دانشمندان استنفورد، یک امضای ژنتیکی کشف کرده اند که احتمال بزرگی پروستات را نشان می‌دهد. این کشف به آنان کمک کرده که عاملان اصلی این وضعیت را پیدا کنند. برای مردان سالخورده، بزرگی پروستات هم مثل سفید شدن مو، امری طبیعی است. اما هنوز هم محققان از دلیل افزایش اندازه‌ی پروستات و مکانیسم مولکولی آن، باخبر نیستند.
در مطالعات جدیدی که توسط دانشمندان دانشگاه استنفورد انجام گرفته، الگوی مولکولی یافت شده که با بزرگی پروستات یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات در ارتباط است. مجرای ادراری یا یورترا، دقیقا از وسط پروستات که یک ارگان تولیدمثلی در مردان است، رد می‌شود. با اینکه بزرگی پروستات به تنهایی خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث بروز مشکلات ادراری تناسلی وخیم گردد. وقتی هیپرپلازی پروستات اتفاق می‌افتد، مجرای ادراری را فشرده کرده و بی‌اختیاری ادراری و تکرر ادرار ایجاد کند
به گفته‌ی دکتر جیمز بروک، متخصص اورولوژی، بی‌اختیاری ادراری، بسیار آزار دهنده است و در طولانی مدت باعث نارسایی کلیه نیز می‌گردد. درمان‌های امروزی، به طور کامل این مشکل را حل نمی‌کنند. در بحث اولوروژی، لازم است که علت این مشکل مشخص شود تا بتوان از بزرگی پروستات پیشگیری کرده و درمان‌های موثرتری برای آن ارائه داد.
تحقیقات جدید، چشم اندازه نوینی را در سطح مولکولی و تمییز بافت نرمال از بافت ناسالم، ایجاد کرده است. تیمی از دانشمندان دریافتند که رشد سلولی در پشت پروستات، معمول نیست. پروستات از سلولهای متعددی تشکیل شده است، اما به نظر می‌رسد رشد غیرطبیعی پروستات از فعالیت زیاد نوع خاصی از سلول‌ها نشات دارد و همه‌ی انواع سلولهای پروستات دچار هیپرپلازی نمی‌شوند. این مطالعه به سرپرستی دکتر بروک و گروهی از پاتولوژیست‌ها، دکتر رابرت وست و دکترلنس میدلتون، در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹ در JCI Insight چاپ شده است.
درگیری پروستات
با افزایش سن، هیچ غده‌ای در بدن انسان، چه زن و چه مرد؛ به اندازه‌ی پروستات تغییر اندازه نمی‌دهد. پنجاه درصد مردان بالای ۵۰ سال، به بزرگی پروستات دچار می‌شوند و به ازای هر دهه، ده درصد به این میزان افزوده می‌شود. یک پروستات نرمال به اندازه‌ی یک گردو است، اما می‌تواند به بیش از دو برابر این میزان، بزرگ شود.
به گفته‌ی دکتر بروک، محققان موتاسیون‌های ژنی و فاکتورهای محرک بزرگ شدن پروستات را شناسایی کرده‌اند، اما پیشرفت‌های چندانی برای یافتن علت اصلی آن، انجام نگرفت. بروک، پالاک و وست، رویکرد چندجانبه‌ای در یافتن نتیجه‌ی آزمایشات ۴۹ نمونه‌ی پروستات که از بیماران گرفته شده بود، به کار گرفتند. موضوع حیرت آوری که در بزرگی پروستات وجود دارد این است که،کل پروستات بزرگ نمی‌شود، بلکه فقط قسمت‌های مشخصی از آن دچار هیپرپلازی شده و سایر قسمت‌ها دست نخورده باقی می‌ماند.
آنالیز ژنومی نشان می‌دهد که قسمت عمده‌ی بخش هیپرپلازی شده‌ی پروستات، از دو نوع سلول تشکیل شده است؛ سلول اپیتلیال که غدد ترشحی را مفروش میکند، و فیبروبلاست استرومایی که ساختار پروستات را تشکیل می‌دهد. فقط این دو نوع سلول در بزرگی پروستات، تکثیر یافته و سایر سلول‌ها با گذر زمان از بین می‌روند. مثل رشد کردن علف‌های هرز در یک باغچه که مانع رشد گیاهان می‌گردند. پالاک در این مورد می‌گوید:
افزایش تعداد سلول‌ها تنها اتفاقی نیست که در بزرگی پروستات رخ می‌دهد، بلکه تغییر اساسی در نوع سلولهای سازنده‌ی پروستات اتفاق می‌افتد. یکی از انواع سلولهای سرطانی، در تنظیم رشد سلول های اپیتلیال دخیل است.
امضای ژنی-۶۵ در بزرگی پروستات
فراتر از نوع سلول، محققان سطح مولکولی سلولهای نرمال و بزرگ شده را با استفاده از نوع ژن‌های فعال در سلول سالم و ناسالم، بررسی کردند. با مقایسه‌ی فعالیت ژن‌ها، آنان ۶۵ ژن را شناسایی کردند که بیان شدن آنها با بزرگی پروستات مرتبط است. به زبان ساده، نمونه‌ی بافتی بدست آمده از پروستات بزرگ شده، امضای ژنی را نشان می‌دهد که در نمونه‌ی سالم پروستات وجود ندارد. همچنین بیمارانی که با این امضای ژنی رابطه‌ی قوی تری دارند، علائم وخیم‌تری را نشان می‌دهند.
با این که مجموعه‌ای از ژن‌ها می‌توانند دربزرگی پروستات دخیل باشند، بروک و پالاک دو ژن درگیر در سیگنالینگ سلول را مشخص کردند که احتمالا در پیشرفت بیماری نقش به‌سزایی داشته باشند. اولی، CXCL13 که پروتئینی دخیل در ایمنی سلولی را کد میکند که به گفته‌ی پولاک، منطقی بنظر می‌رسد، زیرا بزرگی پروستات شامل التهاب نیز می‌شود. ژن دومی، BMP5 که مولکولی را کد میکند که در ساختار و تکثیر سلول نقش دارد. از آنجایی که اثرات CXCL13 در نمونه‌ی آزمایشگاهی پیچیده است، دستکاری BMP5 راحت تر می‌باشد. لذا محققان آزمایش کردند که آیا افزودن یک ترکیب BMP5-laden می‌تواند ویژگی طبیعی پروستات را تغییر دهد یا نه. آنان دریافتند که بیان امضای ژنی ۶۵ در سلولهای سالم، به بزرگی پروستات منجر می‌شود.
با این روش می‌توان سلول سالم پروستات را در آزمایشگاه تحت تاثیر قرار داده، و هیپرپلازی آنها را تحت نظر قرار داد. هنوز هم مطالعات زیادی در این مورد باید انجام گیرد تا نقش CXCL13 و BMP5 به طور دقیق مشخص شود و روش‌های درمانی موثرتری ابداع گردد.
