بیرون‌زدگی دیسک گردنی زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک بین مهره‌ای در ناحیه گردن ضعیف شده و به نخاع فشار وارد کند. بعضا، این مسئله باعث درد در ناحیه گردن، شانه‌ها، بازوها و پشت می‌شود. آسیب شدید و ناگهانی به این ناحیه می‌تواند موجب بیرون‌زدگی دیسک گردنی شود.
آسیب درازمدت که در اثر عواملی مثل طرز ایستادن یا نشستن غیرصحیح یا داشتن اضافه وزن ایجاد می‌شود، نیز می‌تواند باعث بروز بیرون‌زدگی در دیسک گردنی شود. این ساختارهای موجود در ستون مهره‌ها به مرور زمان تضعیف می‌شوند و به همین خاطر افزایش سن می‌تواند موجب بالا رفتن خطر بیرون‌زدگی شود.
انجام ورزش‌های ویژه و حرکات کششی می‌تواند فشار روی ستون مهره‌ها را کاهش داده و نشانه‌های بیماری را تخفیف دهد. افراد این حرکات را می‌توانند تحت نظر یک درمانگر ورزشی یا در خانه انجام دهند.
مصرف داروهای ضددرد نیز برای کاهش ناراحتی در این نواحی می‌تواند کمک‌کننده باشد. این مقاله علت‌ها، نشانه‌ها و تمرینات ورزشی مرتبط با فتق دیسک گردنی را مورد بحث قرار خواهد داد.
علت دیسک گردن چیست
ستون مهره‌ها از چندین استخوان به‌هم پیوسته تشکیل شده است. این مهره‌ها از بافت‌های نرم یعنی نخاع و اعصابی که از ستون مهره‌ها عبور می‌کنند، محافظت می‌کنند.
برای حفظ انعطاف‌پذیری ستون‌مهره‌ها، بافت همبندی (دیسک‌های مهره‌ای) مهره‌ها را از هم جدا می‌کند. این دیسک‌های مهره‌ای از بافت‌های الاستیک محکم ساخته شده است.
وقتی ستون فقرات خم می‌شود یا می‌چرخد، اندازه دیسک‌های مهره‌ای برای حمایت از این حرکات و جلوگیری از سایش بین استخوان‌ها تغییر می‌کند.
بیرون‌زدگی دیسک‌های مهره‌ای از جای خود امکان‌پذیر است. این اتفاق در قسمت‌های پایینی ستون فقرات بیشتر اتفاق می‌افتد. با این حال، در قسمت بالای ستون‌مهره‌ها نیز ممکن است بوجود بیاید و باعث بیرون‌زدگی دیسک به داخل کانال مهره‌ای شود. در موارد شدید، می‌تواند منجر به فتق دیسک گردد.
فتق و بیرون‌زدگی (bulging) اصطلاحاتی هستند که در توصیف دیسک به کار می‌روند. بعضی افراد دیسک برآمده را با لاستیک اتومبیلی که ساییده شده مقایسه می‌کنند، درحالی‌که فتق دیسک را معادل لاستیک منفجر شده در نظر می‌گیرند.
هر دیسک از یک ماده داخلی نرم با یک لایه احاطه‌کننده که ساختار دیسک را حفظ می‌کند، تشکیل شده است.
فتق دیسک هنگامی به وجود می‌آید که آسیب به لایه بیرونی دیسک باعث خروج ماده داخل آن شود. آسیب‌های ناگهانی و یا درازمدت علت‌های بیرون‌زدگی یا فتق دیسک‌ها هستند.
حالت‌های بدنی آسیب‌زننده و بلند کردن اجسام سنگین به شکل نادرست مثال‌هایی از آسیب‌های درازمدت است.
دلایل احتمالی دیگر شامل موارد زیر است:
- داشتن اضافه‌وزن
- سن زیاد
- تحرک کم
- داشتن بیماری دیسک بین‌مهره‌ای
دیسک‌های بین‌مهره‌ای در طول زمان تحلیل می‌روند و آسیب‌پذیرتر می‌شوند. این بدین معنی است که افزایش سن خطر بیرون‌زدگی یا ابتلای به فتق دیسک را افزایش می‌دهد. بستگی به این دارد که چه چیزی قبل از همه شروع به تخریب می‌کند.
اگر ابتدا نوکلئوس پولپوزوس یا ماده نرم داخلی تخریب شود، ممکن است مشکلی برای دیسک پیش نیاید.
