سندروم بالینی جدا شده (cis) بخشی ازعلائم عصبی است. سی آی اس قسمتی از دمیلیناسون دستگاه عصبی مرکزی می باشد؛ بدان معنی که قسمتی از میلین که به عنوان عایق، از سلول ها محافظت می کنند؛ از دست می دهید.
برای کلاس بندی سندروم بالینی جداشده بایستی ۲۴ ساعت بگذرد. این بیماری با تب عفونت و بیماری دیگر همراه نیست. سی آی اس مطابق با نام خود نشان می دهد که حادثه ای برای شما اتفاق افتاده است؛ اما لزوما به این معنا نیست که شما قطعا به مالتیپل اسکلروزیس مبتلا خواهید شد. با این حال سی آی اس، گاهی اوقات یکی از علائم بالینی ام اس می باشد.
به خواندن این مقاله ادامه دهید تا درباره ی ارتباط سی آی اس و ام اس، تمایز آن ها و درباره ی مراحل بعدی اطلاعات کسب کنید.
تفاوت ام اس و سی آی اس در چیست؟
سی آی اس مربوط به یک قسمت می شود؛ اما ام اس چندین قسمت را درگیر می کند. در سندروم بالینی جدا شده شما نمی دانید که آیا دوباره اتفاق خواهد افتاد و یا خیر؛ اما ام اس مادام العمر است. اگرچه می توان آن را مدیریت کرد.
علائم سی آی اس عبارت اند از:
●نوریت نوری شرایطی است؛ که عصب بینایی آسیب می بیند. این حالت می تواند باعث ضعف بینایی، نقطه ی کور و دوبینی می شود. همچنین ممکن است باعث درد چشم نیز شود.
●میلیت عرضی باعث آسیب نخاعی می شود؛ که با علائم ضعف عضلات، بی حسی، گزگز شدن ویا مشکلات روده و مثانه شود.
●علامت لرمیت، از آن به عنوان پدیده صندلی آرایشگر یاد می کنند. این بیماری در اثر ضایعه در نخاع رخ می دهد. شوک الکتریکی از پشت گردن به ستون فقرات منتقل می شود. این حالت زمانی اتفاق می افتد؛ که گردنتان را به سمت پایین خم کنید.
سی آی اس مشکلات مربوط به موارد زیر را ایجاد کند:
●عدم تعادل و هماهنگی
●سرگیجه و لرزش
●سفتی عضلات یا اسپاسم
●عملکردجنسی
●پیاده روی
سی آی اس و ام اس، به غلاف میلین آسیب می رسانند. التهاب نیز باعث ایجاد ضایعات شده و ارتباط سیگنال های بدن و مغز قطع می شود.
چه عواملی باعث سی آی اس می شود و چه کسانی بیشتر درمعرض خطر هستند؟
سندروم بالینی جدا شده باعث التهاب و آسیب میلین می شود. این حالت می تواند به صورت نقطه ای در سیستم عصبی مرکزی رخ دهد. به طور دقیق علت آن مشخص نیست؛ اما برخی عوامل مخاطره آمیز شناسایی شده اند:
●سن: اگرچه سی آی اس در هر سنی اتفاق می افتد اما بیشتر در بزرگسالان بین ۲۰ تا ۴۰ سال بروز می یابد.
●ژنتیک و محیط: اگر والدین مبتلا به این بیماری دارید احتمال ام اس بیشتر است. به طورکلی شیوع ام اس در مناطق نزدیک استوا بیشتر است. ممکن است به صورت ترکیبی هم زمینه ی ژنتیکی و هم محیطی دخیل باشد.
●جنسیت: سی آی اس معمولا در زنان ۳ برابر مردان رخ می دهد.
افرادی که در گذشته سی آی اس داشتند بیشتر در معرض ام اس هستند.
سی آی اس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک برای بررسی های اولیه شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد. بررسی تاریخچه ی پزشکی و علائم آن اولین قدم است. بعد از آن شما نیازمند آزمایش های نورولوژیکی که موارد زیر در آن بررسی می شوند:
●تعادل و هماهنگی
● حرکات چشم و بینایی
●رفلکس ها
برخی آزمایش های تشخیصی برای یافتن علائم می باشد:
آزمایش خون: هیچ آزمایش خونی وجود ندارد که سی آی اس و ام اس رد یا تایید کند؛ اما آزمایش مناسبی برای رد سایر شرایطی می باشد که علائم مشابهی دارند.
ام آر آی: ام آر آی از مغز، گردن و ستون فقرات، روش مناسبی برای تشخیص ضایعات ناشی از دمیلیناسیون است. تزریق رنگ به ورید، مناطق ملتهب را برجسته می کند. کنتراست نیز باعث تشخیص اینکه از ابتدا وجود داشته یا قبلا، می شود.
اگر شما ضایعه شما تنها یک علائم داشته باشد، آن را مونوفوکال و اگر چندین علائم داشته باشد، مولتی فوکال می نامند.
پونکسیون کمری(بذل نخاع): تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی، برای یافتن بیومارکر های زیستی اگر میزان این مایع بیش از حد باشد، خطر ابتلا به ام اس افزایش می یابد.
پتانسیل برانگیخته: نحوه ی واکنش مغزبه بینایی صدا و لمس توسط این پتانسیل ها اندازه گیری می شود. حدود ۳۰ درصد از مبتلایان سی آی اس، نتایج غیر طبیعی نسبت به پتانسیل برانگیخته ی بیناییی دارند. باید قبل از تشخیص صد درصدی بقیه ی موارد احتمالی غربال شود. برخی از این موارد عبارت اند از:
● اختلالات خود ایمنی
● بیماری های ژنتیکی
● عفونت
● اختلالات التهابی
● اختلالات متابولیک
● نئوپلاسم ها
● بیماری عروقی
سی آی اس چگونه باعث ام اس می شود؟
سی آی اس لزوما منجر به ام اس نمی شود. سی آی اس ممکن است سندروم ایزوله بالینی باشد. اگر ام آر آی شما ضایعات ام اس را نشان دهد؛ احتمال ۶۰ الی ۸۰ درصد است که نشانه های آن را ظرف چند سال تجربه کنید. اگر ام آر آی ضایعات را نشان ندهد؛ احتمال ابتلا به ام اس ظرف چند سال، ۲۰ درصد است. اگر دو مرحله ای باشد؛ پزشک احتمالا ام آر آی دیگری را می خواهد تا شواهد مبتنی برچند ضایعه ای بودن در زمان و مکان متعدد و به دنبال آن ام اس را ارزیابی کند.
مقاله مرتبط:علت ام اس چیست؛ آشنایی با فاکتورهای ژنتیکی و محیطی
سی آی اس چگونه درمان می شود؟
مورد خفیف سندروم بالینی جدا شده ممکن است، طی چند هفته به طور خود به خود رفع می شود. ممکن است قبل از تشخیص، بیماری برطرف شود.
در مورد علائم جدی مانند نوریت اپتیک، پزشک ممکن است درمان استروئید با دوز بالا توصیه کند. این استروئیدها از طریق تزریق تجویز می شوند، اما در بعضی موارد می توان به صورت خوراکی مصرف کرد. استروئیدها می توانند به شما در بهبودی سریع تر علائم کمک کنند، اما تاثیر همه جانبه ای ندارند.
تعدادی داروی بهبودی بیماری وجود دارد که برای درمان بیماری ام اس استفاده می شود. آن ها به منظور کاهش دفعات و شدت فعال شدن طراحی شده اند. مبتلایان سی آی اس برای جلوگیری از ابتلا به ام اس مصرف می کنند:
- Avonex (اینترفرون بتا۱-a)
- Betaseron (اینترفرون بتا۱-b)
- Copaxone (گلاتیرامر استات)
- Extavia (اینترفرون بتا۱-b)
- Glatopa (گلاتیرامر استات)
- Mayzent (سیپونیمود)
- Tysabri (ناتالیزوماب)
- Vumerity (دیروکسیمل فومارات)
قبل از مصرف هریک از این داروها بایستی با متخصص مغزو اعصاب خود مشورت کنید و معایب و مزایای هریک از داروها صحبت کنید.
چشم انداز
افرادی که سندروم بالینی جدا شده دارند به طور قطعی هیچگاه مطمین نخواهند شد که آیا به ام اس دچار خواهند شد یا خیر؟
اگر احتمال می دهید در معرض ابتلا به ام اس هستید، بایستی موارد زیادی را در نظر بگیرید. قدم بعدی مشورت با پزشک در رابطه با معالجه ی سی آی اس و ام اس است.
این که تصمیم به مصرف داروهای ام اس دارید یا نه، حتما در اولین علامت یک قسمت دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. بعد از ۱۵ تا ۲۰ سال حدود یک سوم افراد پیش بینی چشم انداز بلند مدت یک شخص غیرممکن است.
مبتلا به ام اس دچار نقص حداقل یا ناچیز می باشند. نیمی از آن ها پیشرفت تدریجی ام اس و افزایش اختلالات را تجربه می کنند.
