آنوریسم مغزی یک بیرون‌زدگی در رگ در مغز است. اغلب به نظر می رسد یک توت بر روی یک ساقه است. آنوریسم مغزی ممکن است پاره یا زخمی شود که در این صورت موجب خونریزی در مغز می‌شود.
اغلب آنوریسم‌های پاره شده در مغز در فضای بین مغز و لایه‌ی نازک پوشاننده‌ی مغز اتفاق می‌افتد که این نوع خونریزی، خونریزی ساب آراکنوئید نامیده می‌شود. آنوریسم پاره شده تهدید کننده‌ی حیات میباشد به همین دلیل باید به سرعت اقدامات پزشکی لازم انجام گیرد.
بیشتر آنوریسم‌های مغزی پاره نمی‌شوند اما باعث ایجاد مشکلاتی در سلامت افراد و علائم می‌شود. بیشتر آنوریسم‌ها زمانی شناسایی می‌شوند که فرد برای مشکل دیگر خود مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. در بعضی موارد، درمان پزشکی در آنوریسم‌های پاره نشده مناسب‌ترین روش میباشد و از پاره شدن آن در آینده جلوگیری می‌کند. با پرستار خود صحبت کنید تا اطمینان حاصل کنید که با توجه به نیاز ویژه خود بهترین اطلاعات و درمان را دریافت می‌کنید.
علائم
آنوریسم پاره شده:
سردرد ناگهانی و شدید از مهمترین علامت آنوریسم پاره شده میباشد. اغلب، افراد سردرد خود را اینگونه ذکر می‌کنند که بدترین سردری میباشد که تاحلا تجربه کرده‌اند. شایع‌ترین علائم آنوریسم پاره‌شده شامل:
- سردرد ناگهانی و شدید
- تهوع و استفراغ
- گرفتگی گردن
- تاری دید و دوبینی
- حساسیت به نور
- تشنج
- افتادگی پلک
- کاهش هوشیاری
- گیجی
آنوریسم دارای نشتی:
در بعضی موارد، آنوریسم ممکن است مقدار کمی خون را نشت دهد. تنها علامت این نشتی ممکن است فقط سردرد ناگهانی و شدید باشد.
پارگی شدید بیشتر بدنبال انوریسم دچار نشتی حاصل می‌شود.
آنوريسم پاره نشده:
آنوريسم پاره نشده علائمي ايجاد نمی‌کند بخصوص اگر کوچک باشد. اما اگر این آنوریسم بزرگ باشد به بافت و اعصاب اطراف فشار وارد می‌کند که می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- درد در بالا و پشت چشم
- مردمک گشاد شده
- تغییر در بینایی یا دوبینی
- سستی در عضلات یک طرف صورت
چه زمانی باید به دکتر مراجعه شود:
زمانی که دچار سردرد ناگهانی و شدید شدید باید فوری به پزشک مراجعه شود. اگر شما با کسی که از سردرد ناگهانی و شدید یا از دست دادن هوشیاری یا تشنج شکایت می کند مواجهه شدید، با ۹۱۱ یا اورژانس محل خود تماس بگیرید.
آنوریسم مغزی در نتیجه‌ی سستی دیواره‌ی شرایین ایجاد می‌شود. آنوریسم اغلب در محل شاخه شدن شریان‌ها ایجاد می‌شود چراکه این بخش‌ها دارای دیواره‌ی ضعیف هستند. اگرچه آنوریسم‌ها می توانند در هر قسمت از مغز ظاهر شوند، اما در شریان‌ها‌ی قاعده‌ی مغز شایع هستند.
علل ایجاد آنوریسم:
علل ایجاد آنوریسم هنوز ناشناخته میباشد اما برخی عوامل خطرساز وجود دارد که احتمال ایجاد آنوریسم را زیاد می‌کند.
تعدادی از فاکتورها وجود دارد که باعث تضعیف دیواره‌ی شریان و افزایش احتمال آنوریسم مغزی یا احتمال پارگی آنوریسم می‌شود. آنوریسم مغزی در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان و در زنان بیشتر از مردان است. برخی عوامل در گذر زمان افزایش می‌یابد و برخی در همان زمان تولد ایجاد می‌شود.
فاکتورهایی که در گذر زمان ایجاد می‌شوند:
- سن بالا
- مصرف سیگار
- فشارخون بالا
- مصرف مواد مخدر بخصوص مصرف کوکائین
- مصرف زیاد الکل
برخی فاکتورها بعد از ضربه‌ی سر (آنوریسم آئورت نزولی) یا عفونت‌های خاص در خون (آنوریسم مایکوتیک) ایجاد می‌شود.
عوامل ایجاد کننده‌ی آنوریسم در هنگام تولد:
برخی شرایط در هنگام تولد با افزایش ریسک ابتلا به آنوریسم در هنگام تولد همراه است. این شرایط شامل:
- اختلال ارثی در بافت همبندی: مثل بیماری اهلرز-دانلوس که دیاره‌ی عروق ضعیف می‌شود.
- بیماری پلی کیستیک کلیوی: یک اختلال ارثی میباشد که سبب پر شدن کیسه‌های مایع در کلیه‌ها می‌شود و معمولا منجربه افزایش فشارخون می‌شود.
- تنگی‌های غیرطبیعی در آئورت (کوارکتاسیون آئورت): رگ بزرگ که خون سرشار از اکسیژن را از قلب به اندام‌ها می‌برد.
- بدشکلی‌های شریانی-وریدی در مغز: ارتباط غیرطبیعی در شریان و ورید در مغز منجر به اختلال در جریان طبیعی خون در آن‌ها می‌شود.
- سابقه‌ی خانوادگی آنوریسم: سابقه‌ی خانوادگی بخصوص در افراد درجه‌ی اول مثل والدین، برادر، خواهر و فرزند
عوارض
هنگامی که آنوریسم مغزی پاره می‌شود، خونریزی معمولا فقط چند ثانیه طول می کشد. خون می تواند باعث آسیب مستقیم به سلول های اطراف شود و خونریزی می تواند سلول های دیگر را آسیب برساند یا سلول های دیگر را از بین ببرد. همچنین فشار داخل جمجمه را افزایش می دهد.
اگر فشار مغزی بیش از حد افزایش یابد، عرضه خون و اکسیژن به مغز ممکن است مختل شود، به این معنا که باعث مجر به اختلال هوشیاری یا حتی مرگ می‌شود.
عوارض بعد از پارگی آنوریسم شامل:
- خونریزی مجدد: آنوریسمی که که پاره شده یا نشت کرده‌است در معرض خطر خونریزی دوباره قرار می‌گیرد. خونریزی مجدد می‌تواند سبب آسیب بیشتر به سلول‌های مغزی شود.
- اسپاسم عروق: بعد از پارگی رگی که دچار آنوریسم شده عروق مغزی دچار انقباض می‌شود که اسپاسم عروق نامیده می‌شود. این شرایط منجربه محدودیتجریان ورودی به مغز می‌شود که منجربه سکته‌ی مغزی می‌شود و این سکته باعث مرگ و از بین‌رفتن سلول‌های مغزی می‌شود.
- هیدروسفالی: زمانی که آنوریسم مغزی پاره می‌شود باعث خونریزی در فضای بین مغز و بافت اطراف مغز می‌شود. (فضای ساب آراکنوئید) این خونریزی منجربه انسداد گردش مایع احاطه کننده‌ی مغز و نخاع (مایع مغزی-نخاعی) می‌شود. این شرایط منجربه افزایش مایع مغزی نخاعی می‌شود که این هم باعث افزایش فشار مغزی و آسیب سلول‌ها (هیدروسفال) می‌شود.
- کاهش سدیم خون: خونریزی ساب آراکنوئید از آنوریسم پاره منجربه اختلال در سدیم خون می‌شود. این اختلال بدلیل آسیب هیپوتالاموس یا آسیب در مناطق نزدیک قواعد مغزی می‌شود. افت سطوح خون سدیم (هیپوناترمی) می تواند منجر به تورم سلول‌های مغزی و آسیب دائمی شود.
