انتشار این مقاله


دستاوردهای عظیم (۷۸) : کشف اولین انفجارهای سریع رادیویی با منشا برون‌کهکشانی

در سال ۲۰۰۷ اخترشناسان در تقلا بودند تا بفهمند چه چیزی باعث ایجاد امواج رادیویی انفجاری زودگذر اما بسیار قدرتمندی شده‌بود که از خارج از کهکشان راه‌شیری منشا گرفته‌بودند.

در سال ۲۰۰۷ اخترشناسان در تقلا بودند تا بفهمند چه چیزی باعث ایجاد امواج رادیویی انفجاری زودگذر اما بسیار قدرتمندی شده‌بود که از خارج از کهکشان راه‌شیری منشا گرفته‌بود. حدس‌ و گمان‌های اولیه حاکی از این بود که تعدادی از دلایل می‌تواند ادغام دو  جسم چگال ستاره‌مانند مثل ستاره‌های نوترونی و تبخیر کامل یک سیاه‌چاله باشد.

یافته‌شدن چنین وقایعی در داده‌های بایگانی‌شده یا جدید می‌تواند به اخترشناسان کمک کند تا برای اولین بار پیچ‌وتاب‌ها را در فضا-زمان شناسایی کنند؛ که باید براساس تئوری نسبیت عام انیشتین هنگام ادغام شتاره‌های نوترونی روی بدهند.

انفجار توسط David Narkevic، یک دانشجوی کارشناسی در دانشگاه West Virginia واقع در Morgantown ایلات متحده، کشف شد.زمانی که داده‌های بایگانی را که در سال ۲۰۰۱ که توسط دیش Parkes جمع‌آوری‌شده بود، جست‌وجو می‌کرد.او به دنبال سیگنال‌های دوره‌ای از تب‌اخترها، ستاره‌های نوترونی چرخنده، در کهکشان ما بود.

اما او با انفجار کوچکی از گسیل امواج رادیویی روبه‌رو شد که از خارج از کهکشان راه‌شیری منشا می‌گرفتند. چون الکترون‌های فضایی موجب ایجاد فرکانس‌های متفاوتی از امواج رادیویی می‌شوند و در زمان‌های متفاوتی به زمین می‌رسند، محققان از این تاخیر استفاده کردند تا فاصله منبع را تخمین بزنند که تقریبا در فاصله ۱.۶ میلیارد سال نوری از آن‌ها قرار داشت. Duncan Lorimer مشاور  Narkevic می‌گوید:

انتظار دیدن همچنین چیزی را از آن‌جا نداشتم.

انفجار رادیویی انرژی آزاد کرده‌بود که خورشید در یک ماه آزاد می‌کند، ولی فقط به اندازه ۵ میلی‌ثانیه طول کشید. چون نور در آن بازه زمانی تنها ۱۵۰۰ کیلومتر می‌تواند حرکت کند، محققان معتقد بودند که چیزی که باعث آن انفجار رادیویی بوده، نباید عریض‌تر از آن باشد.

به نظر می‌آمد تب‌اخترها با آن اندازه متناسب بودند، اما پالس‌های تشعشعاتی آن‌ها در بازه‌های متناوب است و این انفجار رادیویی تنها یکبار در طی ۹۰ ساعت مشاهده، دیده‌شد. پس به این معنی است که با یک پدیده بزرگ ولی مفرد روبه‌رو هستیم؛ مثل سیاه‌چاله‌ای که با از دست دادن تدریجی انرژی طی یک فرآیند کوانتومی که به تشعشع هاوکینگ معروف است، کاملا از بین می‌رود. Lorimer می‌گوید:

گفتنش کمی سخت است اما می‌تواند نفس‌های آخر یک سیاه‌چاله باشد، چون انتظار بر این است که انفجار  رادیویی کوچکی از انرژی با آن پدیده مرتبط باشد.

از سوی دیگر،می‌تواند نشانه ادغام دو ستاره نوترونی باشد که طبق محاسبه تئوریسین‌ها باید چند میلی‌ثانیه طول بکشد. ستاره‌های نوترونی میادین مغناطیسی قوی هم دارند که می‌نوانند ذرات باردار را با سرعت نزدیک به نور اطراف خود حرکت بدهند. Dale Frail از رصدخانه ملی رادیواخترشناسی واقع نیومکزیکو ایالات متحده توضیح می‌دهد:

این چیزی است که آن را انتشار رادیویی می‌نامیم؛ چرخش هماهنگ الکترون‌ها در میدان مغناطیسی.

گمان می‌رود که چنین ادغام‌هایی باعث ایجار رگبارهایی از تشعشعات پرانرژی می‌شود که به آن‌ها انفجارهای گامایی کوچک(GRB) گفته می‌شود. ولی هنگامی که این تیم به داده‌های بایگانی‌شده از اشعه‌های گاما که از رصدخانه‌های فعال در آن زمان جمع‌آوری شده‌بودند، نگاه کردند سیگنال‌های موردنظر را نیافتند.

Lorimer می‌گوید:

فوتون‌های اشعه گاما ممکن است در اشعه کم‌پهناتری نسبت فوتون‌های رادیویی به اینجا رسیده باشند.، بنابراین هیچ GRB شناسایی نشده‌است. حتی شاید اشعه‌های گاما را به طور کلی از دست داده‌باشیم چون جهت‌گیری آن‌ها به سمت ما نبوده‌است.

تیم می‌گوید که هزاران انفجار رادیویی مشابه ممکن است روزانه در سراسر آسمان رخ دهد، ولی به دلیل اینکه تلسکوپ‌های رادیویی تنها قسمت‌های کمی از آسمان را پوشش می‌دهند، شناسایی نمی‌شوند. بنابراین به دنبال داده‌های بایگانی رفتند تا ببینند که آیا انفجاری بوده که به طور اتفاقی طی رصد اجسام مختلف ثبت شده‌باشند، و درنهایت تعدادی را پیدا کردند، هرچند که به وضوح انفجار مذکور نبودند.

محمد امین اکبرزاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید