Rh سرواژه‌ا‌ی برای کلمه‌ی “رزوس- rhesus” می‌باشد. رزوس یکی از سیستم‌های متعدد و متفاوت گروه خونی در بدن است. در سیستم گروه خونی رزوس، “آنتی‌ژن‌ها” یا “فاکتورهای “Rh متعددی وجود دارند که یکی از آن‌ها آنتی‌ژن “D ” یا ” Rho(D)” است.
گروه خونی همه‌ی افراد، Rh منفی یا Rh مثبت است. افراد Rh مثبت بر سطح گلبول‌های قرمز خون‌شان، آنتی‌ژن Rh دارند که فاکتور رزوس یا آنتی‌ژن D نیز نامیده می‌شود. افراد Rh منفی این آنتی‌ژن را ندارند. آنتی‌ژن Rh مانند رنگ چشم موروثی است. اگر سؤالی در مورد گروه خونی‌تان برای شما پیش آمده است، حتماً با پزشک خود مطرح کنید.
شایع‌ترین عوارض جانبی رگام شامل تورم، سفتی، قرمزی و درد خفیف در محل تزریق است. تعداد کمی از بیماران تب خفیف را نیز گزارش نموده‌اند. اگر علائم دیگری تجربه کردید، لطفاً با پزشک خود تماس بگیرید. توصیه می‌شود اثرات جانبی منفی داروهای نسخه‌دار را به FDA گزارش کنید.
آمپول رگام یا میکرورگام نباید برای افراد Rh مثبت یا افرادی که واکنش آلرژیک شدید به گلوبولین ایمنی انسان تجربه کرده‌اند، مورد استفاده قرار گیرد. هرگز نباید رگام یا میکرورگام را به نوزاد تازه متولد شده تزریق نمود.
از در میان گذاشتن تمامی شرایط پزشکی خود با پزشک‌تان اعم از موارد زیر اطمینان حاصل کنید:
- اگر تجربه‌ی واکنش‌های آلرژیک شدید یا پاسخ شدید به گلوبولین ایمنی انسان داشته‌اید.
- اگر دچار کمبود ایمونوگلوبولین A (IgA) هستید. رگام و میکرورگام شامل مقدار کمی IgA بوده و به همین دلیل در افراد دچار کمبود IgA، خطر بالقوه‌ی واکنش آلرژیک وجود دارد. در صورت عدم اطمینان، از متخصص سلامت خود بپرسید.
- سابقه‌ی اخیر واکسیناسیون. انواع خاصی از واکسن‌ها (واکسن‌های محتوی ویروس زنده) ممکن است در صورت دریافت همزمان فرآورده‌های گلوبولین انسانی همچون رگام یا میکرورگام، به خوبی عمل نکنند. در واقع، آنتی‌بادی‌های موجود در رگام و میکرورگام ممکن است از عملکرد صحیح واکسن ممانعت کنند. بنابراین قبل از دریافت واکسن به متخصص سلامت خود اطلاع دهید که اخیراً رگام یا میکرورگام دریافت نموده‌اید.
آمپول رگام و میکرورگام از خون انسان ساخته شده‌اند. از این رو، خطر انتقال عوامل عفونی از جمله ویروس‌ها، عامل بیماری واریانت کروتز فلت جاکوب (vCJD) یا عوامل عفونی ناشناخته وجود دارد. در صورت داشتن هر گونه سؤال یا نگرانی در این خصوص، باید از پزشک خود بپرسید.
رگام محلولی از آنتی‌بادی‌های اهداکنندگان پلاسما است. علت تجویز رگام توسط پزشک برای شما، Rh منفی بودن گروه خونی شماست. طی حاملگی ورود مقادیر کمی از خون جنین به جریان خون مادر طبیعی است. زمانی که خون جنین Rh مثبت شما، وارد جریان خون Rh منفی خودتان گردد، عدم تطابق نوع گروه‌های خونی رخ خواهد داد. این حالت ناسازگاری Rh نامیده می‌شود. در واقع سیستم ایمنی شما گلبول‌های قرمز خون جنین را بیگانه پنداشته و آنتی‌بادی‌هایی در جهت حذف آن‌ها از خون تولید خواهد کرد. حال اگر رگام را در زمان مناسب دریافت کنید، از واکنش سیستم ایمنی شما به خون جنین‌تان جلوگیری به عمل خواهد آمد. رگام از خون انسان ساخته شده و احتمالاً با خطر انتقال عوامل مولد بیماری همراه است.
ناسازگاری Rh معمولاً اولین فرزندتان را دچار مشکل نمی‌کند (اما می‌تواند در اولین حاملگی رخ دهد). با این حال با یک بار بروز پاسخ ایمنی که حساسیت به Rh نامیده می‌شود، تمامی جنین‌های Rh مثبت آینده در خطر ابتلا به بیماری همولیتیک جنین و نوزاد (HDFN) قرار می‌گیرند. HDFN زمانی رخ می‌دهد که آنتی‌بادی‌های شما در صدد تخریب گلبول‌های قرمز خون جنین تلاش کنند. HDFN یک بیماری جدی است که جنین یا نوزاد را درگیر کرده و می‌تواند موجب آنمی (کم‌خونی)، جاندیس (زردی بدن) و در موارد شدید، نارسایی قلب و آسیب احتمالی مغز گردد.
رگام طی دوران بارداری از ایجاد آنتی‌بادی علیه گلبول‌های قرمز Rh مثبت خون جنین در مادر Rh منفی ممانعت می‌کند. تا زمانی که مادر Rh منفی در دوران بارداری خود به طور صحیح رگام دریافت کند، خطر کمی نوزادانش را از جهت ابتلا به بیماری همولیتیک جنین و نوزاد (HDFN) تهدید می‌کند.
رگام تنها به مادران Rh منفی تجویز شده و هرگز به نوزادان تزریق نمی‌شود. علی‌رغم احتمال مخلوط شدن خون مادر و جنین، دوز آنتی‌بادی‌های رگام که به مادر Rh منفی تزریق می‌شود، تاکنون هرگز به جنین آسیب نرسانده‌اند. تا به حال میلیون‌ها دوز از رگام به صورت ایمن بدون این که آسیبی به جنین برسانند، به مادران Rh منفی تزریق شده است. رگام از خون انسان ساخته شده و احتمالاً با خطر انتقال عوامل مولد بیماری همراه است.
پزشک شما حداقل یک دوز رگام اولترافیلتره پلاس بین هفته‌های ۲۶ و ۲۸ حاملگی تجویز خواهد کرد. اگر نوزادتان در زمان تولد Rh مثبت باشد، یک دوز اضافی نیز طی ۷۲ ساعت پس از زایمان دریافت خواهید نمود. پزشک‌تان دوز صحیح رگام را پس از زایمان تعیین خواهد کرد.
همچنین پس از وارد آمدن آسیب شکمی (ترومای شکمی)، دستکاری مامایی یا هر نوع فرایند تهاجمی (مانند آمنیوسنتز، نمونه‌برداری از پرزهای جفتی یا نمونه‌برداری زیرجلدی از خون بند ناف)، خون‌ریزی مادری یا جنینی در دوران حاملگی یا حاملگی نابجا (نوعی حاملگی که تخمک بارورشده در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند) نیز باید رگام دریافت کنید. همچنین در موارد تهدید به سقط یا ختم حاملگی نیز باید رگام تجویز گردد. البته دوز رگام و برنامه‌ی دریافت رگام توسط پزشک تعیین خواهد شد.
اگر Rh منفی هستید، باید در هر حاملگی رگام دریافت کنید؛ مگر این که پزشک معتقد باشد از قبل نسبت به Rh حساس شده‌اید یا مدرکی مستند مبنی بر Rh منفی بودن جنین‌تان وجود داشته باشد.
در دوران حاملگی نوع Rh خون جنین را تنها با فرآیندهای تهاجمی می‌توان تعیین نمود. از آن جا که خون Rh مثبت شیوع بسیار بیشتری نسبت به خون Rh منفی دارد، بسیاری از پزشکان بدون تعیین کردن نوع Rh خون جنین در دوران حاملگی، رگام تجویز می‌کنند. اگر نوزادتان در زمان تولد Rh منفی تشخیص داده شود، پس از زایمان نیاز به دوز اضافی رگام نخواهید داشت.
پزشک‌تان زمان نیاز شما به رگام را تعیین خواهد کرد. با توجه به این که فاکتور Rh از ۸ هفتگی بر سطح گلبول‌های قرمز خون جنین حضور می‌یابد، پزشک‌تان احتمالاً برای ختم خودبخود یا القایی حاملگی در هفته‌ی ۱۳ به بعد، رگام (۳۰۰ میکروگرم) تجویز می‌کند. احتمالاً برای ختم خودبخود یا القایی حاملگی تا هفته‌ی ۱۲ نیز میکرورگام (۵۰ میکروگرم) تجویز می‌گردد. میکرورگام دقیقاً شامل محتویات رگام اما با دوز کمتر است.
