کراتوز سبورئیک نوعی رشد معمول و غیر سرطانی سلول‌های پوستی است. هر چه سن بالاتر برود، تعداد این توده‌ها بیشتر می‌شود.
کراتوز سبورئیک معمولا قهوه‌ای، سیاه یا برنزه روشن است. این توده‌ها مومی، پوسته پوسته و کمی برجسته بنظر می‌رسند. آن‌ها معمولا در سر، گردن، سینه و پشت ایجاد می‌شوند. کراتوز سبورئیک بی ضرر بوده و مسری نیست. آن‌ها نیازی به درمان ندارند. اما اگر هنگام لباس پوشیدن تحریک می‌شوند یا از ظاهر آن‌ها خوشتان نمی‌آید، میتوان با عمل جراحی آن را برداشت.
علائم کراتوز سبورئیک
کراتوز سبورئیک اغلب به نظر موم مانند و شبیه زگیل است. عموما در صورت، سینه، شانه و پشت ایجاد می‌شود. ممکن است شما فقط یک عدد از آن‌ها داشته باشید اما فرم چند تایی آن ها شایعتر است.
یک کراتوز سبورئیک:
- رنگ آن از برنزه روشن تا قهوه‌ای و سیاه متفاوت است.
- گرد یا بیضی شکل است.
- بنظر می‌رسد که گویا به پوست چسبانده شده است.
- صاف یا برجسته با سطحی پوسته پوسته است.
- اندازه آن از خیلی کوچک تا بیش از یک اینچ (۲.۵ سانتی متر) متغیر است.
- ممکن است خارش داشته باشد.
چه زمانی برای ملاقات پزشک برویم
به دیدن پزشک بروید اگر:
- تعداد زیادی توده در مدت زمان کوتاهی ایجاد شود.
- توده‌ها هنگام برخورد با لباس تحریک شده یا خونریزی بکنند و شما بخواهید آنهارا با جراحی بردارند.
- متوجه تغییرات مشکوک در پوست خود شوید. تغییراتی مانند زخم یا توده ای که به سرعت رشد می‌کند، خونریزی می‌کند و بهبود نمی‌یابد. اینها ممکن است نشانه سرطان پوست باشند.
علت ایجاد کراتوز سبورئیک
پزشکان علت اصلی ایجاد این حالت را نمی‌دانند. توده‌ها در بعضی خانواده ها وجود دارند که میتوان گفت، ژن ها نیز در ایجاد کراتوز سبورئیک نقش دارند.
ریسک فاکتورها
ریسک فاکتورهای این حالت شامل:
- سن بالا. کراتوز سبورئیک معمولا در افراد میانسال ایجاد می‌شود. ریسک ایجاد انها با افزایش سن افزایش می‌یابد.
- وجود کراتوز سبورئیک در اعضای خانواده. این وضعیت پوستی معمولا در خانواده‌ها وجود دارد. ریسک ابتلا با تعداد اعضای خانواده مبتلا رابطه دارد.
- مواجهه مکرر با نور خورشید. مدارکی مبنی براینکه میزان مواجهه پوست با نور خورشید در ایجاد کراتوز سبورئیک نقش دارد، وجود دارد. اگرچه این توده‌ها بیشتر در جاهایی ایجاد می‌شوند که هنگام بیرون رفتن از خانه پوشیده می‌شود.
تشخیص کراتوز سبورئیک
پزشک تنها با نگاه کردن نیز میتواند این حالت را تشخیص دهد. اگر پزشک بخواهد توده را بردارد، برای تایید تشخیص آن را برای برسی میکروسکوپی میفرستد.
درمان
درمان برای کراتوز سبورئیک معمولا لازم نیست. مراقب باشید که آن را خراشیده یا ساییده و زخمی نکنید. این میتواند منجر به خارش، درد و خونریزی شود.
گزینه‌های درمانی متنوعی برای خارج کردن کراتوز سبورئیک وجود دارد:
- منجمد کردن با نیتروژن مایع (کرایوسرجری). این روش، روش بسیار موثری برای از بین بردن کراتوز سبورئیک است. این روش همیشه روی توده‌های برجسته و ضخیم کار نمی‌کند. و ممکن است منجر به تغییر رنگ ناحیه تحت درمان شود.
- تراشیدن سطح پوست (کورتاژ). ابتدا پزشک ان قسمت را بی حس کرده و از تیغ جراحی برای از بین بردن توده استفاده می‌کند. از این روش همراه با کرایو سرجری برای از بین بردن رشد نازک تر و مسطح استفاده می‌شود. همچنین ممکن است همراه الکتروکوتر نیز استفاده شود.
- سوزاندن با جریان الکتریکی (الکتروکوتر). ابتدا پزشک ناحیه را بی حس می‌کند. سپس با الکتروکوتری توده را از بین می‌برد. این روش میتواند به تنهایی یا با کورتاژ بخصوص هنگام از بین بردن ضایعات ضخیم تر استفاده شود. اگر این شیوه بدرستی انجام نشود، ممکن است اسکار برجای بگذارد. و کمی بیشتر از سایر روش‌ها طول بکشد.
- بخار کردن توده با لیزر (آبلیشن). انواع مختلفی از لیزر درمانی در دسترس است.
- استفاده از محلول پراکسید هیدروژن. اگر شما یک توده برجسته دارید، پزشم ممکن است یک محلول ۴۰ درصد هیدروژن پراکسید (Eskata) برای پوست تجویز کند. ثابت شده است که این دارو برای از بین بردن کراتوز سبورئیک مفید است، اما ممکن است پوست را تحریک کند. این محلول باید به دقت استفاده شود، چون ممکن است به چشم آسیب برساند.
بعد از برداشتن توده
پوست شما در محل توده خارج شده ممکن است روشن تر باشد. این تغییر رنگ با گذشت زمان کمتر می‌شود. اغلب در طول زمان این توده دیگر برنمیگردد، اما ممکن است یک توده جدید در قسمت دیگری از بدن شما ایجاد شود.
آماده شدن برای قرار ملاقات
معمولا ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می‌شود. در بعضی مواقع ممکن است شما به پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) ارجاع داده شوید.
چون که قرار ملاقات‌ها معمولا کوتاه است، بهتر است از قبل آماده باشید.
کارهایی که می‌توانید انجام دهید
برخی از سوالات اساسی درباره کراتوز سبورئیک شامل موارد زیر است:
- آیا آزمایشی برای تایید تشخیص لازم است؟
- بهترین عمل چیست؟
- آیا ممکن است توده خودبه خود از بین برود؟
- به چه تغییراتی در پوست خود باید حساس باشم؟
هر سوال دیگری به فکرتان آمد از پزشک برسید.
انتظارات از پزشک
- اولین بار کی متوجه وجود توده شدید؟
- آیا متوجه توده‌های چندگانه شده‌اید؟
- آیا متوجه تغییری در توده‌ها شده اید؟
- آیا این وضع آزار دهنده است؟
- آیا کسی از اعضای خانواده از این توده‌ها دارد؟
منابع
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seborrheic-keratosis/symptoms-causes/syc-20353878
https://www.healthline.com/health/seborrheic-keratosis#outlook
