اگرچه افراد مبتلا به میلوم چندگانه (مالتیپل میلوما) معمولا به درمان خوب پاسخ میدهند، سرطان خون به طور کلی پیشرونده است. تغییرات ژنتیکی در چگونگی پیشرفت بیماری در طی زمان، به درک بیماری کمک میکند و در نهایت درمانهای موثرتری را ارائه میدهد. طبق نظر جانس لر، MD، PhD، هماتولوژیست و انکولوژیست در موسسه سرطان دانا-فاربر، پژوهشگران اکنون با استفاده از تجزیه و تحلیل DNA در خارج سلول (cfDNA) که در خون یافت میشود، تکنیک هایی را برای ردیابی این تغییرات در طول زمان نشان میدهد.
لوئر گفت:
در گذشته، پیشرفت میلوما چندگانه توسط بیوپسی های دردناک و تهاجمی مغز استخوان بررسی میشود، اما این بیوپسیها برای آزمایشهای مکرر غیرممکن است؛ نتایج مطالعه در پنجاه و نهمین انجمن و نشست سالانه انجمن هماتولوژی آمریکا در آتلانتا ارائه شد.
وی گفت:
ما این سوال را مطرح کردیم که آیا میتوان اطلاعات ژنتیکی معادل را از طریق نظارت بر DNA خارج سلول دریافت کرد. پاسخ کوتاه بله است، در اصل، تمام این اطلاعات در خون است.
دانشمندان با انجام توالی کامل ژنوم از ۱۱۰ نمونه خون که از ۷۵ بیمار که به طور تصادفی از افراد مبتلا به مولتیپل میلوما برای cfDNA تهیه کردند و از دادههای حاصل برای پیشبینی استفاده از توالی کامل کل exome cfDNA استفاده کردند. آنها همچنین در cfDNA، سلولهای خونی عضلانی و سلولهای مغز استخوان را از ۱۰ بیمار مبتلا به مولتیپل میلوما را در همان زمان به دست آوردند و نشان دادند که توالی ژنومی کامل cfDNA به شدت میتواند تحت تاثیر جهشهای ژنتیکی شناسایی شده قرار بگیرد و این جهشها به خوبی با جهشهای سلولهای مغز استخوان مطابقت دارند. اکثریت قریب به اتفاق جهشهای کلونال و تغییرات نسخه کپیبرداریشده در مغز استخوان نیز در cfDNA شناسایی شدند.
لور میگوید:
ما میدانیم که میلیوم در تمام طول زمان تغییر میکند، همان گونه که نشان میدهد که عود واقعی در میان بیماران وجود دارد. هنگامی که بیماران مورد پیگیری قرار میدهیم، به طور واضح در خون بیمار مشاهده میکنیم که ژنتیک هنگام عود بیماری، تغییر میکند. بدین معنی که ما اطلاعات بسیار خوبی در مورد تغییراتی که در هر بار عود بیماری در پی مقاومت دارویی ایجاد میشود، دریافت میکنیم. چیزی که به سادگی با بیوپسی مغز استخوان عملی نیست.
توالی سلولی cfDNA که از طریق بیوپسی مغز استخوان تهیه شدند به طور بالقوه میتواند نتایجی را نشان دهد که بیشتر نشان دهنده میلوم در سراسر بدن است اما بیوپسی مغز استخوان تنها در مورد یک نقطه از بدن که سوزن برای تهیهی بیوپسی وارد آن شده است، صحبت میکند. اعتقاد بر این است که، تجزیه و تحلیلهای cfDNA نیز باید سادهتر شود تا استانداردسازی به درستی انجام گیرد، بسیار دشوار است که بیوپسی خون را از بین ببریم در حالی که نمونههای مغز استخوان ممکن است ناسازگار باشد و سریع از بین بروند. علاوه بر این، نمونههای خون را میتوان به راحتی حفظ و برای آزمایشهای ژنتیکی حمل کرد. بر خلاف سلولهای میلومایی که از بیوپسی مغز استخوان بدست آمدند، cfDNA نمیتواند برای cfDNA خاص با بیماری میلوما غنی شود. بنابراین کشف کل ژنوم و توالی کامل اگزوم در حال حاضر تنها برای مقاصد فعال میلوما مقرون به صرفه است. لور پیش بینی میکند که تحقیقات در مورد cfDNA مکمل با نمونههای دیگری از بیوپسی مایع هستند که سلولهای توموری را بررسی مورد بررسی قرار دادند. او گفت:
مزیت cfDNA این است که بسیار قوی است، میتوان آن را به صورت خودکار به کار درآورد و مقیاس استفاده از آن بسیار مناسب است، و در آینده نزدیک برای اجرای در کلینیکهای درمانی بسیار مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
CTCها به نوبه خود، اجازه میدهد تا سایر مولکولهای سلولی علاوه بر DNA، مانند RNA، پروتئین و ساختار سلول های میلوم، مورد تجزیه و تحلیل ساختاری قرار گیرد. او گفت:
ما فکر میکنیم که هر دو نوع نمونههای بیوپسی مایع ارزش مطالعه دارند و باید در آزمایشهای بالینی در آینده نزدیک هم مورد استفاده قرار گیرند تا بتوانند اطلاعاتی را در مورد اینکه چگونه مقاومت دارویی ایجاد میشود، پیشبینی کند.
لور خاطرنشان کرد:
تحقیقات بیشتری برای توالی اطلاعات از هر نوع بیوپسی میلوما انجام میشود تا به طور قابل توجهی در درمان مراقبتهای بالینی امروز کمک کند. یکی از محدودیتها این است که اگر چه داروهای مولکولی هدفمند برای درمان عیبهای ژنتیکی خاص در آزمایشهای بالینی برای بیماریهای ژنتیکی وجود دارد اما هیچ کدام هنوز توسط اداره غذا و داروی تایید نشده است.