آنالیز مایع سینوویال به عنوان آنالیز مایع مفصلی نیز شناخته می‌شود و به تشخیص علت التهاب مفصل کمک می‌کند. تمام مفاصل در بدن انسان حاوی مایع مفصلی هستند؛ سینوویال مایع غلیظی است که مفصل را لغزنده کرده و سهولت حرکت را فراهم می‌آورد. در بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز، سینوویوم مفصل اصلی‌ترین محل التهاب است. حرکت محدود در مفصل یا درد و سفتی همراه با حرکت، اغلب اولین علائم اختلالات مفصلی است. التهاب مفصل با افزایش سن بیشتر دیده می‌شود.
چرا آرتروسنتزانجام می‌شود؟
هنگامی که درد، التهاب، تورم یا تجمع مایعات با علت نامشخص در مفصل وجود دارد، آرتروسنتز انجام می‌شود. گرفتن نمونه از مایعات می‌تواند به تشخیص دقیق علت ایجاد کننده‌ی التهاب کمک کند. اگر علت مشخص باشد، ممکن است نیازی به تجزیه و تحلیل مایع سینوویال یا آسپیراسیون مایع مفصلی نباشد. برخی از تشخیص‌های بالقوه شامل عفونت، نقرس، آرتروز و خونریزی است. در برخی موارد با مایع اضافی در مفصل، خارج کردن مایع می‌تواند به تسکین درد در مفصل آسیب دیده کمک کند. گاهی اوقات از آرتروسنتز برای کنترل افراد مبتلا به اختلالات مفصلی شناخته شده، استفاده می‌شود.
پروسه‌ی آنالیز مایع سینوویال
اگر نشانه‌هایی از التهاب مفصل، قرمزی، تورم یا آسیب دیدگی دارید، پزشک برای کمک به تشخیص آرتروسنتز را توصیه خواهد کرد. جهت آماده شدن برای این آزمایش، نیازی به انجام هیچ کاری نیست، اما اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید. این داروها می‌توانند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند. فرآیند نمونه برداری سینوویال در مطب پزشک انجام می‌شود. این فرایند به هیچ برشی احتیاج ندارد و فقط چند دقیقه طول خواهد کشید. پزشک محل را تمیز کرده و برای تزریق آماده می‌کند. پزشک برای کاهش درد و ناراحتی، بی‌حس کننده را به محل مورد نظر تزریق می‌کند. پس از بی حس شدن ناحیه، پزشک سوزن بزرگتری را در مفصل فرو کرده و مایع مفصلی را به داخل سرنگ می‌کشد. به این فرآیند خارج کردن مایعات از مفصل، آرتروسنتز گفته می‌شود. پزشک نمونه مایعات را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد.
یک تکنسین آزمایشگاهی، رنگ و ضخامت مایعات را بررسی کرده و گلبول‌های قرمز و سفید خون را در زیر میکروسکوپ ارزیابی می‌کند. این تکنسین همچنین به دنبال کریستال یا علائم باکتریایی خواهد بود و این موراد را اندازه گیری می‌کند: گلوکز، پروتئین، اسید اوریک، لاکتیک دهیدروژناز(آنزیمی که در موارد التهاب و آسیب بافتی افزایش می‌یابد)
نمونه مایع برای بررسی از نظر وجود باکتری نیز کشت داده می‌شود.
تجزیه و تحلیل مایعات سینوویال(آرتروسنتز) ممکن است اندکی دشوار باشد، اما کل پروسه فقط چند دقیقه طول می‌کشد. برای بی حس کردن ناحیه ممکن است بی حسی موضعی دریافت کنید و در آن محل، احساس خارش و سوزش کنید. یک سوزن بزرگتر به مفصل وارد می شود تا مایع سینوویال را خارج کند. در صورت دریافت بی‌حسی، باید حداقل احساس ناراحتی را داشته باشید. در صورت لمس نوک سوزن با استخوان یا عصب ممکن است احساس درد کنید. به دنبال این اتفاق، یخ بگذارید تا درد و تورم شما کاهش یابد.
نتایج آنالیز چه مفهومی دارد؟
مایع سینوویال نرمال زرد کم رنگ، شفاف و کمی چسبناک است. مایع سینوویال غیر طبیعی ممکن است کدر و غلیظ تر یا رقیق‌تر از مایعات طبیعی باشد. تیرگی می‌تواند به معنای وجود کریستال، گلبول‌های سفید خون اضافی یا میکروارگانیسم در مایعات باشد. اگر نقرس داشته باشید، مایع حاوی کریستال خواهد بود. حالت چسبناکی بیشتر در مایعات می‌توانند التهاب را نشان دهند. مایعات اضافی در مفصل می‌توانند پیش بینی کننده آرتروز باشند. مایعات به رنگ قرمز می‌تواند به معنای وجود خون باشد که نشاندهنده‌ی یک آسیب خونریزی دهنده در مفصل یا یک مشکل خونریزی جدی تر در بدن مانند هموفیلی باشد. فقدان فاکتورهای انعقادکننده یا عملکرد نامناسب آنها باعث هموفیلی می شود.
تیرگی، خون در مایع یا مایعات اضافی همه علائم وجود مشکل در مفصل یا اطراف آن هستند، مانند: نقرس، آرتروز، عفونت، اختلالات خود ایمنی، آسیب به مفصل. آرتروسنتز با شناسایی بلورهای مایع در تشخیص نقرس بسیار موثر است.
خطرات آنالیز مایع سینوویال
آرتروسنتز حداقل خطرات را به همراه دارد. شایعترین خطرات، خونریزی یا عفونت در مفصل است. احساس درد یا سفتی در مفصل طبیعی است. عوارض ناشی از این روش نادر است.
