کلسترول به صورت توده‌های چربی و زرد رنگی در اطراف چشم ته‌نشین می‌شود. با این وجود اغلب بی‌ضرر هستند. این توده‌ها اغلب شرایط نامساعدی را به ما گزارش می‌دهند.
چربی‌های طبیعی چون کلسترول، اغلب در اطراف پلک‌ها ظاهر می‌شوند. اگر این توده به تنهایی ظاهر شود xanthelasma (تلفظ: زان- ته- لاز- ما) و اگر بیشتر از یکی باشد، xanthelasmata نامیده می‌شود.
xanthelasma ممکن است هیچ دلیلی نداشته باشد. ولی می‌تواند دلیلی بر کلسترول بالا، هیپوتیروئیدیسم و مشکلات کبدی باشد.
در این مقاله ما به بررسی علائم، علل و درمان رسوب چربی اطراف چشم می‌پردازیم.
نشانه‌‌ها
رسوب چربی اطراف چشم اغلب نرم، صاف و زرد رنگ هستند. آنها اغلب در پلک پائینی و بالایی، نزدیک گوشه های داخل چشم ظاهر می‌شوند. این توده‌ها اغلب به صورت متقارن در هر دو چشم ظاهر می‌شوند.
اندازه این ضایعات اغلب در طول زمان تغییر نمی‌کند. چنانچه تغییری در اندازه‌شان صورت بگیرد اغلب به مرور زمان این تغییر در جهت رشد اندازه‌شان است. آنها اغلب به هم می‌پیوندند و اندازه‌شان بزرگتر می‌شود.
چربی اطراف چشم هیچ‌گونه علائمی چون درد و خارش ندارد. بسیار به ندرت پیش می‌آید که در بینایی و حرکت پلک‌ها مشکلی ایجاد کند. اما گاهی اوقات باعث افتادگی پلک می‌شود.
بیشتر بخوانید:مراقب چشم‌هایتان باشید
علل
چربی اطراف چشم ممکن است در هر سنی بروز پیدا کند اما در افراد مسن و در بانوان رایج‌تر است.
جامعه‌ی پزشکی درباره‌ی دلیل اصلی این ترسیب هنوز اطلاع دقیقی ندارد. با این وجود دلیل اصلی بروز این لکه‌ها سطح نامناسب لیپید خونی (dyslipidemia) است.
فرد مبتلا به dyslipidemia با علائم زیر تشخیص داده می‌شود:
- سطح بالای LDL (چربی مضر)
- سطح پایین HDL (چربی خوب)
- سطح بالای کلسترول کل (HDL & LDL)
- سطح بالای تری‌گلیسرید
Dyslipidemia باعث افزایش رسوب کلسترول در دیواره‌ی عروق خونی می‌شود. این رسوب باعث کاهش رسیدن خون به قلب، مغز و دیگر اندام‌های بدن می‌شود.همچنین خطر آنژین، حمله‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی و بیماری شریان‌های محیطی را افزایش می‌دهد.
Dyslipidemia وابسته به اختلالات ارثی ژنتیکی زیر است:
- کلسترول بالا با زمینه‌ی خانوادگی
- تری گلیسیریدیمی بالا با زمینه‌ی خانوادگی
- کمبود یا نقص لیپوپروتئین لیپاز
بیشتر بخوانید: کلسترول خوب، کلسترول بد
فردی در صورت داشتن شرایط ذکر شده، ممکن است با وجود داشتن سطح بالای لیپید، ( از لحاظ وجود این لکه‌ها در اطراف چشم) سالم باشد. به همین دلیل، این شرایط اغلب به عنوان دلایل اولیه dyslipidemia شناخته می‌شوند.
فاکتور دوم سبک زندگی است:
- رژیم غذایی حاوی چربی‌های سیر شده و کلسترول
- داشتن اضافه وزن و چاقی
- عدم تحرک و فعالیت بدنی
- مصرف بیش از حد الکل
- استعمال سیگار و محصولات تنباکویی
فاکتورهای خطرناک دیگر برای dyslipidemia شامل:
- دیابت
- بیماری مزمن کلیوی
- هیپوتیروئیدیسم
- فشارخون بالا
- سیروز اولیه‌ی صفرا و سایر مشکلات کبدی
- سابقه‌ی خانوادگی سکته و بیماری‌های قلبی
- داروهای خاصی همچون بتا بلاکرها، پیشگیرنده‌های خوراکی، رتینوئید و استروئیدهای آنابولیک
بر اساس یکی از مطالعات رسوب چربی در اطراف چشم با خطر حمله‌ی قلبی و سایر بیماری‌های قلبی (حتی در صورت نرمال بودن سطح لیپید) رابطه‌ی مستقیم دارد.
تشخیص
افرادی که به چربی اطراف چشم دچار هستند برای تعیین سطح کلسترول خونشان بایستی به پزشک مراجعه کنند.
تشخیص Xanthelasmata بسیار راحت و اغلب با مشاهده‌ی عینی امکان‌پذیر است. چنانچه پزشک از تشخیص خود مطمئن نباشد با خراشی از لکه نمونه برداری کرده و نمونه را برای آنالیز به آزمایشگاه ارجاع می‌دهد.
پزشک دیابت و عملکرد کبدی را نیز مورد آزمایش قرار می‌دهد. همچنین پزشک خطرات قلبی عروقی را نیز بررسی می‌کند.
بیشتر بخوانید: ادعای جدید؛ کلسترول بالا عامل بیماری قلبی نیست!
درمان
چربی اطراف چشم به کمک جراحی از بین می‌رود. رشد این لکه ها هیچ دردی ندارد ، ولی اغلب افراد به دلایل حفظ زیبایی مایل به از بین بردنشان هستند.
روش‌های حذف این لکه‌ها اغلب به اندازه، مکان و نوع آنها بستگی دارد.
انواع گزینه‌های جراحی:
- برداشتن به وسیله‌ی جراحی
- تخریب به وسیله‌ی لیزر کربن دی اکسید و آرگون
- از بین بردن بوسیله‌ی مواد شیمیایی
- الکتریسیته‌ی ساکن
- سرما درمانی
دنبال کردن یک روش، ممکن است باعث شود که به مدت کوتاه مثلا چند هفته در اطراف پلک‌ها خونریزی و التهاب مشاهده شود. از خطرات جراحی می‌توان به زخم بعد از جراحی (اسکار) و تغییر رنگ پوست اشاره کرد.
چربی اطراف چشم ممکن است دوباره بروز کند، خصوصا در افرادی که چربی بالایی دارند.
سطح نرمال لیپید بر لکه‌های موجود تاثیر چندانی ندارد. درمان dyslipidemia بسیار ضروری است؛ زیرا خطر مشکلات قلبی را کاهش می‌دهد. درمان ممکن است از بروز و رشد بیشتر این لکه‌ها جلوگیری کند.
پزشک برای درمان dyslipidemia ممکن است تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی را توصیه کند. پزشک یا متخصص تغذیه بر اساس تفاوت‌های فردی رژیم‌های غذایی متفاوتی توصیه می‌کنند.
توصیه‌های ممکن از جمله:
کاهش وزن
داشتن اضافه وزن و چاقی سطح LDL و تری‌گلیسرید را افزایش می‌دهد. روش‌های سالم برای کاهش وزن به افراد چاق دارای dyslipidemia کمک می‌کند.
رژیم غذایی سالم
پرهیزهای غذایی شامل:
- شیر پرچرب
- کره، پنیر و خامه
- گوشت پرچرب
- کیک و کلوچه
- غذاهایی شامل روغن نارگیل و پالم
فرد بایستی به جای این‌ها از چربی‌های مفید استفاده کند. این چربی ها در روغن ماهی، مغزها (پسته و فندق و …)، دانه‌ها و گیاهان یافت می‌شود.
غذاهای حاوی فیبر به کاهش سطح کلسترول کمک می‌کند. غذاهایی چون:
- لوبیا، عدس و سایر حبوبات
- جو و جوی دوسر
- برنج سبز
- مرکبات
تمرینات منظم
تمرینات فیزیکی منظم اغلب به درمان dyslipidemia کمک می‌کند. این تمرینات به افزایش سطح HDL و کاهش سطح LDL و تری‌گلیسرید کمک می‌کنند.
فعالیت‌هایی چون پیاده‌روی سریع، دوچرخه سواری، شنا و دویدن اغلب به سلامت قلب کمک کرده و باعث ثبات وزنی فرد می‌شوند.
کاهش مصرف الکل
مصرف بیش‌از حد الکل باعث افزایش سطح کلستول و تری‌گلیسرید خون می‌شود. راهنمای رژیمی ایالت متحده توصیه کرده‌است که بانوان در روز حداکثر یکبار و مردان حداکثر دوبار می‌توانند نوشیدنی الکلی مصرف کنند.
نوشیدنی الکی به شرح زیر:
- ۱۲ فلوئید اونس (fl. oz) از آبجوی معمولی
- ۵fl. oz از واین ۱۲% الکلی
- ۱/۵fl. oz از نوشیذنی ۸۰ بار تقطیر شده ۴۰% الکلی
ترک سیگار
مصرف تنباکو باعث افزایش LDL شده و اثرات مفید HDL را مهار می‌کند. فرد مبتلا به dyslipidemia برای ترک سیگار با پزشک باید مشورت کند.
استفاده از داروهای کاهنده چربی خون
پزشک ممکن است داروهای کاهنده چربی خون همچون استاتین، نیاسین و ezetimibe تجویز کند.
چشم انداز
چربی اطراف چشم اغلب با نام xanthelasmata شناخته شده است. آنها اغلب بدون درد بوده و بر عملکرد پلک‌ها و دید فرد تاثیر ندارند. با این حال بسیاری از افراد برای حفظ زیبای تمایل به از بین بردنشان دارند.
xanthelasma اغلب نشانه‌ای است برای هشدار در مورد بیماری‌هایی چون دیابت، هیپوتیروئیدی، dyslipidemia، بیماری کلیوی و کبدی.
فردی که چربی اطراف چشمش زیاد شده و پیشرفت می‌کند حتما باید به پزشک مراجعه کند.
