تفاوت فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی ، هر دو از انواع آریتمی قلبی هستند. در این مقاله به تفاوت فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی می‌پردازیم. هر دو این اختلال‌ها ناشی از اختلال در سیگنال‌های الکتریکی عامل انقباض حفره‌های قلب هستند. وقتی قلب شما می‌تپد، شما انقباض این حفره‌ها را حس می‌کنید.

در مورد علت فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی باید گفت هر دو زمانی به وجود می‌آیند که سیگنال‌های الکتریکی سریع‌تر از حالت طبیعی رخ دهند. پس فرق فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی در چیست؟ بزرگ‌ترین تفاوت این دو اختلال در چگونگی شکل‌گیری فعالیت الکتریکی است.

تفاوت علائم فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی

افرادی که فلوتر دهلیزی یا فیبریلاسیون دهلیزی را تجربه می‌کنند، ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. اما در صورت بروز علائم، علائم آن‌ها به یک‌دیگر شبیه‌اند:

علائم	فیبریلاسیون دهلیزی	فلوتر دهلیزی
سرعت ضربان سریع	معمولا سریع	معمولا سریع
ضربان نامنظم	همیشه نامنظم	منظم یا نامنظم
سرگیجه و از حال رفتن	بله	بله
احساس تپش قلب	بله	بله
تنگی نفس	بله	بله
ضعف و خستگی	بله	بله
درد و فشار در قفسه سینه	بله	بله
احتمال تشکیل لخته‌ی خونی و سکته	بله	بله

اصلی‌ترین تفاوت علائم فلوتر وفیبریلاسیون دهلیزی ، در منظم بودن سرعت ضربان قلب است. در کل علائم در فلوتر دهلیزی شدت کمتری دارند. احتمال تشکیل لخته و سکته نیز در این اختلال کمتر است.

فیبریلاسیون دهلیزی (AFib)

در AFib دو حفره‌ی بالایی قلب شما (دهلیزها)، سیگنال‌های الکتریکی نامنظمی دریافت می‌کنند. در نتیجه دهلیزها ناهماهنگ با دو حفره پایینی قلب (بطن‌ها) می‌تپند. این اتفاق به ریتم قلبی سریع و نامنظم منجر می‌شود. تعداد ضربان عادی قلب در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه (bpm) است. در AFib این تعداد در حدود ۱۰۰ تا ۱۷۵ bpm خواهد بود.

فلوتر دهلیزی (AFL)

در فلوتر دهلیزی، دهلیز شما سیگنال‌های الکتریکی منظمی دریافت می‌کند؛ اما این سیگنال‌ها سریع‌تر از حالت عادی هستند. در نتیجه دهلیزها سریع‌تر از بطن‌ها می‌تپند (تا ۳۰۰ ضربه در دقیقه). فقط ضربه دوم در هر ثانیه به بطن‌ها می‌رسد. ضربان قلب حاصل شده از این اتفاق در حدود ۱۵۰ ضربه در دقیقه است. فلوتر دهلیزی یک الگوی “دندان اره‌ای” (sawtooth) در تست تشخیصی الکتروکاردیوگرام (EKG) به وجود می‌آورد.

علت‌ فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی

دلایل به وجود آمدن این دو اختلال بسیار به هم شبیه هستند:

فلوتر دهلیزی	AFib	عامل موثر
سابقه حمله قلبی	بله	بله
فشارخون بالا	بله	بله
بیماری قلبی	بله	بله
نارسایی قلبی	بله	بله
دریچه قلب غیرعادی	بله	بله
نقص مادرزادی	بله	بله
بیماری مزمن ریوی	بله	بله
جراحی قلب اخیر	بله	بله
عفونت‌های جدی	بله	–
مصرف نادرست الکل و داروها	بله	بله
پرکاری تیروئید	بله	بله
آپنه خواب (sleep apnea)	بله	بله
دیابت	بله	بله

افرادی که سابقه فلوتر دهلیزی دارند، در خطر بالای ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی پیش‌رونده‌ در آینده، قرار دارند.

درمان فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی

درمان هر دو اختلال فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی، هدف‌های مشترکی دارد، یعنی: برگرداندن ریتم قلبی به حالت طبیعی و جلوگیری از تشکیل لخته‌ی خونی. درمان هر دو اختلال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

داروها، شامل:

بلوکرهای کانال کلسیم و بتابلوکرها برای منظم کردن ضربان قلب
آمیودارون (amiodarone)، پروپافنون (propafenone) و فلکاینید (flecainide) برای برگرداندن ریتم قلبی به حالت نرمال
رقیق‌کننده‌های خون مثل داروهای ضدانعقادِ خوراکیِ غیرِ ویتامینِ K یا به عبارتی NOACs) non-vitamin K oral anticoagulants) و وارفارین (warfarin) برای جلوگیری از سکته و یا حمله قلبی

امروزه داروهای NOACs به وارفارین ترجیح داده می‌شوند؛ مگر آن که فرد به تنگی دریچه میترال (mitral stenosis) خفیف یا حاد مبتلا بوده و یا دریچه قلب مصنوعی داشته باشد. NOACs شامل دابیگاتران (dabigatran)، ریواروکسابان (rivaroxaban)، آپیکسابان (apixaban) و ادوکسابان (edoxaban) هستند.

کاردیوورژن الکتریکی (electrical cardioversion): در این فرآیند از شوک الکتریکی استفاده می‌شود تا ریتم قلبی دوباره از ابتدا آغاز شود.

ابلیشن‌ با کاتتر: در ابلیشن از انرژی امواج رادیویی استفاده می‌گردد تا ناحیه‌ای از قلب که باعث ایجاد ریتم قلبی غیرمعمول شده، از بین برده شود.

ابلیشن گره دهلیزی-بطنی: در این فرآیند از امواج رادیویی برای از بین بردن گره دهلیزی-بطنی (AV) استفاده می‌شود. گره دهلیزی-بطنی بین دهلیزها و بطن‌ها، ارتباط برقرار می‌کند. پس از انجام این فرآیند شما به یک باتری (pacemaker)، برای ایجاد ریتم منظم و معمول نیاز دارید.

جراحی ماز (maze): این جراحی، نوعی عمل قلب باز است. در این جراحی، متخصص بریدگی‌ها یا سوختگی‌هایی در دهلیزها ایجاد می‌کند.

دارودرمانی معمولا اولین روش درمانی برای درمان AFib است. اما در فلوتر دهلیزی، معمولا ابلیشن بهترین روش درمانی در نظر گرفته می‌شود. با این وجود، امروزه معمولا ابلیشن تراپی تنها هنگامی استفاده می‌شود که با دارو نتوان شرایط را کنترل کرد.

نتیجه‌گیری

در هر دو اختلال فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی، ایمپالس‌های الکتریکی در قلب، سریع‌تر از معمول هستند. اما تعدادی تفاوت اصلی بین این دو اختلال وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم: