موی زیرپوستی زمانی به وجود می‌آید که رشته‌های مو به جای حرکت به سمت بالا و خروج از پوست به سمت پایین رفته و در زیر پوست گرفتار می‌شود. بعضی اوقات موی زیرپوستی می‌تواند به کیست تبدیل شود. این کیست می‌تواند کوچک و بدون درد یا بزرگ و عفونی باشد.
کیست موی زیرپوستی به خودی خود خطرناک نیست. با این وجود می‌تواند تبدیل به عفونت شده و شدیدا دردناک شود. عفونت آن ممکن است وخیم‌تر شده و به داخل خون انتشار پیدا کند.
کیست موی زیرپوستی چیست؟
کیست موی زیرپوستی، زمانی به‌وجود می‌آید که مایع در زیر پوست تجمع پیدا کرده و به شکل یک توده جمع شود. با تبدیل موی زیرپوستی به کیست آن ناحیه دچار تورم می شود. کیست ممکن است سفت، نرم، بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از یک نخود باشد. بسیاری از کیست‌ها به نقاط عمیق‌تر پوستی نفوذ می‌کنند درحالی که بقیه در نزدیک سطح پوست ظاهر می‌شوند، طوری‌که سطح آن به رنگ زرد یا سفید در می‌آید. بعضی از کیست‌ها به علت عفونی‌بودن دردناک هستند.
کیست مویی در خانه می‌تواند مداوا شود؛ اما در برخی موارد، دردسر ساز شده و باید به پزشک مراجعه کرد.
کیست‌های مویی غالبا درمان می‌شوند، اما برای افزایش سرعت بهبودی فرد می‌تواند از راه‌کارهای پیشنهاد شده بهره ببرد.
درمان خانگی :
۱) کیست و فضای اطراف آن باید همواره تمیز باشد.
۲) از اصلاح (shave) در اطراف کیست خودداری کنید. این کار سبب پخش باکتری و گسترش عفونت می‌شود.
۳) از ضماد گرم چند بار در روز هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استفاده کنید. این کار سبب می‌شود کیست‌ها به سطح پوست نزدیک‌تر شده و راحت‌تر تخلیه شوند . اگر مو زیر پوست به دام افتاد، ضماد گرم ممکن است به رشد آن کمک کند.
۴) استفاده از راه‌حل ضدعفونی کننده همانند روغن درخت چایی، مانع تبدیل کیست به عفونت می‌شود. پماد آنتی‌بیوتیک سه‌گانه نیز درمان مناسبی است.
از ناخنک زدن یا ترکاندن کیست خودداری کنید. کیست مویی از یک کیسه در زیر پوست ساخته شده که با یک ماده‌ی ضخیم و زرد به نام کراتین پر می‌شود. ترکاندن کیست، سبب ازاد سازی مایع درون کیست می‌شود؛ اما کیسه‌ی بنیادی را ازبین نمی‌برد . به همین سبب کیست ممکن است دوباره تشکیل شود. ترکاندن کیست می تواند سبب پخش باکتری‌ها در سطح پوست شده و عفونت ایجاد کند یا کیست را بدتر کند.
بعضی اوقات موی زیرپوستی قبل از رشد به داخل، در لایه‌های فوقانی پوست مشاهده می‌شود. در این صورت، با استفاده از موچین، میتوان محل را پاک‌سازی کرد. اگر مو کاملا زیر پوست باشد، نباید از موچین استفاده کرد.
درمان پزشکی:
بعضی اوقات ممکن است فرد برای درمان، نیاز به دخالت پزشک داشته باشد. در صورت بروز علائم زیر فرد باید حتما به پزشک مراجعه کند:
۱) کیست خود به خود از بین نرود.
۲) خیلی دردناک، ملتهب و یا پایدار باشد.
۳) در هنگام بروز کیست، تب مشاهده شود.
۴) جسم خارجی (خرده چوب، تکه شیشه و…) در کیست وجود داشته باشد.
۵)شرایطی مانند HIV، AIDS، دیابت کنترل نشده یا مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی حاکم باشد.
۶) کیست بسیار بزرگ باشد یا بر فعالیت زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد. (لباس پوشیدن)
پزشک ممکن است برای از بین‌بردن عفونت‌های زیرجلدی، آنتی‌بیوتیک تجویز کند یا در صورت لزوم فرد را جراحی نماید.
پاک‌سازی کیست، اغلب در مطب پزشک صورت می‌گیرد. پزشک فرد را به صورت موضعی بی‌حس کرده و سپس جراحی انجام می‌دهد. در بی‌حسی موضعی فرد در طول جراحی هوشیار است.
دلایل ایجاد کیست موی زیرپوستی:
تمام موها از فولیکول رشد می‌کنند. فولیکول منفذ کوچکی در پوست ایجاد می‌کنند. مو از طریق فولیکول تغذیه می‌شود.
در برخی موارد موی زیرپوستی، هنگامی به‌وجود می‌آید که مو (قبل از ترک فولیکول) در داخل فولیکول، به دام بیفتد. اما گاهی اوقات مو از فولیکول خارج شده ولی در زیر پوست باقی می‌ماند.
