دررفتگی شانه صدمه‌ای است که در آن استخوان بازوی فوقانی از سوکت فنجانی شکل که بخشی از تیغه شانه است، بیرون می‌آید. شانه متحرک‌ترین مفصل بدن است که باعث استعداد دررفتگی آن می‌شود.
اگر به دررفتگی شانه شک دارید، سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید. بیشتر افراد طی چند هفته عملکرد کامل شانه را بازمی‌یابند. با این حال، هنگامی که دررفتگی شانه داشتید، مفصل شما ممکن است ناپایدار شود و مستعد تکرار دررفتگی‌ها باشد.
علائم دررفتگی شانه
علائم و نشانه‌های شانه دررفته ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر شکل یافتگی یا خرو از محل شانه
- تورم یا کبودی
- درد شدید
- عدم توانایی در حرکت مفصل
دررفتگی شانه همچنین ممکن است باعث بی حسی، ضعف یا سوزن شدن در نزدیکی جراحت مانند گردن یا پایین بازو شود. عضلات موجود در شانه ممکن است به سبب اختلال اسپاسم نماید که اغلب شدت درد را افزایش می‌دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بلافاصله برای شانه ای که جابجا شده است، به پزشک رجوع کنید.
در حالی که منتظر مراقبت پزشکی هستید:
- مفصل را جابجا نکنید. مفصل شانه را در موقعیت فعلی خود قرار دهید. سعی نکنید شانه را جابجا کنید یا آن را به زور به عقب برگردانید. این کار می‌تواند به مفصل شانه و عضلات اطراف آن، رباط‌ها، اعصاب یا رگ‌های خونی آسیب برساند.
- روی مفصل آسیب دیده یخ بگذارید. استفاده از یخ روی شانه با کنترل خونریزی داخلی و ایجاد مایعات در مفصل شانه می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
علل دررفتگی شانه
مفصل شانه مفصلی از بدن است که بیشترین دررفتگی را تجربه می‌کند. از آنجا که از چند جهت حرکت می‌کند، شانه می تواند از جلو، عقب یا پایین به طور کامل یا جزئی جابجا شود، اگرچه بیشتر دررفتگی‌ها از طریق جلوی شانه اتفاق می‌افتد. بعلاوه، بافت فیبری که به استخوان‌های شانه می‌پیوندد، می‌تواند کشیده یا پاره شود، که اغلب دررفتگی را پیچیده می‌کند.
نیرو قوی مانند ضربه ناگهانی به شانه نیاز است تا استخوان‌ها را از جای خود بیرون بیاورد. چرخش شدید مفصل شانه می‌تواند سر استخوان بازوی فوقانی را از سوکت شانه بیرون بکشد. دررفتگی جزئی که در آن استخوان بازوی فوقانی تا حدودی خارج از سوکت شانه است نیز ممکن است رخ دهد.
دررفتگی شانه ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
صدمات ورزشی. دررفتگی شانه یک آسیب شایع در ورزش‌های تماسی، مانند فوتبال و هاکی است و در ورزش‌هایی که ممکن است فرد زمین بخورد، از جمله اسکی روی زمین، ژیمناستیک و والیبال.
تروما غیر ورزشی. ضربات سخت به شانه در حین تصادف وسیله نقلیه موتوری منبع اصلی دررفتگی است.
سقوط. ممکن است شانه در هنگام سقوط از یک نردبان یا افتادن روی یک فرش شل دچار دررفتگی کنید.
عوامل خطر دررفتگی مفصل شانه
مردان در سنین نوجوانی یا ۲۰ و اندی سالگی، که تمایل به فعالیت جسمی دارند، بیشتر در معرض خطر دررفتگی شانه هستند.
عوارض
عوارض دررفتگی شانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پاره شدن عضلات، رباط ها و تاندون‌هایی که مفصل شانه را تقویت می‌کند.
- آسیب به عصب یا رگ‌های خونی در مفصل شانه یا اطراف آن
- ناپایداری شانه، به ویژه اگر دررفتگی شدید یا دررفتگی‌های مکرر باشد، فرد را مستعد آسیب بیشتر می‌کند.
اگر رباط‌ها یا تاندون‌ها در شانه کشیده یا دچار پارگی شوند و یا به اعصاب یا رگ‌های خونی اطراف مفصل شانه آسیب برسد ، ممکن است برای ترمیم این بافت‌ها به عمل جراحی نیاز باشد.
پیشگیری از دررفتگی شانه
برای جلوگیری از دررفتگی شانه:
- مراقب باشید، زمین نیفتید.
- هنگام بازی ورزشی، از وسایل محافظ استفاده کنید.
- به طور مرتب ورزش کنید تا قدرت و انعطاف پذیری در مفاصل و ماهیچه‌ها حفظ شود.
پس از یک بار دررفتگی مفصل شانه، ممکن است مستعد جابجایی‌های شانه در آینده باشید. برای جلوگیری از عود مجدد، تمرینات قدرت و پایداری خاصی را که با پزشکتان در مورد تناسب حرکت با آسیب دیدگیتان صحبت کرده اید، دنبال کنید.
تشخیص
در طول معاینه فیزیکی، پزشک معالج فرد را از نظر حساسیت، تورم یا ناهنجاری از ناحیه آسیب دیده معاینه می‌کند. اشعه ایکس دررفتگی مفصل شانه را نشان می‌دهد و ممکن است استخوان‌های شکسته یا آسیب‌های دیگر در مفصل شانه را نیز نشان دهد.
درمان
درمان دررفتگی شانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
حرکات ملایم. پزشک شما ممکن است برخی مانورهای ملایم را انجام دهد تا استخوان‌های شانه به موقعیتهای مناسب خود بازگردد. بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از دستکاری در استخوان‌های شانه به یک نرم کننده یا آرام بخش یا به ندرت به یک بی حس کننده عمومی نیاز باشد. هنگامی که استخوان‌های شانه در جای خود قرار گرفته است، درد شدید باید تقریباً فوراً بهبود یابد.
عمل جراحی. ممکن است در صورت داشتن مفاصل یا رباط ضعیف شانه به عمل جراحی احتیاج باشد و با وجود تقویت و توان بخشی مناسب، تمایل به دررفتگی های مکرر در فرد باشد. در موارد نادر، در صورت آسیب دیدن اعصاب یا رگ‌های خونی ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد.
بی حرکتی. پزشک ممکن است چند روز تا سه هفته از آتل مخصوص استفاده کند تا از حرکت شانه جلوگیری کند. مدت استفاده از آتل بستگی به ماهیت دررفتگی شانه دارد و اینکه چقدر بعد از جابجایی آتل‌بندی صورت گرفته است.
دارو. پزشک ممکن است یک مسکن درد یا یک شل کننده عضلانی تجویز کند تا در حین بهبودی شانه احساس راحتی کند.
توانبخشی. پس از برداشتن آتل، یک برنامه توانبخشی تدریجی برای بازگرداندن دامنه حرکت، استحکام و پایداری به مفصل شانه شروع می‌شود.
اگر یک دررفتگی نسبتاً ساده شانه بدون آسیب عمده عصبی یا بافتی داشته باشید، احتمالاً مفصل شانه در طی چند هفته بهبود می‌یابد، اما در معرض خطر بیشتر دررفتگی آتی خواهید بود. از سرگیری فعالیت خیلی زود پس از دررفتگی شانه، ممکن است باعث شود به مفصل شانه خود آسیب وارد کرده یا مجدداً آن را جابجا کنید.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
این مراحل را برای کمک به کاهش ناراحتی و ترغیب بهبودی بعد از مداوای دررفتگی شانه امتحان کنید:
- شانه خود را استراحت دهید. عمل خاصی را که باعث دررفتگی شانه شما شده است، تکرار نکنید و سعی کنید از حرکات دردناک خودداری کنید. تا زمانی که شانه بهتر احساس نشود، فعالیت بلند کردن و جابه جایی اجسام سنگین وزن را محدود کنید.
- ابتدا کمپرس یخ و سپس کمپرس گرم قرار دهید. قرار دادن یخ روی شانه به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. یک بار از یک بسته سرد، یک کیسه سبزیجات منجمد یا یک حوله پر از قطعات یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده کنید. این کار را هر دو ساعت یکبار، به مدت یک تا دو روز انجام دهید.
بعد از دو یا سه روز که درد و التهاب بهبود یافته است، بسته های داغ یا یک پد گرمکن ممکن است به آرامش عضلات و کاهش درد کمک کند. کمپرس گرم را به ۲۰ دقیقه محدود کنید.
- از داروهای تسکین دهنده درد استفاده کنید. داروهای بدون نسخه (OTC)، مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا استامینوفن ممکن است به تسکین درد کمک کنند. دستور مصرف را دنبال کنید و در هنگام بهبود درد، مصرف داروها را متوقف کنید.
- دامنه حرکت شانه خود را حفظ کنید. بعد از یک یا دو روز، بعضی از تمرینات ملایم را طبق دستور پزشک یا فیزیوتراپ انجام دهید تا به شما در حفظ دامنه حرکت شانه کمک کند. عدم تحرک می‌تواند باعث ایجاد مفاصل سفت شود. علاوه بر این، ترجیح دادن شانه به مدت طولانی می‌تواند منجر به شانه یخ زده شود، بیماری‌ای که شانه آنقدر سفت می‌شود که به سختی می‌توانید آن را حرکت دهید.
هنگامی که آسیب دیدگی شما بهبود یابد و دامنه خوبی در شانه داشته باشید، به تمرین خود ادامه دهید. کشش شانه روزانه و برنامه تقویت شانه و ثبات می‌تواند به جلوگیری از عود دررفتگی کمک کند. پزشک یا یک فیزیوتراپ می‌تواند به شما در برنامه ریزی روال مناسب ورزشی کمک کند.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
بسته به شدت جراحت، پزشک خانواده یا پزشک اورژانس ممکن است به شما توصیه کند که یک جراح ارتوپدی آسیب را بررسی کند.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
ممکن است بخواهید موارد زیر را به پزشک ذکر کنید:
- توضیحات کامل از علائم و واقعه منجر به دررفتگی
- اطلاعات در مورد مشکلات پزشکی گذشته
- تمام داروها و مکمل‌های غذایی که مصرف می‌کنید
- سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک بپرسید
برای دررفتگی شانه، برخی از سؤالات اساسی شامل موارد زیر است:
- آیا شانه من جابجا شده است؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- چه روش درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟ آیا گزینه‌های دیگری وجود دارد؟
- چه مدت طول می‌کشد تا شانه من بهبود یابد؟
- آیا مجبور خواهم شد از انجام ورزش دست بکشم؟ برای چه مدت؟
- چگونه می‌توانم از آسیب مجدد مجدد شانه خود محافظت کنم؟
چه انتظاری از پزشک دارید
پزشک ممکن است از شما سؤالاتی بپرسد، مانند:
- چگونه به شانه خود آسیب رسانده‌اید؟
- درد شما چقدر شدید است؟
- چه علائم دیگری دارید؟
- آیا می توانید بازوی خود را حرکت دهید؟
- آیا بازوی شما بی‌حس یا سوزن سوزن شده است؟
- آیا قبلاً شانه خود را درگیر کرده‌اید؟
- در صورت بروز علائم چه چیزی باعث بهبود علائم شما می‌شود؟
- چه چیزی علائم شما را بدتر می‌کند؟