اما اگر اول از همه انولوس فیروزیس که لایه حمایت‌کننده خارجی دیسک است، شروع به تخریب نماید، نوکلئوس پولپوزوس داخلی ممکن است به سمت کانال مهره‌ای سرازیر شود و روی ریشه عصب یا نخاع فشار وارد کند.
نشانه‌های دیسک گردن چیست
ممکن است دیسک بیرون‌زده بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای رخ دهد. با این وجود در موارد دیگری، دیسک گردن روی عصب فشار وارد می‌کند. این حالت می‌تواند باعث شود:
- درد در ناحیه گردن، شانه‌ها و پشت
- درد هنگام حرکت
- بی‌حسی یا سوزش و خارش در شانه‌ها، بازوها یا انگشتان
- کاهش محدوده حرکتی
شدت نشانه‌ها به میزان فشاری که روی عصب وارد می‌شود، بستگی دارد. نشانه‌ها اغلب درهنگام فعالیت بدتر شده و در زمان استراحت بهبود می‌یابند.
ورزش برای دیسک گردن
در کنار دارو و دیگر روش‌های تخفیف درد، پزشکان ممکن است چندین تمرین ورزشی تجویز کنند. شخص می‌تواند این تمرینات را با یک درمانگر ورزشی یا به تنهایی در خانه انجام دهد.
ورزش‌های مناسب فتق دیسک گردن شامل ترکیبی از حرکات کششی نرم و تمرینات تقویت‌کننده عضلات می‌باشد.
حرکات کششی گردن می‌تواند به تسکین درد و کاهش فشار در این ناحیه کمک کند. کشش گردن معمولا دربرگیرنده حرکت آرام سر به سمت جلو و عقب یا به طرفین است.
تمرینات ورزشی که موجب تقویت عضلات گردنی می‌شود، به مدت طولانی‌تری فشار روی گردن را کم می‌کند. این تمرینات ممکن است به تقویت سایر عضلاتی که حمایت کننده ستون مهره‌ها هستند مثل عضلات شکمی، نیز کمک کنند.
هم‌چنین درمانگر ورزشی به بهبود حالت و فرم بلندکردن اشیاء و نحوه راه‌رفتن کمک می‌کند. یکی از این حالت‌ها، ثابت نگه‌داشتن کمر و خم‌کردن زانوها در هنگام بلندکردن اشیاء از روی زمین است. این مسئله، خطر آسیب بیشتر در آینده را کاهش می‌دهد.
درمان دیسک گردن چیست
شاید بهتر باشد که شیوه‌های درمانی دیگری را همراه با تن‌درمانی (physical therapy) و تمرینات ورزشی در برنامه خود لحاظ کنید. اینها می‌توانند به بازیابی و بهبود کمک کنند.
مصرف داروهای ضددرد نیز برای کاهش ناراحتی و درد در ناحیه گردن، شانه‌ها، بازوها و پشت کمک‌کننده هستند. اینها معمولا داروهای بدون نیاز به تجویز پزشک مثل ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی و ضددردها هستند. در موارد بدخیم، درمان می‌تواند شامل استفاده از داروهای تزریقی استروئیدی برای کاهش درد و التهاب باشد.
موارد خیلی پیشرفته‌تر ممکن است نیازمند جراحی ستون مهره‌ای گردنی باشد. این جراحی در پی برداشتن تعدادی یا همه دیسک‌هاست. ممکن است قرار دادن یک صفحه یا حفاظ گردنی برای ثابت کردن ستون مهره‌ها بعد از عمل جراحی، ضروری باشد.
خلاصه
یک دیسک بیرون‌زده گردنی می‌تواند زمانی که دیسک مهره‌ای از محل خود خارج می‌شود، به وجود بیاید. نهایتا در صورتی که آسیب وارد شده، باعث خروج ماده داخلی دیسک شود، فتق دیسک را خواهیم داشت. هردو وضعیت موجب بروز درد در ناحیه گردن خواهند شد.
تن‌درمانی و ورزش می‌تواند به درمان بیرون‌زدگی دیسک گردنی کمک کند. این فرایند شامل ترکیبی از حرکات نرم کششی گردن و ورزش‌هایی که به دنبال تقویت عضلات گردنی و اطراف آن هستند، می‌باشد.
طیف دیگری از درمان‌ها شامل داروهای مخصوص درد و عمل جراحی نیز در دسترس هستند.