هنگامی که مو در زیر پوست گرفتار می‌شود، پوست ملتهب می‌شود. همچنین فولیکول مو را مسدود کرده، مواد مختلفی را در منافذ به دام می‌اندازد و باعث ایجاد کیست می‌شود.
کیست‌های پوستی اغلب حاوی کراتین هستند. کراتین پروتئینی که پوست را قوی و انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد. اما گاهی اوقات کیست‌ها از باکتری‌های به دام افتاده یا پاسخ التهابی به عفونت ایجاد می‌شوند.
راه‌های پیشگیری از ایجاد کیست موی زیرپوستی:
۱) استفاده از کرم اصلاح و بعد از اصلاح به منظور تسکین پوست
۲) اصلاح فقط با تیغ تیز
۳) هنگامی که پوست خشک است یا اصلاح انجام شده است؛ با یک لوسیون غنی‌شده، پوست را به‌خوبی مرطوب کنید.
۴) خشک کردن پوست قبل از اصلاح
۵) اصلاح در جهت رشد مو
۶) بر روی پوست ملتهب و قرمز اصلاح انجام ندهید.
عوامل خطر
هر کسی می‌تواند به کیست مویی مبتلا شود. عوامل خطر برای ایجاد این بیماری شامل موارد زیر است:
۱) تکنیک‌های حذف مو: تراشیدن، اصلاح با موم و بند انداختن می‌تواند پوست را تحریک کند. پس از اصلاح، با رشد مویی که ممکن است لبه‌های تیزتر داشته باشد، بازگشت مو به سمت داخل پوست راحت‌تر است.
۲) پوست بسیار خشک: در پوست خشک و مرده ممکن است بیش از یک فولیکول مو جمع شده و موها به سمت داخل رشد کنند.
۳) فشار یا اصطکاک: می‌تواند مشکل‌ساز باشد، به ویژه در یک منطقه که در حال حاضر نسبت به رشد موهای زیرپوستی آسیب پذیر است. تحریک پوست، می‌تواند باعث ایجاد بیش از حد موهای زیرپوستی شود.
۴)داشتن موهای درشت، فرفری و یا ضخیم: این نوع مو بیشتر احتمال دارد پس از خارج شدن از فولیکول مو، از پوست خارج نشود.
مقاله مرتبط: کیست یا تومور؛ تفاوت در چیست؟
چگونه می توان یک کیست موی زیرپوستی را شناسایی کرد؟
هنگامی که یک توده در ناحیه‌ای که موهای بدن آن وجود دارد ظاهر می‌شود، اغلب کیست موی زیرپوستی است.
برای شناسایی یک کیست، فرد باید بداند که یک برآمدگی کوچک قرمز که مو در آن وجود دارد، به آرامی به یک توده بزرگ تبدیل می‌شود. بسیاری از کیست‌های موی زیرپوستی، در مناطقی که در معرض برش با تیغ قرار دارند، رشد می‌کنند.
از علائم دیگر ابتلا به کیست موی زیرپوستی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) یک خال که تغییر شکل و رنگ داده و یا متورم شده است.
۲) لکه‌های قرمز یا تحریک شده روی پوست
۳) پوست لایه‌برداری شده یا دارای لکه‌های خشک
۴) یک آسیب پوستی، حتی کم‌تر از یک برش کوچک یا آسیب با خرده چوب، می‌تواند یک عفونت پوستی باشد.
۵) کیست محدوده‌ی مشخص نداشته باشد. به طور معمول، کیست ها توده‌های گرد هستند، بنابراین تورم با شکل غیر معمول می‌تواند چیز دیگری باشد.
۶) موهای زیرپوستی دردناکی وجود دارد که می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی در فولیکول های مو باشد.
۷) پوست بسیار خشک با برآمدگی‌های کوچک که کلاهک دارند. این می‌تواند وضعیتی به نام کراتوز پیلاریس ایجاد کند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد:
بسیار رایج است کیست با بسیاری از شرایط پوستی خطرناک اشتباه گرفته شود. هر کسی که کیست داشته باشد، پس از یک یا دو هفته برایش مشخص نشده است، باید به پزشک مراجعه کند.
درمان سریع می‌تواند از سرطان پوست، عفونت‌های جدی و دیگر مشکلات پوستی خطرناک جلوگیری کند.
چشم انداز
جلوگیری از موهای زیرپوستی بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد کیست‌های خطرناک است. با این حال، اگر کیست‌ها ظاهر شوند، معمولا بی‌ضرر بوده و از پوست خارج نمی‌شوند.
افرادی که بارها به کیست مبتلا شده‌اند، برش با تیغ اصلاح یا موهای زیرپوستی، باید از استراتژی پزشک برای کاهش وقوع این شرایط پوستی مزاحم استفاده کند.
در اغلب موارد، ایجاد تغییراتی در روال مراقبت از پوست فرد، می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای خطر ابتلا به کیست موی زیرپوستی و تحریکات مرتبط را کاهش دهد.
ممنون و خسته نباشید