برای تکامل یافتن گونه‌ای جدید، دو چیز ضروری است: مشخصه‌ای – مثل رنگ – منحصر به یک گونه و یک برتری تولیدمثلی برای مشخصه‌ی مذکور؛ برای مثال، افراد گونه‌ی ماهی آبی جفت‌های آبی و افراد گونه‌ی ماهی قرمز، جفت‌های قرمز را ترجیح می‌دهند. اگر افراد این دو گونه برون‌آمیزی داشته باشند، انتظار می‌رود فرآیند نوترکیبی جنسی جفت شدن بین رنگ و ترجیحات جفتی را از بین برده و افراد گونه‌ی قرمز نسبت به افراد گونه‌ی آبی علاقه پیدا می‌کنند و بالعکس. این کار از واگرایی گونه‌ها جلوگیری کرده و یکی از دلایلی است که مدت‌ها بود فکر می‌کردیم گونه‌های جدید تنها در انزوای کامل، بدون برون‌آمیزی قادرند تکامل یابند.
اگرچه، پویایی این فرآیند به تعداد و موقعیت دقیق ژن‌های مسئول ویژگی‌ها و برتری‌های تولیدمثلی، قدرت انتخاب طبیعی که روی این ژن‌ها عمل می‌کند و میزان برون‌آمیزی بین گونه‌ها بستگی دارد. طی مطالعه‌ای جدید، پروفسور اسکار پیوبلا از مرکز تحقیقات اقیانوسی GEOMAR Helmholtz آلمان با همکاری محققان دیگر، به این نتیجه دست یافتند که انتخاب طبیعی قادر است تکامل ژن‌های مسئول الگوی رنگ و ترجیح جنسی را، همزمان با برون‌آمیزی گونه‌ها، با هم ترکیب کند.
برای پاسخ دادن به این سؤال، چالش اول پیدا کردن گروه جانوری بود که در آن گونه‌ها هنوز جوان بوده و برون‌آمیزی داشتند؛ همچنین ویژگی‌های گونه‌ها بارز و اساس ایزوله‌سازی تولیدمثل شناخته شده باشد. هملت‌ها، گروهی از ماهی‌های صخره‌ای با خویشاوندی نزدیک، دقیقاً نمونه‌ی بارز چنین گروهی است. این ماهی‌ما به شدت از لحاظ ژنتیکی به هم نزدیک هستند ولی رنگ آن‌ها به حدی با هم تفاوت دارد که باعث به وجود آمدن برتری تولیدمثلی بارزی شده است.
دشواری دوم شناسایی ژن‌هایی است که مسئول تفاوت گونه‌ها و برتری‌های جفت‌گیری هستند. بدین جهت، محققان با توالی‌یابی ژنوم ۱۱۰ ماهی هملت از سه گونه‌ی مختلف، نوعی ژنوم مرجع گردآوری کردند. این پایگاه اطلاعاتی اجازه‌ی شناسایی چهار منطقه‌ی باریک ژنومی را داد که بین این گونه‌های مذکور، کاملاً قابل افتراقند ولی هیچ افتراق ژنتیکی دیگری در باقی ژنوم وجود ندارد. مطابق با اکولوژی و بیولوژی تولیدمثلی هملت‌ها، این چهار بازه حاوی ژن‌های دخیل در بینایی و الگوی رنگ بود.
این داده‌ها همچنین نشان می‌دهد که ژن‌های بینایی و الگوی رنگ با وجود این که روی سه کروموزوم متفاوتند و گونه‌ها هنوز برون‌آمیزی دارند، همراه با یکدیگر باقی مانده‌اند. جفت‌شدگی‌های نظیر این قبلاً زمانی گزارش می‌شدند که دو دسته ژن بسیار نزدیک به یکدیگر بودند و از نوترکیبی جنسی در امان می‌ماندند، ولی وقتی کروموزوم‌ها متفاوت باشند، نه؛ چنین چیزی تا به حال گزارش نشده بود. با بررسی دقیق اولین مراحل گونه‌زایی در هملت‌ها، محققان نشان می‌دهند که چگونه انتخاب می‌تواند به پدیدار شدن گونه‌های جدید کمک کند.
بسیاری از ماهی‌های صخره‌های مرجانی، به جز رنگ و الگو تفاوت زیادی با یکدیگر ندارند. امید می‌رود یافته‌ها درمورد ماهی‌های هملت به دیگر اشکال حیات نیز قابل تعمیم بوده و در نهایت تنوع قابل توجه ماهی‌های صخره‌های مرجانی سراسر دنیا را توجه کند.
