درد زانو و آسیب‌های آن به ویژه در افراد فعال و ورزشکار بسیار شایع است. کشیدگی زانو حالتی است که در اثر خم شدن بیش از حد زانو به سمت عقب ایجاد می‌شود. با وجود دردناک بودن این آسیب، تشخیص و درمان آن اغلب ساده است.
کشیدگی زانو اغلب به هنگام سقوط ناگهانی بعد از پریدن و و یا ایستادن ناگهانی در حین دویدن اتفاق می‌افتد. با توجه به طبیعت این آسیب، ورزشکاران بیشتر در معرض آن قرار دارند، به ویژه ورزشکارانی که در رشته‌های ورزشی سنگین‌تر فعالیت دارند. این آسیب معمولاً با تورم، درد متوسط تا شدید در زانو و آسیب بافت نرم در زانو یا اطراف آن همراه است.
در این مقاله علائم کشیدگی زانو، چگونگی درمان آن، و زمان لازم برای ترمیم آن به طور دقیق‌تر بررسی خواهد شد.
نکاتی در مورد کشیدگی زانو
- ریسک کشیدگی زانو در ورزشکاران زن نسبت به مرد بیشتر است.
- پزشکان و فیزیوتراپیست‌ها معمولاً با دادن پیشنهاداتی از قبیل استراحت، کمپرس یخ، بانداژ فشاری، و بالا نگه داشتن زانو می‌توانند این آسیب را درمان کنند. به مجموعه این پیشنهادات متد RICE گفته می‌شود که در ادامه بررسی خواهد شد.
- در موارد شدیدتر کشیدگی زانو ممکن است با آسیب به رباط‌ها و سایر بافت‌های همبند از جمله عروق و اعصاب همراه باشد.
علائم
اصولاً کشیدگی زانو به آسانی قابل تشخیص است. هنگامی که این آسیب رخ می‌دهد، افراد معمولاً حس می‌کنند که زانو به سمت عقب خم شده و در راستای پا قرار ندارد.علائم دیگری از قبیل: درد متوسط تا شدید در زانو، تورم، بی ثباتی در مفصل زانو، احساس ضعف در زانو طوری که انگار زانو در رفته است، کبودی و کوفتگی هم معمول هستند. هم چنین ممکن است بعد از کشیدگی زانو حرکت دادن آن دشوار باشد. خم کردن و باز کردن زانوی آسیب دیده اغلب به دلیل یکی از موارد زیر دشوار است :
- رباط‌های آسیب دیده
- تورم زانو
- ضعف در زانو
علائم یاد شده با توجه به مقدار کشیدگی زانو، در محدوده‌ی خفیف تا شدید درجه بندی می‌شود. میزان درد و تورمی که افراد تجربه می‌کنند به شدت مصدومیت و آسیب به بافت‌های مجاور زانو و رباط‌ها بستگی دارد.
درمان
درمان کشیدگی زانو بستگی به شدت آسیب دارد. روند درمانی معمولا با متد RICE آغاز می‌شود.
R _ استراحت (Rest)
متوقف کردن فعالیتی که علت اصلی کشیدگی زانو بوده است ایده خوبی است. این موضوع برای یک ورزشکار به معنی بازی نکردن در چند مسابقه و برای افراد معمولی به معنی راه نرفتن با پای آسیب دیده و یا استفاده از آتل است. همچنین این دوره استراحت می‌تواند با درمان‌های کمکی زیر همراه باشد.
- استفاده از فیزیوتراپی برای بهبود حرکات
- استفاده از داروهای مسکن
- استفاده از داروهای ضد التهاب
I _ کمپرس یخ (Ice)
یخ درمان پرطرفداری برای انواع صدمات از جمله کشیدگی زانو است؛ زیرا به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. چند بار در روز و هر بار به مدت ۱۵ دقیقه یخ را بر روی زانوی خود قرار دهید. توجه داشته باشید که یخ را مستقیماً بر روی زانو قرار ندهید. می‌توانید از مانعی مانند یک حوله برای جلوگیری از آسیب به پوست استفاده کنید.
C _ اعمال فشار (compression)
اعمال فشار بر روی زانو شامل پیچیدن زانوی آسیب دیده است. نوارهای پشتیبانی الاستیک و یا بانداژهای فشاری برای این کار موثر هستند. اعمال فشار نیزمانند کمپرس یخ به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. هم چنین می‌تواند از زانوی ضعیف شده پشتیبانی کند.
E _ بالا نگه داشتن زانو (Elevation)
زانوی آسیب دیده تا حد امکان باید بالا نگه داشته شود. در واقع زانو باید بالاتر از سطح قلب قرار بگیرد. برای این کار می‌توانید دراز بکشید و پای خود را بر روی بالش و یا یک سکوی راحت قرار دهید.
درمان موارد وخیم
در موارد وخیم برای درمان کشیدگی زانو ممکن است جراحی برای تنظیم رباط‌ها و هم طرازی آن‌ها مورد نیاز باشد. شایع‌ترین عارضه پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) است. ولی سایر تاندون‌ها و ساختارهای پشتیبانی کننده از مفصل هم می‌توانند آسیب ببینند. ACL یا Anterior Cruciate Ligament یک جفت رباط است که در مفصل زانو وجود دارد. ممکن است جراحی برای ترمیم قسمت‌های مختلف مفصل زانو مورد نیاز باشد.
نقاهت
دوره نقاهت در بیماران مختلف متفاوت است. در موارد خفیف‌تر بهبودی ۲ تا ۴ هفته بعد از جراحت حاصل می‌شود. در دوره نقاهت باید از انجام هر گونه حرکتی که موجب تشدید وضعیت می‌شود، بپرهیزید. در صورت نیاز به عمل جراحی، دوره نقاهت مدت زمان بیشتری طول می‌کشد. دوره نقاهت بعد از جراحی ممکن است ۶ ماه و یا بیشتر طول بکشد. با وجود این که دوره نقاهت طولانی است ولی بیشتر بیماران پس از جراحی به بهبودی کامل می‌رسند. ممکن است پزشک در طول دوره نقاهت فیزیوتراپی پیشنهاد دهد. حتی اگر بیماری جراحی شده باشد، باز هم فیزیوتراپی برای بازگرداندن قدرت عضلانی و دامنه حرکتی مفصل مورد نیاز است.
ورزش
ورزش‌های زیادی وجود دارد که فرد بعد از کشیدگی زانو می‌تواند انجام دهد. در واقع هدف از ورزش، بهبود حرکت و افزایش استحکام مفصل است. بیمار باید درباره گزینه‌های ورزشی با پزشک خود و یا فیزیوتراپیست مشورت کند. برخی از ورزش‌هایی که که افراد می‌توانند انجام دهند عبارتند از:
- شنا کردن
- حرکات کششی آرام برای تقویت عضلات همسترینگ (عضلات خلف ران)
- دوچرخه ثابت
- در حالی که بر روی زمین دراز کشیده‌اید، بدون خم کردن زانو، پای خود را بالا برده و در فاصله مختلف به مدت چند ثانیه نگه دارید.
- به دیوار تکیه دهید و پاهای خود را با زاویه ۹۰ درجه از زانو خم کنید و چند ثانیه در این حالت بنشینید.
- یکی از پاهای خود را بر روی سکویی قرار دهید به طوری که زانوی شما زاویه ۹۰ درجه ساخته باشد. پس از چند ثانیه پای دیگرخود را نیز بر روی سکو قرار دهید. این تمرین را چند بار تکرار کنید.
- بر روی زمین بنشینید و پای آسیب دیده خود را صاف نگه دارید. با فشار دادن پشت زانو بر روی زمین عضله چهارسر ران (عضلات قدامی ران) را منقبض کنید. به مدت ۶ ثانیه آن را در حالت انقباض نگه دارید. سپس به مدت ۱۰ ثانیه استراحت کرده و دوباره ادامه دهید. این تمرین با انقباض و استراحت عضلات چهارسر، موجب تقویت آن‌ها می‌شود. برای پشتیبانی از مفصل زانو می‌توانید حوله‌ای در زیر آن قرار دهید.
ورزش‌هایی که در طول دوره نقاهت انجام می‌دهید باید ابتدا آرام و به تدریج دشوارتر شوند تا مفصل زانو ترمیم شده و قوی گردد.
سخن آخر
افرادی که کشیدگی زانو را تجربه می‌کنند ممکن است به طور کامل بهبود یابند. بیماران باید بلافاصله بعد از جراحت توصیه‌های پزشکی را دنبال کنند و همه‌ی درمان‌های پیشنهادی را انجام دهند تا به بهبودی کامل برسند. ممکن است استراحت کردن برای ورزشکاران و افراد فعال کار آسانی نباشد؛ ولی برای بهبودی کامل ضروری است. برای کاهش ریسک ابتلا به کشیدگی زانو می‌توانید ورزش کنید و حرکات کششی را به طور مرتب انجام دهید. لازم است که عضلات اطراف ران قوی باشند. هم چنین نرمش کردن و انجام حرکات کششی هم قبل از ورزش و هم بعد از آن ضروری است.
