همه‌ی ما با واژه‌ی سوء هاضمه یا رودل آشنا هستیم و حتی ممکن است آن را تجربه کرده باشیم. این بیماری ممکن است به تنهایی مطرح شود یا این که خود علامتی برای سایر بیماری‌های گوارشی باشد. در این مقاله ابتدا کمی با سوء هاضمه عملکردی آشنا می‌شویم و سپس بررسی خواهیم کرد که خواص فلفل قرمز چیست و چرا به درمان این عارضه کمک می‌کند؟
سوء هاضمه عملکردی چیست؟
سوء هاضمه عملکردی مجموعه‌ای از علائم است؛ از جمله:
- تهوع
- سوزش سر دل
- نفخ
- دردهای کرامپی شکم
علت سوء هاضمه ناشناخته است؛ ولی ممکن است به عوامل زیر نسبت داده شود:
- کمبود ترشحات معده
- اختلالات حرکتی دستگاه گوارش
- کمبود ترشحات صفرا
- نوع رژیم غذایی
- مصرف الکل
- مصرف تنباکو
- سوء مصرف داروهایی مثل آسپرین
- عوامل روانی
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
- عدم استراحت فوندوس (قعر معده) هنگام هضم غذا
لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به عنوان عامل اصلی و قطعی سوء هاضمه شناخته نشده است.
از آن جایی تنها ویژگی اصلی و مشخص سوء هاضمه بروز علائم است، هدف درمان‌های جدید، اختلال در مسیر تولید و انتقال ایمپالس‌های درد در نورون‌های حسی احشایی است.
برای رفع علائم سوء هاضمه عملکردی، از دسته‌های مختلفی از گیاهان دارویی استفاده می‌شود. در این مقاله ما به گیاه دارویی فلفل قرمز می‌پردازیم.
گیاه فلفل قرمز
فلفل قرمز با نام علمی Capsicum annuum، گیاهی یک ساله و بومی نواحی گرمسیری آمریکا است که امروزه در تمامی کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت می‌شود.
بخش مورد استفاده دارویی این گیاه، میوه‌ی خشک شده‌ی آن است.
فلفل قرمز حاوی %۰.۵-۰.۱ از آلکالوئیدهای تند کپسایسین است. این ترکیبات در دیواره‌ی میوه و به ویژه نواحی اطراف دانه‌ها قرار دارند. علاوه بر آلکالوئید کپسایسین، تعدادی ترکیبات تند دیگر نیز در گیاه یافت می‌شود.
زیر گونه‌هایی که فاقد کپسایسین ولی دارای مقادیر زیادی ویتامین C هستند، تحت عنوان فلفل شیرین شناخته می‌شوند.
مکانیزم فلفل قرمز چیست ؟
کپسایسین موجود در فلفل قرمز، بر روی نورون‌های حسی گیرنده‌های درد در معده اثر می‌کند. این اثر دو مرحله دارد؛ ابتدا کپسایسین (وانیلوئید) به گیرنده کپسایسین متصل و باعث افزایش فعالیت این گیرنده‌ها می‌شود. به این ترتیب، ماده P که نوروپپتید پیش التهابی است، آزاد می‌شود. این مرحله “حساسیت سازی” نام دارد.
سپس این فعال شدن یا حساس شدن طولانی، باعث کاهش فعالیت نورون‌های حسی می‌شود؛ در نتیجه فیبرهای عصبی به محرک‌های درد بی پاسخ می‌شوند. این مرحله “حساسیت زدایی” نام دارد. این حساسیت زدایی باعث کاهش حساسیت به درد می‌شود.
نتایج مطالعات بالینی در مورد فلفل قرمز چیست ؟
یک مطالعه‌ی بالینی کنترل شده با پلاسبو (دارونما) بر روی ۳۰ بیمار نشان داد که مصرف روزانه ۲.۵ گرم پودر فلفل قرمز قبل از وعده‌های غذایی به مدت ۵ هفته، در مقایسه با پلاسبو، به طور چشمگیری در کاهش شدت علائم بیماران مبتلا به سوء هاضمه موثر است. البته لازم به ذکر است که این مطالعه بر روی مبتلایان به سوء هاضمه ناشی از رفلاکس یا سندروم روده تحریک پذیر انجام نشده است.
به ویژه علائمی چون درد و سوزش سر دل، احساس پری و تهوع، پس از مصرف فلفل قرمز در مقایسه با پلاسبو، بهبود چشمگیری داشتند.
هم‌چنین کمیسیون E آلمان، فلفل قرمز را به صورت موضعی برای بهبود دردهای عضلانی و روماتیسم تایید کرده است.
عوارض جانبی فلفل قرمز چیست ؟
مصرف خوراکی فلفل قرمز ممکن است بر حرکات پریستالتیک دستگاه گوارش اثر بگذارد و باعث اسهال، کولیک (قولنج) روده یا کولیک کیسه صفرا شود.
هم‌چنین فلفل قرمز ممکن است باعث مشکلات تنفسی (افزایش حساسیت به سرفه)، واکنش‌های آلرژیک (به دلیل مواد حساسیت زای موجود در آن) و درد گذرای معده شود. درد معده چند روز پس از شروع درمان کاهش می‌یابد. این درد احتمالا به دلیل حساسیت زدایی گذرای نورون‌های حسی توسط کپسایسین است.
دوز و نحوه مصرف فلفل قرمز چگونه است؟
دوز بالینی موثر فلفل قرمز، روزانه ۲.۵ گرم از پودر آن است. می‌توان از ۵ عدد از کپسول‌های ژلاتینی که حاوی ۰.۵ گرم پودر فلفل قرمز هستند استفاده کرد؛ به این ترتیب که ۱ کپسول قبل از صبحانه، ۲ کپسول قبل از ناهار و ۲ کپسول قبل از شام مصرف شود.
به خاطر داشته باشید قبل از مصرف هر گونه مکمل یا داروی گیاهی، با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید و هیچ دارو یا مکملی را خودسرانه مصرف نکنید.
