چرا خارش زخم نشانه بهبودی است؟

خارش زخم نشانه بهبودی است. این جمله را از زبان خیلی‌ها شنیده‌ایم، ولی آیا از نظر علمی درست است؟ وقتی زخمی روی بدن شما ایجاد می‌شود، چه ناشی از آسیب خارجی باشد و چه ناشی از جراحی و غیره، بدن بدون فوت وقت فرآیند التیام زخم را شروع می‌کند. طی این دوره ریکاوری خوب است که فرد زخم خود را از نظر شکل ظاهری، بو و احساسی که دارد بررسی کند تا مراقب عوارضی مثل عفونت باشد.

یکی از این چیزها که بیشتر ما حس می‌کنیم، خارش زخم است. اگرچه، در بیشتر موارد، مقداری خارش در ناحیه مورد نظر طبیعی است. هنوز اجماع کاملی بر سر علت خارش زخم و این که خارش زخم نشانه چیست وجود ندارد، اما دو توجیه اصلی درباره خارش زخم نشانه بهبودی نظریه‌ی هیستامین و سلول‌های عصبی هستند.

پانسمان صحیح زخم و یا قرار دادن چیزی روی آن از تماس زخم و لباس ممانعت به عمل آورده و جلوی تحریک ناحیه را می‌گیرد. حتی کودکان نیز مانند بزرگسالان می‌دانند که نباید جای زخم را بخارانند. خارش جای زخم باعث تحریک هر چه بیشتر پوست، از بین رفتن بافت در حال رشد، کند کردن پروسه بهبودی زخم و بدتر شدن اسکار می‌شود. اگرچه، خارش زخم نشانه بهبودی می‌تواند باشد و خاراندن آن وسوسه کننده است. در ادامه راجع به علت خارش زخم و علت خارش جای بخیه و درمان خارش زخم صحبت کرده‌ایم.

بیشتر بخوانید:

• علت خارش زخم سوختگی: برای خارش سوختگی چه باید کرد
• چرا افزایش سن باعث خارش پوست می‌شود؟

علت خارش زخم چیست

پوست ما دارای فیبرهای عصبی تخصص یافته‌ای است که با تحریک پوست فعال شده و به نخاع پیام می‌فرستند. این اعصاب به چندین طریق فعال می‌شوند؛ برای مثال وقتی حشره‌ای روی بدن شما راه می‌رود، این الیاف تحریک شده و توجه شما را به آن قسمت از بدنتان منعطف می‌کنند. به این مکانیسم استرس مکانیکی می‌گویند.

بهبودی زخم نیز نوعی استرس مکانیکی است که خارش زخم را باعث می‌شود. با التیام زخم، سلول‌های دور زخم تکثیر می‌یابند، که به معنای رشد حاشیه‌ی زخم و مهاجرت آن‌ها به قاعده زخم است. در واقع، سلول‌ها از یک مسیر الکتریکی در یک ولتاژ پیروی می‌کنند که متفاوت از مسیر حاشیه زخم است؛ بنابراین اینگونه قاعده زخم را پیدا می‌کنند. سپس این سلول‌ها در مرکز یکی شده، به هم چسبیده و با هم اسکار را تشکیل می‌دهند. این فرآیند استرسی مکانیکی به وجود می‌آورد که علت خارش زخم است.

این گیرنده‌های عصبی همچنین توسط موادی شیمیایی مترشحه در بدن نیز تحریک می‌شوند که علت خارش زخم بخیه و خارش جای بخیه است. بدن در پاسخ به وجود زخم و قرار گرفتن ناگهانی آن در معرض عناصر بیرونی به عنوان عملکرد محافظتی، هیستامین آزاد می‌کند.

سایر عوامل هم می‌توانند در این خارش زخم دخالت داشته باشند. طی پروسه ریکاوری، بافت اسکار روی ناحیه آسیب دیده را می‌پوشاند. با رشد بیش از حد این بافت اسکار، بافتی اضافه به اسم کلوئید به وجود می‌آید که در تماس با لباس می‌تواند علت خارش زخم باشد. تشکیل کلوئید فقط از نظر زیبایی مشکل دارد.

خطرات ناشی از خارش زخم چیست

خارش زخمی که در تلاش برای التیام است می‌تواند به بافت تازه تشکیل شده‌ی آن آسیب بزند. در صورت وقوع چنین اتفاقی، فرآیند التیام کندتر شده و زخم جای بخیه را مستعد عفونت و اسکار اضافی می‌کند. علاوه بر این، میکروب‌های آسیب‌رسان نوک انگشتان را به زخم منتقل می‌کند و باعث عفونی شدن زخم می‌شود. باید به یاد داشت که علاوه بر بینی، یکی از جاهای مورد علاقه‌ی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در بدن، نوک انگشتان است.

درمان خارش زخم چیست

اگر جای زخم یا بخیه‌های شما به شدت می‌خارد و همراه با آن ترشح هم وجود دارد، بهتر از آن را به پزشکتان نشان دهید. برای تحریک‌پذیری نرمال، روش‌های به منظور درمان خارش زخم وجود دارد. البته بهتر است این روش‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید:

• محل زخم را با آب و صابون بشویید تا هر سلول مرده‌ای که علت خارش زخم است شسته شود
• محل زخم را پوشیده نگه دارید تا از سایش لباس و باکتری‌های آسیب‌رسان در امان باشد
• از کمپرس آب سرد به منظور بیحسی موقتی خارش زخم استفاده کنید
• از کرم‌های ضد خارش در صورت پایدار ماندن خارش زخم استفاده نمایید