انتشار این مقاله


چرا پوکی استخوان در زنان بیشتر شایع است؟

برای درک کامل این مسئله ابتدا باید فرآیند استخوان سازی ثانویه را درک کرد. در این فرآیند بافت استخوان جذب شده و با ماتریکس جدید جایگزین می شود . با افزایش سن که فرآیند ساخت از جذب عقب می ماند پوکی استخوان به وجود می آید . در استخوان دو نوع سلول اصلی وجود دارد […]

برای درک کامل این مسئله ابتدا باید فرآیند استخوان سازی ثانویه را درک کرد. در این فرآیند بافت استخوان جذب شده و با ماتریکس جدید جایگزین می شود . با افزایش سن که فرآیند ساخت از جذب عقب می ماند پوکی استخوان به وجود می آید . در استخوان دو نوع سلول اصلی وجود دارد که مسئول این فرآیند هستند ، استئوبلاست ها که مسئول ساخت بافت هستند و استئوکلاست ها که سلول های بزرگ چندین هسته ای هستند و در جذب بافت دخالت دارند .

شروع فرآیند با هورمون پاراتیروئید (پاراتورمون یا PTH) است زیرا استخوان سازی وابسته به کلسیم است و تنظیم مقدار کلسیم کار این هورمون می باشد. گیرنده های پاراتورمون روی استئوبلاست ها هستند و با اتصال به هورمون تولید دو ماده را افزایش می دهند [ نام این دو ماده RANKL و M-CSF می باشد ] این مواد به گیرنده های خود روی استئوکلاست های نابالغ متصل می‌شوند و آن ها را بالغ می کنند و جذب استخوان افزایش می یابد. ماده دیگری نیز به نام استئوپروتگرین (OPT) وجود دارد که با اشغال گیرنده های RANKL ، مانع جذب استخوان میشود.

RANKL
دو گروه از هورمون ها در بدن بر روی این مسیر ها اثر متقابل دارند :
»هورمون های گلوکوکورتیکوئید مثل کورتیزول که از بخش قشری غدد فوق کلیه ترشح می شوند و مقدار ترشح RANKL افزایش داده و OPT را کاهش می دهند
»هورمون های جنسی به ویژه استروژن اثری بالعکس گلوکوکورتیکوئید ها دارند و باعث استحکام استخوان ها می شوند

گلوکوکورتیکوئید ها در پاسخ به تنش ها ترشح می شوند و تجزیه بافت استخوانی را برای استفاده آن در بدن سرعت می بخشند ، به همین دلیل دارو های کورتیکوستروئیدی مثل پردنیزون (prednisone) و کورتیزون (cortisone) که برای جلوگیری از التهاب مصرف می شوند ، بر استحکام استخوان ها اثر سوء دارند .

استروژن و دیگر هورمون های جنسی باعث استحکام استخوان ها می شوند . چون در زنان دوران یاِئسگی (menopause) وجود دارد به همین علت بیشتر از مردان دچار پوکی استخوان می شوند . تولید هورمون های جنسی در مردان با اینکه کاهش می یابد ولی تا پایان عمر ادامه دارد . به طوری که مردان مسن حدود ۱/۴ تراکم استخوانی خود را از دست می دهند. این درحالیست که این رقم برای زنان ۱/۳ است . درست است که پوکی استخوان در ۸۵ درصد موارد زنان را درگیر میکند ولی این، گاهی نتیجه عکس می دهد؛ در پژوهشی که محققان در برخی از خانه های سالمندان ایالات متحده به عمل آورده بودند، مشخص شده بود که مسئولان بهداشت آنها توجه کمتری به بهداشت استخوان مردان نشان می دهند!

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید