علائم سرطان تخمدان شامل تورم شکم و نفخ می‌باشد، که معمولا افراد هر دو این علائم را به افزایش وزن ربط می‌دهند. همچنین، بعضی از افراد مبتلا به سرطان تخمدان، می‌توانند افزایش وزن را به علت درمان یا صرفا زندگی با بیماری، تجربه کنند.
سرطان تخمدان وقتی شروع می‌شود که سلول‌های موجود در تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ شروع به رشد به شکل غیر قابل کنترل می‌کنند و سرانجام به سایر بخش‌های بدن نیز گسترش می‌یابند.
متاسفانه، معمولا افراد این بیماری را در مراحل پیشرفته، یعنی زمانی که گسترش یافته و درمان بیماری دشوار‌تر است، تشخیص می‌دهند.
براساس انجمن سرطان آمریکا، پزشکان فقط ۲۰ درصد از نمونه‌های سرطان تخمدان را در مراحل ابتدایی شناسایی می‌کنند. اما نزدیک ۹۴ درصد از افرادی که پزشکان سرطان را در آن‌ها در مراحل ابتدایی تشخیص می‌دهند، بیشتر از ۵ سال بعد از تشخیص زندگی می‌کنند.
در این مقاله به ارتباط بین سرطان تخمدان و افزایش وزن، راهکار‌های درمانی و نکاتی برای کنترل وزن پرداخته می‌شود.
علائم سرطان تخمدان
افراد در مراحل اولیه سرطان، ممکن است هیچ علائمی را نداشته باشند. معمولا علائم در مرحله پیشرفته سرطان دیده می‌شوند؛ هرچند علائم بیماری ممکن است غیراختصاصی بوده و با علائمی که در نتیجه دیگر بیماری‌ها ایجاد می‌شود، اشتباه گرفته شود.
نشانه‌ها و علائم مشترک مربوط به سرطان تخمدان شامل موارد زیر می‌باشد:
- تورم و نفخ شکمی
- احساس سریع سیری بعد از غذا خوردن
- درد و ناراحتی در شکم و لگن
- نیاز مکرر و سریع به دفع ادرار
سایر نشانه‌ها و علائم مربوط به سرطان تخمدان شامل موارد زیر است:
- تغییراتی در عادت‌های روده‌ای، مانند یبوست همراه با کاهش وزن
- خستگی بدون علت
- ناراحتی معده
- تغییراتی در عادت ماهیانه، مانند خونریزی‌های سنگین و نامنظم
مقاله مرتبط:علائم سرطان تخمدان
چه چیزی باعث افزایش وزن در افرادی که سرطان تخمدان دارند، می‌شود و آیا این افزایش وزن نرمال است؟
بعضی از افراد با سرطان تخمدان ممکن است در نتیجه درمانهای سرطان، دچار افزایش وزن شوند.
درمانهای سرطان که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود، شامل هورمون تراپی یا شیمی درمانی است.
بعضی از دارو‌های خاص سرطان باعث می‌شوند که بدن مقدار زیادی آب را در خود نگه دارد که این نیز می‌تواند در افزایش وزن بدن موثر باشد.
افراد با سرطان تخمدان می‌توانند در نتیجه زیاد خوردن و کم ورزش کردن دچار افزایش وزن شوند.
بعضی از افراد به علت احساس نگرانی و اضطراب، پرخوری می‌کنند در حالی که بقیه به علت کاهش احساس تهوع ناشی از درمانهای سرطان هنگام پر بودن معده، پرخوری می‌کنند.
افزایش وزن مرتبط با سرطان تخمدان فقط مختص این نوع سرطان نیست. افزایش وزن با دلایل مشترک، می‌تواند همراه با سایر شکل‌های بیماری مانند سرطان سینه و سرطان پروستات دیده شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد
افراد با نشانه‌ها و علائم مشابه با علائم سرطان تخمدان، که علت مشخص دیگری ندارد، باید به پزشک مراجعه کنند.
اگر فردی دارای خویشاوندان نزدیک مبتلا به سرطان تخمدان یا سینه باشد، باید به پزشک مراجعه کنند؛ چون این نشان‌دهنده ریسک بالاتر آن‌ها برای ابتلا به این دسته از سرطان‌ها است. پزشک باید پیشنهاد برگزاری جلسه مشاوره ژنتیکی به منظور جستجو برای جهش‌های ژنی را بدهد. این جهش‌ها خطر این نوع از سرطان‌ها را افزایش می‌دهند.
درمان
پزشکان روش‌های مختلفی از درمان را برای سرطان تخمدان به کار می‌برند، که این روش‌ها به نوع این سرطان و میزان گسترش آن بستگی دارد. معمولا، درمانهای موضعی و سیستمیک دو شکل اصلی روش‌های درمان هستند که پزشکان می‌توانند به کار ببرند.
مقاله مرتبط:استفاده از ترکیبی جدید در درمان سرطان تخمدان
درمانهای موضعی
درمانهای موضعی تومور را در محل‌های خاصی بدون تاثیر بر سایر قسمت‌های بدن، هدف قرار می‌دهد. جراحی و پرتو درمانی، دو شکل اصلی درمان موضعی برای سرطان تخمدان هستند.
جراحی:
جراحی نخستین درمان برای اکثر شکل‌های سرطان‌های مرتبط با تخمدان می‌باشد. گستره عمل جراحی به میزان پیشرفت سرطان و سلامت کلی فرد بستگی خواهد داشت.
اگر سرطان در مرحله اولیه باشد و به بیشتر از یک تخمدان تاثیر نگذاشته باشد، جراح باید تخمدان متاثر و لوله فالوپ مربوطه را خارج کند.
این جراحی موضعی، از رحم محافظت می‌کند. درنتیجه فرد به کمک تخم‌های منجمد و رویان هنوز قادر به باروری خواهد بود.
اگر سرطان گسترش یافته یا در حال گسترش است، جراح ممکن است هیسترکتومی کامل (خارج کردن رحم ) را انجام دهد که شامل خارج کردن هر دو تخمدان، لوله‌های فالوپ، رحم، غده‌های لنفاوی مجاور است.
اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد، پزشک می‌تواند شیمی درمانی را قبل از جراحی برای کاهش اندازه تومور درخواست کند.
پرتو درمانی یا رادیوتراپی:
این روش درمان از انرژی زیاد اشعه ایکس یا سایر شکل‌های انرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
پزشکان معمولا برای انجام رادیوتراپی از دستگاهی در خارج از بدن استفاده می‌کنند. این روش به نام تابش خارجی پرتو شناخته می‌شود.
آن‌ها می‌توانند ماده‌ای رادیواکتیو را داخل بدن در مجاور تومور جاسازی کنند. این فرآیند brachytherapy نام دارد.
پرتو درمانی می‌تواند مناطقی را که سرطان به آن‌ها گسترش یافته است، درمان کند. این مناطق چه نزدیک تومور، چه داخل ارگان‌هایی در جای دیگر بدن را شامل می‌شود.
درمان سیستمیک
درمانهای سیستمیک داروهایی هستند که در سراسر جریان خون حرکت می‌کند تا سلول‌های سرطانی را در هر جای بدن باشند، درمان کنند. پزشکان می‌توانند این دارو‌ها را به شکل دهانی یا مستقیما با قرار دادن در جریان خون، به کار ببرند.
شیمی درمانی، هورمون تراپی و درمان با هدف قرار دادن سلول‌ها، درمانهای سیستمیک هستند که معمولا برای درمان سرطان تخمدان به کار می‌برند.
شیمی درمانی:
این درمان شامل استفاده از داروهایی است که برای توقف رشد سلول‌های سرطانی، کشتن آن‌ها و یا جلوگیری از تقسیم آن‌ها به کار می‌رود. افراد می‌توانند دارو‌های شیمی درمانی را چه به شکل دهانی وچه با تزریق به داخل ورید یا عضله، دریافت کنند.
پزشکان می‌توانند شیمی درمانی را قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور‌های بزرگ و آسان‌تر کردن جراحی، یا بعد از جراحی برای کشتن سلول‌های سرطانی باقی مانده، به کار ببرند.
مقاله مرتبط:ساخت تخمدان مصنوعی که باروری را بعد از شیمی‌درمانی ممکن می‌سازد
هورمون درمانی:
این روش درمان شامل هورمون‌ها یا دارو‌های متصل به هورمون می‌باشد تا سرطان مبارزه کنند. چون بعضی از سرطان‌ها برای تامین رشدشان به هورمون‌ها وابسته هستند؛ داروهایی که مانع از این عملکرد می‌شوند یا آن را متوقف می‌کنند، می‌توانند به مبارزه با سرطان کمک کنند.
پزشکان هورمون درمانی را برای درمان نوع خاصی از این سرطان، که سرطان تخمدان استرومایی نام دارد، پیشنهاد می‌کنند.مثال‌هایی از هورمون درمانی که پزشکان برای این نوع از سرطان به کار می‌برند شامل موارد زیر است:
- هورمون برای مقابله با هورمون آزاد شده از جسم زرد (LHRH)، مانند گوزلرین و لوپرولاید
- تاموکسیفن
- مهارکننده‌های آروماتاز
درمان با هدف قرار دادن سلول‌ها:
این روش درمان استفاده از دارو‌ها یا سایر مواد برای شناسایی و حمله به نوع خاصی از سلول‌های سرطانی، بدون آسیب به سلول‌های سالم را شامل می‌شود. در مورد سرطان تخمدان، پزشکان معمولا از این روش، برای درمان تومور‌هایی که بعد از درمان اولیه دوباره برمی‌گردند یا تومور‌هایی که به سایر روش‌های درمان مقاوم هستند، استفاده می‌کنند.
مثال‌هایی از هدف قرار دادن سلول‌ها شامل موارد زیر است:
- بواسیزوماب
- مهارکننده‌های پروتئین تکرار‌شونده اسیدی پروسایکلیک (PARP)
نکاتی برای مبارزه با افزایش وزن در طول سرطان تخمدان
اگر افزایش وزن برای افراد با سرطان تخمدان، مسئله‌ای نگران کننده است، این افراد باید برای جنگیدن متقابل با آن، اقداماتی را به کار گیرند. این نکات شامل موارد زیر است:
- مصرف رژیم غذایی کم کالری
- محدود کردن میزان نمک موجود در غذا‌ها، که این می‌تواند باعث حفظ آب بدن شود
- محدود کردن مصرف غذا‌های با شیرینی بالا
- آماده کردن غذا‌های با چربی کمتر، به کار بردن تکنیک‌های پخت و پز کم کالری مانند کباب کردن و بخار پز کردن
- کم کردن میزان پروتئین غذا‌ها
- ترجیح دادن گوشت ماکیان و ماهی به گوشت قرمز
- استفاده از دانه‌ها، حبوبات و دولپه‌ای ها در رژیم غذایی
- استفاده از نان، ماکارونی و غلات با سبوس کامل به جای دانه‌های تصفیه شده
- ترجیح دادن برنج بوجاری نشده به برنج سفید
- استفاده از سبزیجات، سبزی‌ها و میوه‌های کامل
- پرهیز از مصرف چربی‌هایی مانند کره و مایونز و به جای آن استفاده از محصولات لبنی کم چرب
- با دقت خواندن برچسپ‌های غذا و توجه به میزان کالری غذا‌ها
- پیاده‌روی و ورزش به شکل مرتب، به خصوص فعالیت‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کنند
نکته قابل توجه
افراد دارای سرطان تخمدان باید توصیه متخصص تغذیه را، که توسط تیم مراقبت از سرطان او ارائه شده، پیگیری کنند. متخصصان تغذیه باید بتوانند براساس نیاز‌های هر فرد رژیم غذایی سالم، با محدود کردن غذا‌های پرکالری، ارائه دهند.
اعضای تیم مراقبت از سرطان فرد، باید بتوانند سطح مناسب از فعالیت‌های ورزشی را توصیه کنند.
