پسوریازیس مسری نبوده و نمی‌تواند بین افراد گسترش یابد اما با این وجود، پسوریازیس میتواند از نقطه‌ای از بدن به نقطه‌ی دیگر انتقال یابد مخصوصاً اگر درمان آن طول بکشد، پیشگیری از پسوریازیس را در این مقاله مطالعه می‌کنیم.
پسوریازیس یک بیماری رایج سیستم ایمنی است که پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری میتواند دردناک بوده و خجالت‌آور نیز باشد.
نگاهی گذرا به حقایقی در مورد پسوریازیس
- تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از افراد به دلیل استعداد ژنتیکی که دارند، به پسوریازیس مبتلا می‌شوند.
- خاریدن نقطه‌ی مبتلا به پسوریازیس دلیلی بر گسترش آن نیست.
- پسوریازیس به طور کامل قابل درمان نیست، اما می‌توان نشانه‌های آن را از بین برد.
پسوریازیس گسترش می‌یابد؟
افرادی که قبلا با پسوریازیش آسنا نباشند، تصور می‌کنند که یک نوع بیماری عفونی است. با این حال، پسوریازیس بیماری مسری نبوده و به افراد دیگر سرایت نمی‌کند.
هر چند معمولاً پسوریازیس از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر گسترش می‌یابد. این به دلیل آلوده شدن پوست سایر نقاط بدن با پوست مبتلا به پسوریازیس نیست بلکه فرآیند سیستم ایمنی بدن باعث می‌شود که پسوریازیس بدتر شود.
بسته به نوع پسوریازیسی که فرد مبتلاست، پسوریازیس میتواند به نقاط مختلفی در بدن گسترش یابد. اغلب افراد مبتلا به پسوریازیس به نوع پلاکی آن مبتلا می‌باشند. پسوریازیس پلاکی اغلب در آرنج‌ها، زانوها و پوست سر ایجاد شده و ممکن است توانایی سرایت به نقاط دیگر نیز دارد.
نوع شدیدی از پسوریازیس که اندوترمیک نامیده می‌شود، در نقاط زیادی از بدن گسترش یافته و باعث بروز نقاط قرمز روشن می‌شود. این نوع از پسوریازیس نادر بوده و میتواند تهدیدکننده‌ی زندگی باشد بنابراین در صورتی که فرد با نوعی پسوریازیس روبه رو شود که به سرعت گسترش یافته و قرمز رنگ باشد باید فوراً به پزشک مراجعه نمابند.
برخی از افرادی که به یک نوع پسوریازیس مبتلا باشند احتمال ابتلا به نوع دیگر آن نیز وجود دارد مثل پسوریازیس معکوس که معمولاً در نقاط چروک پوست مثل زیربغل گسترش می‌یابد.
مقالۀ مرتبط: پسوریازیس چیست؟ و آیا درمان دارد؟
پیشگیری از شیوع پسوریازیس
افرادی که خطر ژنتیکی برای پسوریازیس دارند، باید با اولین مواجهه با راه‌انداز برای پسوریازیس از شیوع آن جلوگیری کنند. به این معنی که پسوریازیس به دلیل تداخل بین ژن‌ها، سیستم ایمنی و محیط ایجاد می‌شود.
برخی از شیوه‌های رایج پیشگیری از راهاندازهای پسوریازیس عبارتند از:
- آسیب پوست مثل واکسن و آفتاب‌سوختگی
- استرس
- عفونت‌هایی مثل عفونت پوست یا سایر
- برخی از داروهایی مثل لیتیوم، داروی مورداستفاده برای درمان مالاریا، برخی از داروهای قلبی و فشارخون و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی موسوم به اندومتاسین
اغلب افرادی نوع شدیدی از پسوریازیس را تجربه می‌نمایند. عود پسوریازیس میتواند با نقطه‌ای کوچک آغاز شده و سپس گسترش می‌یابد اما به تدریج بهتر می‌شود.
خارش یک نقطه‌ی پسوریازیس دلیلی بر گسترش آن از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر نیست. با این حال، میتواند روند درمان را کند کرده و در ظاهر به نظر برسد که آن را گسترش داده است.
عوامل خطر گسترش پسوریازیس
اگر پسوریازیس بدون درمان رها شود، احتمال بیشتری برای گسترش و شدیدتر شدن آن دارند. بنابراین درمان آن توسط پزشکی که در زمینه‌ی پسوریازیس تخصص داشته باشد، به طور ویژه‌ای خطر گسترش پسوریازیس را کاهش می‌دهد با باعث می‌شود پسوریازیس بعدی شدت کمتری داشته باشد.
سابقه‌ی خانوادگی پسوریازیس عامل دیگر اختلال سیستم ایمنی است. سیگار، ترومای پوستی و قرار گرفتن در معرض راهاندازهای پسوریازیس خطری دیگر برای گسترش پسوریازیش می‌یاشد.
مقالۀ مرتبط: پسوریازیس ممکن است شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد
کنترل و درمان پسوریازیس
درمان پسوریازیس یک استراتژی بهتر برای پیشگیری از گسترش آن است. درمان معمولاً یک فرآیند آزمایش و خطاست. گزینه‌ای که در یک شخص مؤثر واقع شده باشد شاید در فرد دیگری موفق نباشد و از طرفی درمان هر فرد نیز باید در طول زمان تغییر کند.
برخی از موارد درمان عبارتند از:
لوسیون‌ها
مرطوب نگه داشتن پوست به دلیل سرعت بخشیدن به روند درمان و پیشگیری از خاریدن ضروری است. انواع مختلفی از لوسیون‌های مرطوب‌کننده‌ی مناسب برای پسوریازیس وجود دارد که بدون نسخه نیز قابل تهیه می‌باشد.
شامپو تار و صابون نیز میتواند مؤثر باشد. ترکیباتی که منجر به ریزش سلول‌های مرده‌ی پوست می‌شوند، مثل سالیسیلیک اسید میتواند ظاهر پوسته پوسته شدگی را کاهش دهد. با این حال، برخی از این محصولات باعث ایجاد پوست زبر می‌شوند. بنابراین مراجعه به متخصصی که لوسیون مناسب را تشخیص دهد بهتر است.
کرم‌های استروئیدی مثل هیدروکورتیزون نیز قابل اطمینان بوده و در اغلب افراد مؤثر واقع می‌شود. این کرم‌ها به التیام خارش کمک کرده و درمان را سرعت می‌بخشد. استفاده از کرم‌های استروئیدی برای طولانی مدت ممکن است عوارض جانبی نشان دهد، با این حال مشورت با پزشک برای استفاده‌ی آن بهتر می‌باشد.
داروهای تجویزی
انواع مختلفی از داروهای تجویزی میتواند در پسوریازیس مؤثر واقع شود. کرم‌های استروئیدی موضعی که قوی‌تر از انواع بدون نسخه هستند می‌توانند کمک کنند. برخی دیگر از این موارد عبارتند از:
- آنتی بیوتیک، اگر پلاک‌های پسوریازیس عفونی شود
- داروهای سیستمیک مثل متوترکسات و سیکلوسپورین
- داروهای بیولوژیکی که داروهای سیستم ایمنی بوده و داروهای تزریقی یا داخل وریدی می‌باشد
- درمان‌های نوین مثل آپرومیلاست، که قسمت‌های خاصی ازسلول‌های ایمنی را هدف قرار می‌دهد
فوتوگرافی
فوتوگرافی نوعی نورتراپی است که در آن پوست در برابر نور UVB قرار می‌گیرند. در اولین مراجعه برای این روش، فرد نیاز به یک کلینیک یا پزشک برای درمان دارد اما اغلب افراد ترجیح می‌دهند که ادامه‌ی درمان در خانه گذرانده شود. استفاده از تجهیزات مناسب برای کنترل دارو و مراجعه‌ی منظم به پزشک ضروری است.
برخی از افراد پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب درمی‌یابند که پسوریازیس با بهبود همراه بوده است و پزشکان پیشنهاد می‌کنند افراد پوست خود را در معرض خورشید قرار دهند. انجام این کار در ابتدا باید کوتاه بوده و به تدریج مدت زمان آن افزایش یابد. هرگز از لامپ‌های برنزه استفاده نکنید چرا که خطر ابتلا به ملانوما را تا ۵۹ درصد افزایش می‌دهد.
تغییر سبک زندگی
تشخیص و پیشگیری از راهاندازهای پسوریازیس میتواند از واکنش بیش از حد سیستم ایمنی و تشدید پسوریازیس جلوگیری کند. هنگام بروز پسوریازیس، به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض راهاندازهای آن میتواند از گسترش آن پیشگیری کند.
مقالۀ مرتبط: اثرات پسوریازیس بر ریه ها
آیا می‌توان از پسوریازیس پیشگیری کرد؟
اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی عوامل خاص محیطی احتمال دارد پسوریازیس را مورد هدف قرار دهد، این عوامل بین بیمارهای مختلف متفاوت است. این اتفاق تقریبا پیشگیری از گسترش اولیه پسوریازیس را غیرممکن می‌سازد. اگرچه ممکن است بتوان از مواد فرعی با پیگیری مسیر آنچه آن را مورد حمله قرار می‌دهد، بررسی کرد.
شخص مبتلا به پسروریازیس ممکن است مشاهده کند که در صورت داشتن استرس، آفتاب‌سوختگی یا موقع خوردن برخی غذاهای خاص علائمش تشدید شوند. جلوگیری از این موارد میتواند جلوی گسترش بیماری را بگیرد.
چشم انداز
هیچ درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد. اغلب افراد می‌توانند با دارو و تغییر روش زندگی علائمشان را کنترل کنند، اگرچه پسوریازیس ممکن است ادامه یابد. عمل کردن طیق دستورات پزشک میتواند فاصله زمانی بین حملات پسوریازیس و پیشگیری را بیشتر کند.
تحقیقات به طور گسترده پسوریازیس را به سایر مشکلات سلامتی مانند دیابت، بیماری قلبی، اضافه وزن، بیماری کبد و افسردگی ربط می‌دهد. افراد دارای پسوریازیس باید بسیار مراقب شرایطشان بوده و برای جلوگیری از خطر سایر بیماری‌ها همیشه تحت نظر پزشک باشند.
نکته‌ی پایانی
برخی از اشخاص مبتلا به پسوریازیس ممکن است منزوی شده و حس خجالت داشته باشند. به خصوص که ممکن است برخی از اطرافیانشان فکر کنند بیماری آنها مسری است. پسوریازیس به دیگر افراد منتقل نشده و لمس زخم آن باعث پخش آن در سایر قسمت‌ها نمی‌شود.
با این حال پسوریازیس یک بیماری است که در بدن شخص بیمار پخش می‌شود. افرادی که حس می‌کنند احتمالا مبتلا به پسوریازیس می‌باشند حتما باید با پزشک درباره کنترل آن مشورت کنند.
یادداشت برنامه روزانه و کارهایی که انجام می‌دهید ممکن است رهیابی و درمان پسوریازیس را راحت‌تر کند و امکان تشخیص عوامل تشدیدکننده یا بهبود آن را فراهم کند.
