انتشار این مقاله


قرن‌ها نبود واکسن سیفلیس سرانجام به پایان خواهد رسید!

به علت خصوصیات باکتری عامل سیفلیس، تاکنون واکسنی مناسب برای این بیماری ساخته نشده است.

اسپیروکت Treponema pallidum، عامل بیماری سیفلیس است که یکی از شناخته‌شده‌ترین بیماری‌های منتقل‌شونده از راه جنسی است. خصوصیات این باکتری تولید واکسن علیه آن را بسیار دشوار کرده است. یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه Connecticut از روشی هوشمندانه برای شناسایی پروتئین‌های موردنیاز برای واکسن سیفلیس استفاده کرده است. چنین واکسنی می‌تواند به طور بالقوه‌ای بیماری سیفلیس را یک‌بار برای همیشه پایان دهد.

سالانه حدود شش میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به سیفلیس می‌شوند. خوشبختانه بیماری با استفاده از یک برنامه درمانی آنتی‌بیوتیکی قابل درمان است؛ اما برای برخی از افراد این درمان‌ها زمانی شروع می‌شوند که کار از کار گذشته است.

در ایالات متحده علاوه بر اینکه میزان ابتلا به عفونت در حال افزایش است، به تعداد قابل توجهی نیز سقط جنین و تولد نوزادان مرده در اثر این بیماری رخ می‌دهد. این موضوع سیفلیس را به دشمنی سهمناک مبدل می‌کند، و مسلما به این زودی‌ها شاهد تولید واکسنی موثر برای آن نخواهیم بود.


مقاله مرتبط: در جستجوی واکسن سل


باکتریایی بودن عامل سیفلیس بیش از یک قرن است که مشخص شده است. اما مطالعه میکروب درگیر بسیار دشوار بوده است. T. pallidum  بسیار شکنده است و با کوچکترین تحریک از هم می‌پاشد. همچنین، بسیار سخت‌رشد است و رشد آن در بسیاری از محیط‌های آزمایشگاهی با شکست مواجه می‌شود. بهترین کاری که می‌توان به این منظور انجام داد، ایجاد عفونت در پوست و یا بیضه خرگوش است که آن هم مدت زیادی به طول نمی‌انجامد.

کاری که واکسن ها انجام می‌دهند این است که باعث ارائه مولکول‌های پیچیده موجود در سطح پاتوژن ها به سیستم ایمنی می‌شوند. در این حالت سیستم ایمنی برای مواجهه با تهاجم عوامل بیماری‌زا آمادگی پیدا می‌کند. اگر با پروتئین‌های پاتوژن‌ها آشنا نباشیم، قادر به تولید واکسنی موثر نخواهیم بود. ژن‌های T. pallidum می‌توانند چنین سرنخی را در اختیار ما قرار دهند، اگر به درستی بررسی شوند. مجموعا ۱۰۰۰ ژن در این باکتری وجود دارد؛ اما از کجا باید شروع کرد؟

پس از مقایسه ژنوم گونه‌های T. pallidum جمع‌آوری شده از سراسر جهان، دانشمندان دریافتند که این گونه‌ها شباهت فراوانی با یکدیگر دارند. این یافته اصلا غیرمنتظره نیست. هنگامی که محققان تعداد اندکی از جهش‌ها را بررسی کردند، دریافتند که همه آن ها برای بقای پاتوژن بسیار حیاتی هستند. علت رخ دادن جهش‌ها فرار از سیستم ایمنی است. پس این ژن‌های متغیر راهنمایی به سمت پروتئین‌های سطحی مهم هستند.

تیم محققان با استفاده از کامپیوتر، توالی‌های DNA را به رشته‌ای از آمینواسیدها ترجمه کردند و پروتئینی به دست آمد که مشابه پروتئین‌های سطحی موجود در سایر باکتری‌ها بود. شاید تاکنون حدس زده باشید که واکسنی که از این گونه پروتئین‌ها ساخته شده باشد، اصلا مناسب نیست. دیر یا زود گونه های T. pallidum هایی می‌توانند ظاهر شوند که دارای کد جدیدی برای این پروتئین‌ها هستند. در نتیجه باید از نو تحقیقات را آغاز کرد.

پروتئین سطحی که برای ساخت واکسن مورداستفاده قرار می‌گیرد، باید کمترین میزان تفاوت را در بین گونه‌های مختلف نشان دهد. گام مهمی که در این پژوهش برداشته شد، مشخص شدن مسیر و دیدی جدید است که احتمالا خواهد توانست به بیماری سیفلیس پایان دهد. برنامه بعدی تیم تست پروتئین‌های به دست آمده و بررسی مناسب بودن آن‌ها به عنوان آنتی‌ژن مورداستفاده در واکسن است.

زهره محمدی


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید