لوزه‌ها یک حلقه‌ی محافظتی در اطراف قسمت عقبی دهان و حفره بینی تشکیل می‌دهند و جزئی از سیستم ایمنی محسوب می‌شوند. عمل جراحی لوزه یا تانسیلکتومی ، یک فرآیند جراحی بمنظور برداشتن لوزه ها است و گاهی برای درمان یک بیماری زمینه‌ای ضروری است.
لوزه‌ها، در گیر انداختن میکروب‌ها مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها و جلوگیری از ورود آنها به بدن از طریق دهان و بینی، به سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
سه نوع لوزه وجود دارد:
- لوزه‌های کامی که در ناحیه فوقانی گلو قرار دارند
- آدنوئیدها یا لوزه حلقی که در حفره بینی واقع شده‌اند
- لوزه زبانی که در ناحیه گلو و زیر لوزه‌های کامی قرار دارند
لوزه‌ها در طول زمان از نظر اندازه تغییر کرده و در کودکان پیش از نوجوانی، بزرگترین اندازه خود را دارند. در صورت رشد بیش از اندازه لوزه‌ها، افراد بویژه کودکان با مشکلاتی مانند مشکلات تنفس روبرو می‌شوند.
طی تانسیلکتومی معمولا لوزه‌های کامی خارج می‌شوند. در این مقاله، دلایل احتمالی تانسیلکتومی و روند انجام و بهبود، مراقبت های بعد از عمل لوزه و عوارض عمل جراحی لوزه را شرح خواهیم داد.
تانسیلکتومی یا عمل جراحی لوزه چیست؟
تانسیلکتومی یک فرآیند جراحی است که طی آن جراح لوزه‌های کامی را از قسمت فوقانی گلوی یک فرد خارج می‌سازد.
پزشکان طی سالیان بسیار این عمل را بعنوان درمانی برای تانسیلیت مزمن انجام می‌دادند. اخیرا، پزشکان از تانسیلکتومی بمنظور درمان مشکلات تنفسی خصوصا در کودکان بهره می‌برند.
منطقی‌ترین دلایل برای تانسیلکتومی در کودکان و بزرگسالان عبارتند از:
- تانسیلیت باکتریایی مزمن یا راجعه
- آپنه خواب
- خر و پف آزار دهنده
- مشکلات تنفسی ناشی از تورم یا بزرگ شدن لوزه‌ها
- سرطان
- خونریزی لوزه
انجام تانسیلکتومی به منظور درمان تانسیلیت مزمن، بدلیل نگرانی روزافزون در مورد برخی مشکلات طی سال‌های اخیر کاهش یافته است. همچنین این عمل جراحی به درمان تانسیلیت ناشی از ویروس کمکی نمی‌کند.
در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸، نزدیک به یک میلیون نفر بمنظور بررسی اثرات بلند مدت تانسیلکتومی، آدنوئیدکتومی یا هردو پایش شدند. این مطالعه نشان داد این اعمال جراحی مسئول افزایش ۲ تا ۳ برابری تعداد بیماری‌های مسیر تنفسی فوقانی هستند.
همچنین محققان دریافتند تانسیلکتومی اثر کمتری بر شرایطی که به عنوان درمان تلقی می‌شد، داشت.
تمامی مطالعات نتایج منفی دربر نداشتند. به عنوان نمونه ضمن مطالعه سال ۲۰۱۵ در بزرگسالانی که تحت تانسیلکتومی قرار گرفته بودند، ارتقای کلی در سلامت و کیفیت زندگی‌شان مشاهده شد. با این وجود، این مطالعه به تعداد کمتر از ۱۰۰ شرکت کننده محدود شده بود.
روند انجام تانسیلکتومی چگونه است؟
فردی که تحت عمل جراحی لوزه قرار می‌گیرد، در همان روز انجام عمل، قادر به برگشتن به خانه خواهد بود. با این حال، این افراد به برخی آمادگی‌ها نیاز خواهند داشت.
این آمادگی‌ها عبارتند از عدم مصرف ترکیبات ضد التهابی مانند ایبوپروفن بمدت دو هفته پیش از انجام عمل جراحی و ناشتا بودن در شب پیش از عمل جراحی.
فرد باید در مورد دیگر داروها و ویتامین‌هایی که مصرف می‌کند، با پزشک مشورت کند. همچنین این افراد باید تمهیداتی بمنظور بازگشت به خانه و مراقبت در ادامه‌ی روز، تدارک ببینند.
روند انجام عمل جراحی نزدیک ۳۰ دقیقه خواهد بود. روشهای مختلفی برای برداشتن لوزه‌ها وجود دارد و معمول‌ترین روش‌ها عبارتند از:
- بریدن لوزه‌ها با تیغ جراحی
- استفاده از لرزش فراصوت برای بریدن لوزه‌ها
- کوتریزاسیون لوزه‌ها با حرارت
فرد پیش از انجام عمل جراحی، بیهوشی عمومی دریافت می‌کند.
مراقبت های بعد از عمل لوزه کدامند؟
اندکی پس از عمل جراحی، فرد در اتاق ریکاوری به هوش می‌آید. در این زمان، متخصصان سلامت علائم حیاتی فرد از جمله فشار خون و ضربان قلب را کنترل می‌کنند. به محض پایدار شدن شرایط فرد، وی با یک برنامه دقیق به خانه منتقل می‌شود.
بیمار به فرد دیگری مانند دوست یا یکی از اعضای خانواده بمنظور رساندن وی به خانه نیاز خواهد داشت. همچنین به کمک و پایش بیمار در ادامه‌ی روز نیاز خواهد بود.
پزشکان معمولا داروهایی برای کنترل درد بر اساس نیازهای بیمار تجویز می‌کنند. در کنار تجویز دارو، نکات زیر می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند:
- نوشیدن مقادیر زیاد آب
- رژیم غذایی مخلوط شده شامل غذاهایی مانند موز له شده یا پوره‌ی سیب که بلعیدن آنها آسان است
- استراحت تا حد امکان
عوارض عمل جراحی لوزه چیست؟
تانسیلکتومی یک روند رایج است ولی خطرات مشخصی دارد. برخی از عوارض بالقوه که می‌توانند حین انجام عمل یا پس از آن رخ دهند عبارتند از:
- واکنش به ترکیب بیهوشی‌کننده
- خونریزی محل انجام عمل جراحی
- تورم
- عفونت
- تب
- دهیدراسیون (کم شدن آب بدن)
- مشکلات تنفسی
