انتشار این مقاله


محققین ۶۵۰۰ ژنی را که در مردان و زنان متفاوت بیان می‌شوند، شناسایی کردند

مردان و زنان تقاوت‌هی آشکار و پنهانی نسبت به هم دارند– به عنوان مثال شیوع بعضی بیماری‌ها و یا واکنش به بعضی داروها در این دو جنس متفاوت است. چرا این تفاوت‌ها به وجود می‌آیند؟ محققین سازمان وایزمن هزاران ژن یافته‌اند که در مردان و زنان متفاوت بیان می‌شوند. این یافته‌ها نشان داد که جهش‌های […]

مردان و زنان تقاوت‌هی آشکار و پنهانی نسبت به هم دارند– به عنوان مثال شیوع بعضی بیماری‌ها و یا واکنش به بعضی داروها در این دو جنس متفاوت است. چرا این تفاوت‌ها به وجود می‌آیند؟ محققین سازمان وایزمن هزاران ژن یافته‌اند که در مردان و زنان متفاوت بیان می‌شوند. این یافته‌ها نشان داد که جهش‌های ژنی در حمعیت مرتبا رخ می‌دهد و این تحقیق دلیل آن را پیدا کرده.

سال‌ها پیش، مجققین موسسه وایزمن به بررسی علت شیوع برخی بیماری‌های رایج پرداختند. مخصوصا اینکه ۱۵ درصد زوج‌ها نابارورند که نشان می‌دهد ژن‌های مربوط به باروری به شدت جهش پذیرند. این ژن‌ها که مستقیما با بقای گونه در ارتباطند و جهش در آن‌ها باعث کاهش جمعیت می‌شوند و باید در جریان انتخاب طبیعی حذف می‌شدند. این تیم نشان داد که جهش در این ژن‌ها تنها مربوط به تشکیل اسپرم است و این ژن‌ها تنها در مردها بیان می‌شوند. جهشی که برای نصف جمعیت مشکل‌زا باشد هرچقدر هم که خطرناک باشد توسط نصف دیگر جمعیت به نسل بعدی منتقل می‌شود.

در تحقیق کنونی، محققین آنالیزهایشان را گسترش دادند و این با نه فقط روی ژن‌هایی که برای باروری لازمند، بلکه روی ژن‌هایی که در دو جنس متفاوت بیان می‌شود گسترش دادند. برای شناسایی این ژن‌ها، محققین از پروژه GTEx استفاده کردند، تحقیق بزرگی از بیان ژن‌ها که در ۵۵۰ فرد بالغ بررسی شده بود.

این تیم حدود ۲۰،۰۰۰ ژن را بررسی کرده و آن‌ها را براساس ژن و بیان در بافت‌های مختلف طبقه بندی کردند. این تیم در نهایت ۶،۵۰۰ ژن را شناسایی کردند که در یکی از جنس‌ها بیشتر بیان می‌شود. برای مثال، آن‌ها ژن‌هایی در پوست یافته‌اند که در مردان نسبت به زنان بیشتر بیان می‌شود و نتیجه گرفتند که مربوط به رشد موی بدن است. همچنین ژن مربوط به ساخت ماهیچه در مردان و ژن مربوط به ذخیره چربی در زنان بیشتر است.

سپس این تیم وقوع جهش در این ژن‌ها را بررسی کردند تا بررسی کنند که آیا انتخاب طبیعی فشار بیشتر و یا کمتری روی این ژن‌ها می‌گذارد. محققین دریافتند که انتخاب طبیعی در این ژن‌ها ضعیف‌تر است. همچنین این اثر در ژن‌های مخصوص به مردان کمتر مشاهده می‌شود. در بسیاری از گونه‌ها، زنان تنها قادر به تعداد محدودی فرزند هستند در صورتی که مردان می‌توانند تعداد زیادی فرزند داشته باشند. در نتیجه از لحاظ تئوری بقا بیشتر به زنان زنده در طبیعت بستگی دارد. به همین دلیل انتخاب طبیعی در ژن‌های مردانه کمتر تاثیر دارد. محققین همچنین کشف کردند که به جز اندام‌های جنسی تعدادی از این ژن‌ها در غده‌های پستانی یافت می‌شود. اما نکته جالب این است که نصف این ژن‌ها تنها در مردان بیان می‌شوند.

همچنین در بطن چپ قلب ژن‌هایی پیدا شده‌اند که تنها در زنان بیان می‌شوند. یکی از این ژن‌ها که به برداشت کلسیم مربوط است، در زنان جوان بیان زیادی دارد و با افزایش سن بیان آن کم می‌شود. در زنانی که دچار یائسگی شده‌اند این ژن‌ها فعالند تا از قلب آنان محافظت نماید. ژن دیگری که تنها در زنان بیان می‌شود در مغز قرار دارد و با اینکه هنوز عمل آن مشخص نشده، اما دانشمندان باور دارند که از نورون‌های دخیل در پارکینسون محافظت می‌کنند — به همین دلیل در مردان شیوع پارکینسون بشتر است. محققین همچنسن ژنی در کبد پیدا کرده‌اند که در متابولیسم داروها دخیلند و در زنان بیشتر بیان می‌شوند.

ژنوم اولیه تقریبا بین تمام افراد مشترک است، اما به طرز متفاوتی بیان می‌شود. در تفاوت‌های بین دو جنس هم بیشتر بیان ژن‌ها دخالت دارند. ژن‌های مربوط به جنسیت که مستعد جهش‌های خطرناک هستند بیشتر احتمال انتقال آن‌ها به نسل بعدی وجود دارد. از این نظر زنان و مردان تحت انتخابات متفاوتی قرار می‌گیرند. این تحقیق می‌تواند درک بهتری از تفاوت‌های بین زنان و مردان و بیماری‌های مرتبط با آنان به ما ارائه دهد.

Avatar


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید