هورمون‌ها نقشی کلیدی در بدن بازی می‌کنند؛ آن‌ها تقریباً هر اتفاق مهمی در بدن را تحت نظر دارند که شامل رشد هم می‌شود. اگر بدن فردی نتواند به قدر کافی هورمون رشد ترشح کند، شاید به تزریق آن نیاز داشته باشد. هورمون‌های مختلف کارهای مختلفی در بدن انجام می‌دهند:
- رشد و نمو
- متابولیسم
- عملکرد جنسی
- تولیدمثل
- خلق و خو
چندین غده در بدن وجود دارد که کار ترشح هورمون‌ها را انجام می‌دهند ولی به نظر می‌رسد که غده‌ی هیپوفیز بر عملکرد بقیه کنترل داشته باشد. این کنترل شامل تحریک و سرکوب آن‌ها نیز می‌شود. غده‌ی هیپوفیز در مغز، زیر هیپوتالاموس قرار گرفته و با توجه به دستوری که از هیپوتالاموس میگیرد ترشح هورمون‌های خود را تنظیم می‌کند.
هورمون رشد انسان (HGH) بر رشد استخوان‌ها و ماهیچه‌ها و در نتیجه بر قد افراد تأثیر می‌گذارد. ما در این مطلب سعی می‌کنیم به سؤالات زیر پاسخ دهیم:
- کار هورمون رشد انسانی دقیقاً چیست؟
- تزریق هورمون رشد انسانی چیست؟
- چه استفاده‌های دیگری از هورمون می‌شود کرد؟
کار هورمون رشد انسانی دقیقاً چیست؟
این هورمون برای رشد ضروریست؛ مخصوصاً در کودکان و چیزی بیشتر از رشد را کنترل می‌کند؛ هورمون رشد با پروسه‌های زیادی در بدن درگیر است. پردازش پروتئین‌ها و تجزیه‌ی بیش از پیش چربی برای تأمین احتیاجات بدن در دوران رشد جزئی از این پروسه‌هاست.
سطح این هورمون در طول روز و با فعالیت‌های فیزیکی تغییر می‌کند. فعالیت بدنی راهی طبیعی برای بالا بردن این هورمون در بدن است. خواب، استرس و قند خون کم هم میزان آن را افزایش می‌دهد.
حتی تغییرات کوچک در سطوح این هورمون نیز بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افزایش یا کاهش نابجای آن می‌تواند به مشکلات جدی در رشد منتهی شود. دلیل اصلی کوتاه‌قدی مقدار بسیار کم آن است. فقدان کلی آن در بدن می‌تواند از نتایج آسیب به غده‌های هیپوفیز و هیپوتالاموس و جهش در ژن‌ها باشد.
کمبود هورمون رشد در کودکان
کودکانی که از فقدان این هورمون رنج می‌برند معولاً در هنگام تولد سایزی نرمال دارند. بعضی از کودکان در همان هنگام تولد توانایی تولید HGH را ندارند و این نارسایی در طول زندگی با آن‌ها همراه است. در برخی نیز این نارسایی ژنتیکیست و در بیشتر آن‌ها ناشناخته!
۲ یا ۳ سالگی زمانیست که مشکلات خودشان را با رشد آهسته و با کلاً عدم رشد نشان می‌دهند. علائم آن عبارتند از:
- ظاهری کوچک‌تر نسبت به همسالان
- بدنی گوشتالو و تقریباً چاق
- نقص در رشد موها
- بلوغ دیررس
- کمبود هورمون رشد در بزرگسالان
در بزرگسالان این نارسایی بیشتر مربوط به صدمه در غده‌ی هیپوفیز مربوط می‌شود. این آسیب محدوده‌ی سنی ندارد. رشد تومور در این غده و درمان‌هایی که برای آن در نظر گرفته می‌شود، از جمله جراحی و رادیوتراپی، یکی از عوامل آسیب‌رسان می‌باشد.
علائم این فقدان در بزرگسالان عبارتند از:
- دلواپسی و افسردگی
- افزایش چربی
- افزایش احتمال بیماری‌های قلبی و سکته‌های مغزی
- قلبی ضعیف
- استخوان‌ها و ماهیچه‌های ضعیف
- خستگی
- کاهش توانایی برای تفکر
کمبود هورمون رشد همچنین می‌تواند ترکیبی از نارسایی یک یا چند هورمون نیز باشد. کودکان شاید از موقعیت‌هایی رنچ ببرند که نیازمند این هورمون باشد مثل:
- سندرم Turner؛ زنانی با این سندرم عموماً شخصیت جنسی زنانه‌ی مشخصی ندارند.
- سندرم Prader-Willi؛ ناهنجاری ژنتیکی که تون ماهیچه‌ای را تضعیف می‌کند و مشکلات، رشد ضعیف و نموِ با تأخیر را سبب می‌شود.
- سندرم Noonan؛ ناهنجاری ژنتیکی که در رشد قسمت‌های مختلف بدن دخالت می‌کند.
- بیماری مزمن کلیوی
تزریق هورمون رشد انسانی چیست؟
معمول‌ترین روش درمانی چه در کودکان و چه در بزرگسالان، هورمون درمانی با تزریق HGHهای ساخته‌ی آزمایشگاه است. این هورمون برای تقلید رفتار طبیعی هورمون رشد طراحی شده و با نسخه‌ی پزشک قابل دسترسیست. میزان ناکارآمدی تعیین خواهد کرد که چه دوزهایی از این هورمون‌ها باید استفاده شود.
هورمون درمانی با HGH می‌تواند تحت نظر پزشک یا خود فرد صورت بگیرد و اغلب چند سال زمان می‌برد. بیماران بهتر است حداقل ماهی یکبار وضعیت خود را نزد یک پزشک بررسی کنند. تست خون برای اندازه‌گیری هورمون درون آن، سطح کلسترول، قند خون و تراکم استخوان جزو آزمایش‌ها هستند.
این درمان می‌تواند بر پاسخ بدن نسبت به انسولین که قند خون را کنترل می‌کند تأثیر بگذارد. اگر این عارضه درمان نشود کلسترول زیادی در بدن تجمع می‌یابد و استحکام استخوان‌ها نیز پایین می‌آید.
فاکتورهایی که برای اتخاذ شیوه‌های درمانی مناسب در نظر گرفته می‌شود:
- سن
- سابقه‌ی سلامت و سلامت کلی
- گستردگی نارسایی
- قدرت تحمل نسبت به درمان‌های ویژه
- انتظارات درمانی
- انتخاب خود بیمار
هرچقدر درمان این ناهنجاری زودتر آغاز شود شانس رشد نرمال قد بزرگسالان افزایش می‌یابد. کودکانی که تحت درمان قرار گرفته‌اند در ۳ سال اول آن می‌توانند شاهد رشد ۱۰ سانتی‌متری در قد خود باشند. ۵ سانتی‌متر دیگر نیز در طول ۲ سال بعدی می‌تواند اضافه گردد.
هورمون رشد تأثیر مثبتی هم بر تحمل فعالیت‌ها دارد؛ بسیاری از افراد پس از تزرق احساس بسیار بهتری را درباره‌ی کیفیت زندگی تجربه کرده‌اند.
خطرات و عوارض جانبی تزریق هورمون رشد
بسیاری از کسانی که چنین تزریقی را تجربه کرده‌اند مشکلی نداشته‌اند ولی عوارض احتمالی آن عبارتند از:
- درد ماهیچه‌ای
- ناراحتی مفصلی
- سردرد
- ورم دست و پا
- افرادی هم که نباید تحت این درمان قرار بگیرند آن‌هایی هستند که موارد زیر را دارند:
- تومورها
- سرطان
- بیماری‌های جدی
- مشکلات شدید تنفسی
- آسیب‌های متعدد
افرادی که هم که دیابت دارند باید به صورت مرتب قند خون خود را چک کنند.
هورمون رشد زیاد
استفاده‌ی بلند مدت از هورمون رشد به وضعیتی می‌انجامد که به آن آکرومگالی می‌گویند؛ چون بزرگسالان با مصرف هورمون رشد نمی‌توانند قدبلندتر شوند! این کار فقط ضخامت استخوان‌ها را افزایش می‌دهد.
بیماران مبتلا به آکرومگالی رشد بیش از حد استخوان‌ها را تجربه می‌کنند؛ مخصوصاً در دست، پا و صورت، همچنین رشد غیرطبیعی موها علاوه بر فشارخون بالا از دیگر نتایج است.
چه استفاده‌های دیگری از هورمون می‌شود کرد؟
استفاده از هورمون رشد در زمینه‌های غیردرمانی نیز محبوب است. ورزشکاران، علی‌الخصوص بدنسازان از آن برای داشتن ماهیچه‌ای بزرگ‌تر، انرژی بیشتر و افزایش استقامت استفاده می‌کنند. تزریق این هورمون برای اجرا در ورزش‌های حرفه‌ای غیرمجاز شناخته شده است.
این تزریق همچنین برای ضدپیری و کاهش وزن هم انجام می‌شود ولی پزشکان این کار را برای مقاصد غیردرمانی توصیه نمی‌کنند. تزریق هورمون رشد برای کسانی که نارسایی رشد ندارند در ایالات متحده غیرقانونیست؛ چون عوارض زیر را به همراه دارد:
- سندرم کارپال تونل
- ورم در ناحیه‌ی بازوها و پاها
- درد ماهیچه‌ای و مفصلی
- افزایش بافت سینه در مردان
باسلام خدمت شما من ی خانم ۳۶ ساله هستم وه لاغرم وخیلی دوست دارم چاق شم سوالم اینه که میتونم از امپول هورمون رشد استفاده کنم کمی چاق شم وخیلی کسل وبی انرژی هستم که میخوام قوی وپرانرژی باشم واینکه عوارضش چیه لطف میکنید جوابمو بدید ممنون