انتشار این مقاله


اختلال اضطراب اجتماعی؛ علائم، علل و درمان

اختلال اضطراب اجتماعی (Social anxiety disorder (SAD))  شامل ترس از موقعیت‌های اجتماعی و به تبع آن عملکردها و رفتارهای اجتماعی است که در این موقعیت‌ها ممکن است دیگران شما را به طور منفی مورد ارزیابی قرار دهند. با آنکه افراد معمولا تجربه برخی ازعلایم عصبی یا احساس نارحتی در سیستم گوارش خود دارند، اکثر افراد […]

اختلال اضطراب اجتماعی (Social anxiety disorder (SAD))  شامل ترس از موقعیت‌های اجتماعی و به تبع آن عملکردها و رفتارهای اجتماعی است که در این موقعیت‌ها ممکن است دیگران شما را به طور منفی مورد ارزیابی قرار دهند. با آنکه افراد معمولا تجربه برخی ازعلایم عصبی یا احساس نارحتی در سیستم گوارش خود دارند، اکثر افراد دارای این اختلال خیلی خجالتی بوده و دارای علایم فیزیکی مثل تهوع ، لرز، یا احساس ضعف مفرط در زمان حضور در کنار مردم یا هنگام اجرا (هنر) می باشند. خوشبختانه، راهبردهایی وجود دارند که با بکارگیری آنها می توان کنترل بهتر موقعیت را بدست گرفت.  

انواع اختلال اضطراب اجتماعی

دستور العمل فعلی و جاری راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) بین آنچه که بعنوان اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) تعمیم یافته با اختلال اضطراب اجتماعی صرف در زمان اجرا (performance SAD) تفاوت قائل می شود. 

اختلال اضطراب اجتماعی تعمیم یافته (SAD)

افراد دارای ترس از اکثر موقعیت‌های اجتماعی و موقعیت‌های عملکردی و اجرا که قبلا با استفاده از دستورالعمل (DSM-5) بعنوان دارنده اختلال معمولی طبقه بندی می شدند، شامل موارد ذیل می شدند:

  • صحبت با شخصیت‌های دارای پست ومقام
  • بیرون رفتن با جنس مخالف با قرار قبلی
  • شروع صحبت با فرد یا افراد
  • سخنرانی

این افرااد معمولا در میان افراد به استثنای دوستان و افراد خانواده احساس ناراحتی می کنند.

متخصصان اختلال اضطراب اجتماعی تعمیم یافته را نسبت به اختلال اضطراب اجتماعی صرف اجرا شدیدتر در نظر می گیرند و این اختلال معمولا همراه با مشکلات عدیده و بیشتر روزمره عملکردی همراه می باشد. 

اختلال اضطراب صرف اجرا

شخص دارای اختلال اضطراب صرف اجرا ( (performance-only تنها دارای ترس و اضطراب مرتبط با موقعیت‌های اجرا و عملکرد می باشد. بعنوان مثال، شخص می تواند از سخنرانی برای عموم ترس و واهمه داشته باشد ولی هیچ گونه اضطراب یا اختلالی را در تجمع‌های اجتماعی تجربه نکند.

این نوع اضطراب اجتماعی نیز می تواند بسیار آسیب زننده باشد، چرا که می تواند شخص را از پیشرفت در شغلش یا دیگر موفقیت‌های مرتبط با اجرا یا عملکرد بازدارد.

افرادی که تنها در موقعیت‌های اجرا و عملکرد ترس برآنها مستولی می شود ممکن است نسبت به افرادی که از اختلال اضطراب اجتماعی تعمیم یافته رنج می برند از نظر سنی که برای اولین بار اضطراب را تجربه می کنند و علایم فیزیکی و چگونگی پاسخ به درمان و معالجه متفاوت باشند.

علایم و تشخیص

علایم اختلال اضطراب اجتماعی در سه گروه طبقه بندی می شوند:

  • فیزیکی (مثل سرخ شدن صورت ، عرق کردن، و لرز)
  • شناختی (مثل تفکرات و باورهای منفی)
  • رفتاری (مثل اجتناب و رفتارهای ایمنی محور) 

تشخیص صحیح برای SAD مستلزم شناسایی و وجود تعدادی از شاخص‌ها طبق دستورالعمل DSM-5 می باشد. اختلالات مرتبط شامل اختلال لالی انتخابی ((selective mutism، و اختلال تکلم دوران کودکی (لکنت زبان) childhood-onset fluency disorder (stuttering))) می باشند. اختلال تضاد انتخابی به عدم صحبت و محاوره در موقعیت‌ها، مثل کودکی که هرگز در مدرسه حرف نمی زند، اشاره دارد. لکنت زبان نشانگر مشکلات با تسلط کلامی یا عدم توانایی در صحبت بدون لکنت در مقابل افراد می باشد.

علل

باور بر این است که علل اختلال اضطراب اجتماعی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی (مثل یادگیری بصری)، اجتماعی (مثل تاثیرات فرهنگی) و ساختار مغزی/بیولوژیکی می باشند.

در حالی که ممکن است این عوامل عامل خطری برای بروز این اختلال باشند، هر کسی که دارای یک یا چندین مورد از این عوامل باشد با تشخیص SAD مواجه نمی شود.

درمان

فارغ از اینکه شما دارای علایم اختلال اضطراب اجتماعی تعمیم یافته یا اختلال مرتبط با اجرا/عملکرد باشید، درمان موثر و قطعی وجود دارد. درمان شناختی-رفتاری ((cognitive behavioral therapy (CBT) که نوعی روان درمانی است و مشکلات جاری را به همراه اجتناب از تفکرات منفی مدنظر قرار می دهد، می تواند بسیار مفید و موثر باشد. 

از طریق درمان با CBT، شما راهبردها و روش‌هایی را یاد خواهید گرفت تا به شما در کنار آمدن با موقعیت‌های مختلف کمک نماید. اکثر افراد بعد از به پایان رساندن درمان شناختی-رفتاری عقیده دارند که این درمان زندگی آنها را تغییر داده و درهای فرصت را برای آنها باز کرده است. آنها کارهایی را انجام می دهند که هرگز فکر نمی کردند بتوانند انجام دهند مثل مسافرت رفتن یا صحبت و سخنرانی در مقابل دیگران.

در بعضی از موارد، مخصوصا برای افراد با اختلال اضطراب اجتماعی شدید، پزشک ممکن است مصرف دارو را پیشنهاد نماید. مصرف دارو می تواند به آرامش افراد کمک کرده و روان آنها را آرام نماید و بعضی از جنبه‌های اضطراب را کاهش دهد و به آنها اجازه دهد که بر معالجه بهتر تمرکز کرده و پیشرفت نمایند.

پیدا درمانگری که در اختلال اضطراب اجتماعی تخصص دارد

بدون داشتن تجربه کاری در این زمینه، درمانگر شما ممکن نیست که علایم شما را تشخیص دهد  و ممکن است نسبت به بی اهمیت بودن این علایم اشاره کند یا احساسات شما را در این مورد موجه تشخص ندهد. درمانگری که اختلال اضطراب اجتماعی را می شناسد و با درمان شناختی-رفتاری آشنا است با شما کار خواهد کرد تا راهبردهای موثری را برای مدیریت این اختلال خلق کند.

ممکن است پزشک بتواند شما را به متخصص سلامت روان ارجاع دهد. با پزشک خود در خصوص احساسات و علایم رو راست و صریح باشید و کار را از این مرحله آغاز کنید. به یاد داشته باشید که برداشتن اولین قدم برای معالجه می تواند ترسناک و تهدید آمیز باشد، ولی نهایتا شما خوشحال خواهید بود که به دنبال درمانگری باشید که بتواند نیاز شما را برای کنار امدن با این اختلال درک نماید.

سلزگاری و خودیاری

راهبردهای خودیاری برای اختلال اضطراب اجتماعی شامل راهبردهای مقابله و سازگاری اجتماعی مثل یادگیری ابراز وجود، مقابله عاطفی مثل یادگیری بکارگیری آرامش در زمان دستپاچه شدن، و  روز به روز مثل درخواست برای وسائل و امکانات مورد نیاز برای برقرای آرامش می باشند.  راهبردهای خودیاری برای اضطراب کم تا متوسط بهترین کاربرد را دارند.

اختلال اضطرای اجتماعی در کودکان و نوجوانان

ممکن است اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان و نوجوانان از آنچه که بزرگسالان از خود بروز می دهند متفاوت باشد. کودکان کم سن و سال  مبتلا به این اختلال ممکن است همیشه آویزان والدین خود باشند، در زمان ورود به یک موقعیت اجتماعی عصبانی شوند، از بازی با دیگر کودکان امتناع کنند، گریه کنند، یا از درد شکم یا دیگر مشکلات فیزیکی شکایت داشته باشند.  حتی در بعضی موارد ممکن است از صحبت در بعضی موقعیت‌ها احساس خوف و ترس نمایند. برعکس، نوجوانان مبتلا به اختلال SAD ممکن است به طور کلی از تجمع‌های گروهی اجتناب کنند یا علاقه‌ای به بودن با دوستان خود از خود نشان ندهند. به هرحال راهبردهای مشابه با معالجه بزرگسالان برای معالجه کودکان ونوجوانان مورد استفاده قرار می گیرند.  

علی مجیدآذر


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید