبک انسان اولیه
تصویر زیر موارد لازم برای درست کردن آتش با استفاده از اصطکاک را نشان می‌دهد؛ تعدادی چوب و هیزم. ساییدن دو چوب به هم و ایجاد اصطکاک بین آن می‌تواند جرقه لازم برای تولید آتش را در اختیارتان بگذارد اما چگونه؟
این روش یکی از قدیمی ترین روش‌ها و از مهارت‌های انسان اولیه برای تولید آتش در طبیعت است. اکثر روش‌ها شامل چرخش مته در داخل تخته به صورت عقب و جلو (حرکت متقابل و عقب جلو کردن مهم‌ترین نکته در روش‌های ایجاد اصتکاک است) و استفاده از اره (به همان روش حرکت دادن) می‌شود. به هر حال از هر روشی که استفاده می‌کنید نکاتی هست که باید در نظر داشته باشید.
انتخاب درست چوب بسیار مهم است. چوبی که برای ایجاد جرقه به کارتان می‌آید، یک چوب نرم است. علاوه بر این این چوب باید خشک، مرده و سالم و بدون خرابی و پوسیدگی باشد. کنده شدن پوست و دیده شدن قارچ رشد کرده روی درخت از نشانه‌هایی است که به شما می‌گوید نمی‌توانید از آن به عنوان وسیله‌ای برای درست کردن آتش استفاده کنید. همچنین مناسب‌ترین چوب‌ها برای این کار، کمترین آن‌ها از نظر درجه اشتعال و قطران است. (درجه قطران یا قیری در واقع خاصیت روغنی یک ماده است که در هنگام سوختن می‌تواند به عنوان روان کننده عمل کرده و فرایند اصتکاک را خراب کند.)
پس در نتیجه باید لوازمتان تکمیل باشد و مهارت‌های روشن کردن آتش به سبک انسان‌های اولیه را به درستی یاد بگیرید تا در نهایت یک اتش عایدتان شود. البته در این میان اتفاق‌های مخالف و ناگوار زیادی ممکن است بیفتد و فرایند درست کردن آتش را خراب کند.
۲. مهارت‌های یافتن طناب و گره زدن
البته که یادگیری مهارت‌های گره زدن بدون داشتن ریسمان و طناب کار بیهوده‌ای است، مگرنه؟ این جاست که طناب‌های علفی به دادتان خواهند رسید.
طناب‌های علفی ساده نیازی به گره خوردن، بافته شدن و یا سخت شدن ندارند و به همان شکل که هستند قابل استفاده‌اند. پوست‌های نواری شکل درخت‌ها، رشته‌های نرم و انعطاف پذیر تاک (مانند ویستریا) و ریشه‌های لاستیکی بلند گیاهان (مانند انواع کاج) می‌توانند گزینه جایگزین خوبی برای طناب‌های علفی باشند. البته موارد گفته شده ممکن است به حدی سفت باشند که به درد گره زدن نخورند ولی کمی انعطاف و خمیدگی کافیست تا کار شما را راه بیندازد.
محض اطلاع بیشترتان در مورد گیاهان باید بگویم که فیبرهای داخلی برخی درخت‌های خاص می‌توانند به صورت دولایه پیچ بخورند و به ضخامت و طول دلخواهتان در بیایند.
۳. تیغه‌های سنگی و انسان‌های اولیه
شکل زیر ابزار سنگی انسان‌های غارنشین را نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که تیغه‌ها و شمشیرهای سنگی در برخی مواقع از موارد ضروری برای بقا و زنده ماندن محسوب می‌شوند.
در هر کجای جهان که باشید می‌توانید با استفاده از تکنیک‌های مختلف کار با سنگ، از هرکدام از سنگ‌های در دسترستان تیغه‌های سنگی درست کنید. به عنوان مثال با کوبیدن و ضربه زدن به لبه فلینت یا کوارتز با استفاده از یک سنگ سخت، می‌توانید یک تیغه‌ی تیز از سنگ مورد نظر تهیه کنید. این تیغه‌های سنگی در امور درست کردن کمپ و زنده ماندن مانند بریدن طناب یا غذا، بسیار کاربردی باشند. سختی و دوام خنجری که درست کرده‌اید به نوع سنگ استفاده شده بستگی دارد.
حالا بگذارید بیشتر از فواید تیغه‌هایی که درست کردید برایتان بگویم؛ این تیغ‌های سنگی می‌توانند قابل تعویض باشند و فقط یکبار مصرف شوند. در صورتی که لازم است از آن برای کشتن و شکار حیوانی استفاده کنید درحالی که برای کارهای دیگری نیز به خنجر نیاز دارید، دیگر نیازی به تمیز کردن تیغه پس از شکار نیست، کافیست آن را دور انداخته و یکی جدیدش را بردارید (در مورد کاربرد تیغه سنگی در شکار نیز باید بگویم نه تنها در کندن پوست، بلکه بریدن گوشت نیز به کارتان می‌آید).
۴. ساختن تله به روش انسان‌های غارنشین
حالا شاید بپرسید تله دیگر برای چه؟ ساختن تله برای محافظت در برابر درنده‌ها و نیز گرفتن حیوانات شکاری (مانند آن‌هایی که در شب‌ها فعالیت می‌کنند) بسیار مهم است. یادگیری مهارت‌های ساخت تله دستیابی به غذا و گوشت را برایتان راحت‌تر می‌کند. برای به دام انداختن حیوانات شکاری باید از بوی انسانی خود برای گمراه کردن آن‌ها استفاده کنید (حتی اگر خودتان در محل حضور پیدا نکنید). همچنین استفاده از چندید تله شانس شما را برای شکار افزایش می‌دهد.
یکی از تله‌ها، استفاده از دام‌های سقوطی به معنی افتادن وزنه‌ای سنگین یا تور روی جانور است. تله‌ها انواع و اقسام گوناگونی دارند که البته احتمال خطا و شکست در آن‌ها بالاست. اما در نظر داشته باشید که در صورت موفقیت گویا یک غذای مجانی گیرتان آمده است.
۵. جوشاندن آب با استفاده از مهارت انسان غارنشین
بدون آب ماندن و دهیدراتاسیون می‌تواند در عرض چند روز شما را به کشتن دهد، اما در صورتی که آب آلوده باشد چه؟ در آب‌های تصفیه نشده موجود در سراسر جهان ارگانیسم‌هایی وجود دارند که می‌توانند برای انسان مشکل‌ساز باشند. ویروس‌ها، باکتری‌ها ، آمیب‌ها و انگل‌های کرمی که با چشم غیرمصلح دیده نمی‌شوند در صورت حضور در آب می‌توانند آن را به ماده‌ای مرگبار و خطرناک تبدیل کنند.
پس یکی از مطمئن‌ترین و قدیمی‌ترین راه‌های تصفیه و پاکسازی آب، جوشاندن آب است؛ البته راه‌های باستانی و روش‌های مورد استفاده توسط انسان‌های اولیه جوشاندن آب با سنگ را پیشنهاد می‌کنند که نیازی به کتری یا قابلمه نداشته باشید. روش جوشاندن به این گونه است که ابتدا سنگ‌هایی که از یک منطقه خشک و تمیز جمع کرده‌اید حرارت داده و داغ می کنید. سپس این سنگ‌ها را یکی یکی در داخل ظرفی که آب را در داخل آن ریخته‌اید قرار می‌دهید تا آب را بجوشاند. این روش را زمانی بکار می‌برید که ظرفی که آب در آن قرار دارد چوبی یا از نوع آخور باشد و نتوانید آن را روی آتش بجوشانید، و یا در داخل سنگ‌های سنگینی ریخته‌باشید که نتوانید آن را جابه‌جا کنید. جز موارد گفته شده می‌توانید در داخل پوست کدو یا حتی در سوراخی روی زمین نیز آب را بجوشانید.
برای این کار پیشنهاد می‌کنم از یک جفت انبر چوبی محکم برای جا به جا کردن سنگ‌های داغ به داخل آب استفاده کنید. همچنین سعی کنید برای ظرف نیز تمیز‌ترین و بزرگ‌ترین محفظه ممکن را پیدا کنید.
۶. پناهگاه خودتان را بسازید
حصار‌ها و قلعه‌های چوبی کوچکی را که در کودکی می‌ساختید یادتان هست؟ حالا وقتش رسیده که یکی از آن‌ها را بسیازید، البته اینبار برای نجات جانتان.
با استفاده از یافته‌هایتان از طبیعت می‌توانید انواع جان‌پناه‌ها را بسازید. ساختن ساباط برای محافظت در برابر باد شدید و همچنین گرم ماندن بوسیله آتش در طول شب مناسب است. کلبه‌ها نیز گزینه‌های بسیار خوبی برای گرم ماندن در طول شب هستند اما ساختن آن‌ها کمی زمان‌بر است و نیز وسعتشان کم و تنگ است. هر کدام از روش‌های معماری که برای ساخت پناهگاه بکار می‌گیرد، نکات زیر را به یاد داشته باشید:
- مطمئن شوید که تاریکی کامل هوا وقت ساختن و تمام کردن آن را دارید
- پناهگاه را در محلی با زهکشی مناسب درست کنید (دره‌ها و مسیل‌ها گزینه‌های مناسبی نیستند)
- مکانی را انتخاب کنید که ابزارها و مواد کافی را برای ساخت یک پناهگاه داراست
- درب را در جهتی که باد یا طوفان غالبا از آن سمت می‌وزند، قرار ندهید
- در صورتی که چادر یا جان‌پناهتان از جنسی قابل اشتعال (برگ گیاهان، علف و…) باشد سعی کنید آتش از در مسیر وزش باد دور کنید
۷. تجربیات انسان‌های اولیه در یافتن گیاهان خوراکی
به بیان ساده‌تر شما باید از گیاهان و علف‌ها به عنوان خوراکی و برای زنده ماندن استفاده کنید. اما به همین سادگی‌ها هم نیست! نکات و پیچیدگی‌هایی که راجع به گیاهان وجود دارد می‌تواند شما را به اشتباه بیندازد. روش بهره بردن از گیاهان می‌تواند به آسانی چیدن و خوردن آن باشد، و یا بسیار دشوارتر از آن (مانند شکستن و خیساندن بلوط).
همچنین نکته دیگر اینجاست که بتوانید گونه گیاه خوراکی را به درستی تشخیص دهید و بدانید دقیقا کدام قسمت از گیاه قابل مصرف است.
انتخاب گیاه نادرست و انجام یک اشتباه در زمینه تشخیص و استفاده از آن‌ها، می‌تواند صرفا یک شکم درد ساده برایتان ایجاد کند و یا شما را به کام مرگ بکشاند. پس در انتخاب و مصرف گیاهان بسیار دقت کنید.
۸. مسیریابی به روش باستانی
ممکن است فکر کنید که یافتن مسیر درست آن هم درست در دل حیات وحش بدون استفاده از امکانات و تکنولوژی مسیریابی و توپوگرافیک مدرن امری غیرممکن است. اما واقعیت این نیست! فراموش نکنید که مسیریابی موضوع جدیدی نیست و انسان‌ها هزاران سال است که راه خود را پیدا می‌کنند.
پس در زمان‌هایی که از کمپ خود دور هستید و گم شده‌اید و به GPS یا مسیریاب دیگری دسترسی ندارید، به روش‌های سنتی برای پیدا کردن راه درست متوصل شوید! ماه و خورشید نشانه‌های خوبی برای مسیریابی هستند زیرا هردو از شرق بالا آمده و در غرب طلوع می‌کنند. همچنین به حوادث طبیعی اطراف نیز توجه کنید زیرا تغییرات آب و هوایی گاها از الگو‌های ثابت خاصی تبعیت می‌کنند مانند؛ طوفان‌ها و وزش باد از جهت غرب در آمریکای شمالی.
همچنین در شب ستاره‌ها و صور فلکی را دارید که شما را رها نخواهند کرد. به عنوان مثال می‌توان ستاره شمالی و صورت فلکی اطراف آن (دب اکبر، دب اصغر و ذات‌الکرسی) را نام برد که راه شمال را برایمان نشان می‌دهند. در صورتی که این گزینه‌ها برایتان چاره‌ساز نبود می‌توانید چوب یا تیرکی را در یک محوطه آفتابی در وسط روز در زمین بکارید.
در صورتی که این نکته درست در وسط طلوع و غروب خورشید قرار داده شده باشد، سایه آن نشان دهنده شمال است. اگر اطمینان ندارید که دقیقا چه زمانی است، ابتدا نکته انتهایی سایه را با قرار دادن تکه سنگی علامت گذاری کنید. چند ساعت بعد همین کار را تکرار کنید. این کار به یافتن خط بین غرب و شرق کمک خواهد کرد به این شکل که خط اولی به طرف شرق و دومی به طرف غرب است.
۹. ماهیگیری فراموش نشود!
تصویر زیر ابزارهای اولیه و ساده‌ای برای ماهیگیری هستند.
ماهیگیری یکی از بهترین راه‌های یافتن و ذخیره غذا علی‌الخصوص در بهار و تابستان است. ابزارهای اولیه مورد استفاده برای ماهیگیری هیچ شباهتی به نمونه‌های امروزی قلاب‌ها و تور‌های ماهیگیری ندارند. اما این به این نیست که این ابزارهای کارامد نیستند.
روش‌های قدیمی گرفتن ماهی مانند تور ماهیگیری، تله، نیزه، قلاب و استفاده از دست نیز همچنان می‌توانند شما را با دست پر از آب بدرقه کنند در صورتی مهارت کافی را داشته باشید و شانس یاریتان کند. در شرایطی که برای بقاء خود تلاش می‌کنید، استفاده از منابع ماهی می‌تواند کالری، پروتئین و چربی مورد نیازتان را تا حدود در اختیارتان قرار دهد. (پروتئین و چربی جزء مواد مغذی هستند که معمولا در منابع گیاهی فصل‌های بهار و تابستان به سختی پیدا می‌شوند)
۱۰. از ردپاها و نشانه‌ها غافل نشوید
اجداد ما در زمینه دنبال کردن و پیدا کردن حیوانات شکاری یا درنده بسیار ماهر بوده‌اند. البته این حقه‌ها دیگر به درد افراد امروزی نمی‌خوردند اما با این حال یادگیری آن‌ها برای نجات دادن شما از برخی موقعیت‌های اضطراری مهم است. هشیار باشید و نشانه‌ها را دنبال کنید. این علامت‌ها و ردپاها می‌توانند حاکی از جانور خطرناکی (شیر یا خرس) در محوطه شما باشند. همچنین دنبال کردن آن‌ها برای شکار کردنشان برای اهداف خوراکی بسیار مهم است.
هربار که به ردپایی می‌رسید به دقت بررسی کنید تا بدانید با چه موجود طرف هستید. سپس تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید برای شکار او پا در میدان بگذارید یا ترجیح می دهید برای در امام ماندن از دستش از آن جا دور شوید.
