انتشار این مقاله


اولین نوزاد میمون با استفاده از اسپرم تولیدی از بیضه های منجمد متولد شد

طی پیشرفتی شگفت‌انگیز در جهت حفظ باروری مردان، با بهره گرفتن از روش خارج‌سازی و انجماد بیضه و کاشت دوباره‌ی آن، دانشمندان توانستند اولین تولد زنده‌ی سالم از یک میمون را رقم بزنند.

طی پیشرفتی شگفت‌انگیز در جهت حفظ باروری مردان، با بهره گرفتن از روش خارج‌سازی و انجماد بیضه و کاشت دوباره‌ی آن، دانشمندان توانستند اولین تولد زنده‌ی سالم از یک میمون را رقم بزنند.

این تکنیک در روی کاغذ می‌تواند به پسران قبل از سن بلوغی که متحمل درمان سرطان می‌شوند کمک نماید. نزدیک به ۳۰ درصد پسران سرطانی بر اثر عوارض شیمی‌درمانی و پرتوتابی بعد از سن بلوغ نابارور می‌شوند. در حال حاضر، این پسران بعد از درمان موفقیت‌آمیز هیچ گزینه‌ای برای به دنیا آوردن فرزندان بیولوژیک خود ندارند.

پزشکان قادرند اسپرم‌های مردان بالغ بیمار را منجمد کنند، ولی پسرها تا زمان بلوغ سلول جنسی بالغی ندارند که برای آینده ذخیره گردد. هنگام بلوغ است که تغییرات هورمونی با بالا بردن سطوح تستوسترون، سلول‌های بنیادی را تحریک به رشد می‌کند. درمان‌های بر پایه‌ی شیمی‌درمانی و پرتوتابی می‌توانند بیضه‌ها را از سلول‌های بنیادی تهی کنند که نتیجه‌اش می‌شود اسپرم کم و ناباروری.

طی مطالعه‌ای جدید، محققان دانشگاه پیتزبورگ بافت بیضه‌ای میمون‌های رزوس جوان را که در سن پیش از بلوغ بودند، خارج کرده و منجمد نمودند. میمون‌های مذکور اخته شدند تا از نابارور شدن آن‌ها اطمینان حاصل شود. با پا گذاشتن میمون‌ها به سن بلوغ، بافت منجمد گرم شده و زیر اسکروتوم همان میمون کاشته شد.

هشت تا ۱۲ ماه بعد، دانشمندان از بافت‌های پیوندی نمونه‌برداری کرده و از آن‌ها اسپرم استخراج کردند. بافت پیوندی توانست اسپرم کافی باری بارور کردن ۱۳۸ تخمک تولید کند. از این تعداد، تنها ۱۶ مورد به رویان‌های مناسب برای ایمپلنت شدن تبدیل شدند. محققان ۱۱ تا از این رویان‌ها را به رحم میمون‌های ماده منتقل کردند و در نهایت یک حاملگی منتهی به تولد زنده منجر شد. جزئیات این موفقیت در Science به تفصیل آمده است.

Kyle Orwig، محقق ارشد مطالعه و استاد علوم زنان، تولیدمثل و زایمان در مدرسه‌ی پزشکی دانشگاه پیتزبورگ کار تیمش را این گونه توصیف می‌کند:

ما بافتی را پیوند زدیم که در شروع آزمایش، صفر اسپرم داشت، و زمانی که بافت‌ پیوندی را گرفتیم، میلیون‌ها میلیون اسپرم در آن تولید شده بود. ما مطمئنیم که اگر همین اتفاق در انسان نیز رخ دهد، اسپرم بیشتر از میزان مورد نیاز برای باروری یک تخمک و شروع یک حاملگی خواهیم داشت.

از نظر بازده رویانی، اورویگ بر این باور است که علاوه بر تأثیر بالقوه‌ی این روش بر کیفیت اسپرم‌ها، عوامل دیگری نظیر، کیفیت تخمک و زمان آمیزش نیز متهم احتمالی کم بودن آن‌هاست. معمولاً زمان جفت‌گیری این میمون‌ها از اکتبر تا می می‌باشد. دو آزمایش نخست این تیم مصادف با پایان و آغاز فصل جفت‌گیری بود و هیچ کدام از آن‌ها موفقیتی حاصل نکرد. سومین تلاش محققان در نوامبر ۲۰۱۷، به تولد یک نوزاد دختر میمون در آوریل گذشته انجامید.

چالش این بود که کار با سلول‌های بنیادی نابالغ شروع می‌شود، و شما باید شرایطی را مهیا کنید تا از وضعیت به شدت تمایز نیافته به اسپرم کاملاً بالغ برسید.

دانشمندان پیش از این از تکنیک مشابهی در موش‌ها نیز بهره برده بودند. سایر محققان نیز برای انجماد و پیوند بافت بیضه تلاش‌هایی داشتند، ولی هیچ کدام از آن‌ها مثمر ثمر واقع نشد. رابرت برانیگان، ارولوژیست تولیدمثل و متخصص ناباروری مردان در دانشگاه نورث‌وسترن که در این کار دخیل نبوده، می‌گوید شاید دلیل موفقیت اورویگ و تیمش استفاده از بافت‌های پیوندی بزرگ‌تر و صبر کافی برای استخراج اسپرم باشد.

روش مشابهی مخصوص زنان – انجماد و پیوند بافت تخمدان – چندین سال است که برای بیماران سرطانی زن قابل دسترس شده و بیش از ۱۰۰ تولد زنده از نتایج آن بوده است. یکی از مواردی که جزئیات آن منتشر شد، زنی بود که در زمان قبل از بلوغ بافت تخمدانی خود را منجمد کرده بود. انجماد بافتی برای زنانی با تشخیص سرطان رایج‌تر است؛ چون احتمال دارد زمان کافی برای انجماد تخمک‌های خود، قبل از درمان پیدا نکنند.

بر خلاف این، تهیه نمونه از مایع منی بسیار آسان‌تر است. در نتیجه، انجماد بافت بیضه به ندرت در مردان بالغ مبتلا به سرطان انجام می‌گیرد. خدمات انجماد بافتی برای پسرانی که درمان سرطان آن‌ها شروع شده، در حال حاضر در مرکز پزشکی دانشگاه پیتزبورگ و مایوکلینیک و در نسبت با تکنولوژی باروری آینده  در برخی از مراکز دیگر در سراسر جهان ارائه می‌شود. برانیگان می‌گوید استخراج بافت معمولاً همراه با سایر روش‌های برنامه ریزی شده، مثل بیوپسی یا گذاشتن کاتتر برای شیمی‌درمانی صورت می‌پذیرد. اورویگ به این که روش پیوند در طول چند سال آینده به مرحله‌ی کارآزمایی‌های بالینی برسد، خوش‌بین است.

با این که این تکنیک می‌تواند به پسران نجات یافته از سرطان اجازه دهد تا فرزندان زیستی خود را به دنیا بیاورند، ولی بیشتر آن‌ها مجبورند تکنولوژی‌های کمک به تولیدمثل، مثل تلقیح مصنوعی یا بارورسازی آزمایشگاهی (IVF) را امتحان کنند. دلیل این امر، سختی برقراری ارتباط فیزیولوژیک بین بافت بیضه ای پیوندی و سایر ارگان‌های دستگاه تولیدمثل می‌باشد.

وقتی ما بافت را پیوند می‌زنیم، راهی برای اسپرم وجود ندارد تا با انزال از بدن خارج شود.

بنابراین کار بیرون آوردن بافت از بدن و رهاسازی اسپرم از آن برعهده‌ی پزشکان است.

یکی از نگرانی‌ها در زمینه‌ی گرفتن بافت از بیماران سرطان، احتمال برداشتن سلول‌های تومور همراه با بافت بیضه و سپس پیوند دوباره‌ی آن‌ها به بیمار است. برای پسرانی با انواع خاص سرطان، مثل سرطان بیضه، لوکمی یا لنفوم، شاید این روش با خطر بالاتری همراه باشد. شاید نیاز باشد تا پزشکان بیماران را بعد از پیوند فالوآپ کنند تا مطمئن شوند که سرطان برنمی‌گردد. در موارد نادر، سرطان می‌تواند طوری به بیضه‌های بیمار آسیب برساند که تولید اسپرم متوقف گردد.

پرسش بعدی درباره‌ی زمان مناسب برای کاشت دوباره‌ی بافت پیوندی و استخراج اسپرم می‌باشد. به نظر اورویگ بهتر است این کار در دوران نوجوانی انجام گیرد تا این که منتظر باشیم فرد اقدام به تشکیل خانواده نماید. در این صورت، بیمار سابق ما از همان دوران نوجوانی مطمئن خواهد شد که می‌تواند در آینده صاحب فرزند زیستی خود شود یا خیر.

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید