هر سال ۸۰۰ هزار نفر در سراسر دنیا جان خود را در پی خودکشی از دست می‌دهند. هرچند جلوگیری کردن از همه‌ی خودکشی‌ها عملاً امکان‌ناپذیر است، اما مطالعات به ما نشان می‌دهد که خودکشی معضلی نیست که نتوان از آن پیشگیری کرد. همین الآن هم راهبردهای بسیار اثربخشی برای جلوگیری از اقدام به خودکشی توسط متخصصین به کار گرفته می‌شود.
محتوای مرتبط: چگونه به کسانی که در خطر خودکشی هستند کمک کنیم؟
تلاش‌های صورت گرفته برای جلوگیری از اقدام به خودکشی و پژوهش‌های انجام شده در این حوزه، بیشتر در پی این بوده است که امکان دسترسی افراد به روش‌های خودکشی را از بین برده، و عوامل خطر منجرشونده به این اقدام را به حداقل کاهش دهد. داشتن سابقه‌ی خودکشی‌های قبلی و تشخیص ابتلا به بیماری‌های روانی (به خصوص افسردگی، که از نظر خیلی‌ها پیش پا افتاده است) از مهم‌ترین عوامل خطر منجرشونده به خودکشی به حساب می‌آیند. اما مطالعاتی هم انجام شده‌اند که در پی درک بعد دیگری از خودکشی بوده‌اند؛ و آن زمان اقدام به خودکشی است. به بیان ساده‌تر، خودکشی در کدام فصل‌ها، یا ماه‌ها، یا حتا روزهای هفته، بیشتر رخ می‌دهد؟
محتوای مرتبط: آیا خودکشی مسری است؟
یکی از همین پژوهش‌ها اخیراً در ژورنال Archives of Suicide Research منتشر شده است. پژوهشگران در این مطالعه‌ی جالب به بررسی الگوی پراکنش سالانه، ماهانه و روزانه‌ی خودکشی در ۱۸ ایالت از ایالات متحده‌ی آمریکا پرداخته‌اند.
خودکشی به چه نوع مرگی گفته می‌شود؟
سیستم گزارش ملی مرگ و میر خشونت‌بار (NVDRS) در ایالات متحده، خودکشی را به عنوان مرگی تعریف می‌کند که در آن فرد با داشتن قصد قبلی و از طریق اعمال کردن نیروی خارجی به خود، زندگی‌اش را به پایان می‌رساند.
این تعریف همه‌جانبه بوده و تنها شامل مرگ و میر قطعی ناشی از خودکشی نمی‌شود. برای مثال، فردی که بدون قصد جان خود، تنها آسیب جسمانی به خود وارد می‌کند، در واقع اقدام به خودکشی کرده است. مرگ و میر ناشی از رفتارهای پرخطر، حتا بدون قصد پایان دادن به زندگی، نوعی خودکشی به حساب می‌آیند. «رولت روسی» یکی از نمونه‌های رفتارهای پرخطری است که ممکن است به مرگ بینجامد، حتا اگر فردی که دست به انجام آن زده، قصد کشته شدن نداشته باشد. مرگ و میر ناشی از همکاری اطرافیان نیز در تعریف خودکشی قرار می‌گیرد. فردی که ابزار یا اطلاعات خاصی را – بدون داشتن آگاهی – در اختیار شخص دیگر قرار داده و منجر به مرگ وی می‌شود، در واقع در خودکشی او نقش داشته است.
محتوای مرتبط: دو دلیل شایع خودکشی افراد
البته، بعضی از انواع مرگ جزو خودکشی‌ها محسوب نمی‌شوند. برای مثال، مرگ ناشی از زیاده‌روی در مصرف مواد مخدر که با قصد خودکشی همراه نبوده است. و یا رفتارهای پرخطر جنسی، مثل مسدودسازی راه‌های هوایی و خودداری از تنفس در حین فعالیت جنسی، جزو خودکشی‌ها به حساب نمی‌آیند.
الگوهای زمانی اقدام به خودکشی
محققان با بررسی داده‌های مربوط به سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳، نزدیک به ۱۲۲ هزار گزارش خودکشی استخراج کردند؛ که تنها مشخصات زمانی ۸۵ درصد از آن‌ها (حدود ۱۰۴ هزار مورد) در دسترس بود. پژوهشگران داده‌های خود را با داده‌های حاصل از «پیمایش جامعه‌ی آمریکا» مقایسه کردند، تا ببیند آیا افرادی که به این علت جان‌شان را از دست داده‌اند، تفاوت معنی‌داری با جمعیت عادی داشته‌اند یا خیر.
محتوای مرتبط: آیا خودکشی می‌تواند ژنتیکی باشد؟
نتایج حاصل از این مقایسه نشان داد که خودکشی‌کنندگان اغلب مرد بوده، بیشتر از ۲۰ سال سن داشته، و سفیدپوست بوده‌اند.
الگوی پراکنش ماهانه
مطابق با یافته‌های این مطالعه، میزان خودکشی‌ها با آغاز ماه مارس روند صعودی به خود گرفته، در ماه سپتامبر به اوج رسیده، و سپس وارد یک سراشیبی می‌شود. حداقل میزان خودکشی در ماه دسامبر گزارش شده است. در هر دو گروه از مردان و زنان بالاتر از ۱۸ سال، میزان خودکشی‌ها در دوره‌ی زمانی مارس تا سپتامبر، بیشتر از همین مقدار در ماه دسامبر بوده است.
محتوای مرتبط: گرم شدن مداوم هوا به افزایش آمار خودکشی منجر می‌گردد
در مورد افراد با سنین ۱۰ تا ۱۷، آمار مرگ و میر ناشی از خودکشی در تابستان (به خصوص می تا جولای) حداقل میزان ممکن را داشته است. یکی از دلایل آن ممکن است عدم وجود فشارهای تحصیلی در این فصل باشد.
الگوی پراکنش هفته‌ای
مطابق با یافته‌های این پژوهش، خودکشی‌ها در بین مردان با سن ۱۸ تا ۶۴ سال، اغلب در اولین هفته‌ی ماه ملاحظه می‌گردد. عمده‌ترین علل مطرح شده برای چنین الگویی، فرا رسیدن ضرب‌العجل پرداخت قبوض و از دست دادن شغل بوده است. این دو عامل خطر افرادی را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد که از منابع دیگری هم استرس دریافت می‌کرده‌اند.
الگوی مشابه در بین زنان گزارش نشده است. علت این تفاوت ممکن است به نقش اقتصادی زنان در خانواده مربوط باشد.
الگوی پراکنش روزانه
مشابه با نتایج مطالعات قبلی، گزارش شده است که بیشتر خودکشی‌ها در روزهای آغازین هفته صورت می‌گیرد (از دوشنبه به بعد). چنین الگویی به خصوص در جمعیت مردان سفیدپوست با سن ۱۸ تا ۶۴ سال، بیشتر ملاحظه می‌گردد.
چنین الگویی ممکن است ریشه در اثر سوء رقابت‌های کاری در ساعات اداری باشد. چنین رقابت‌هایی در تعطیلات آخر هفته وجود ندارند. هم‌چنین، حضور در کنار اعضای خانواده از تنش‌های کاری انباشته شده در طول هفته می‌کاهد.
الگوی پراکنش ساعتی
تفاوت‌های ساعتی در میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی کم‌تر مطالعه شده است، چرا که تعیین زمان دقیق خودکشی‌ها کار دشواری است. در مطالعه‌ی مذکور، تنها ۴۴ درصد از آمار مربوط به مرگ‌های ناشی از خودکشی، با جزئیات زمانی دقیق ارائه شده بود.
بر اساس جدیدترین داده‌های موجود، حداکثر میزان خودکشی در بعد از ظهر گزارش شده است. البته، بیش‌ترین میزان خودکشی‌ها برای سالمندان در صبح، و برای نوجوانان در عصر گزارش می‌شود. شاید به این دلیل که سالمندان و نوجوانان به ترتیب، بیشتر صبح‌ها و عصرها تنها هستند.
