خونریزی داخلی خونریزی است که “درون” بدن شما اتفاق می‌افتد. آسیب به قسمت خارجی بدن شما به راحتی قابل مشاهده است. بریدگی یا پارگی در پوست شما معمولاً باعث خونریزی می‌شود. در این حالت شما می‌توانید ببینید که چه قسمتی آسیب دیده است و به راحتی می‌توان علت آن را تشخیص داد.
اما خونریزی داخلی به راحتی قابل مشاهده و تشخیص نیست. خون ریزی داخلی اغلب ناشی از یک ضربه یا آسیب است. دلایل دیگری نیز می‌تواند منجر به خونریزی داخلی شود. مثل گاستریت (ورم معده)، آسیب به اندام یا اختلالات خونریزی است.
در بعضی موارد، خونریزی ممکن است نشانه‌ای از بیماری خطرناک باشد. اگر شما یا اطرافیانتان به طور ناگهانی علائم زیر را داشتید، فوراً به دنبال کمک‌های پزشکی باشید. این علائم می‌تواند علائم خونریزی داخلی باشد:
- سرگیجه
- ضعف شدید
- از هوش رفتن
- فشار خون پایین
- مشکلات بینایی حاد
- بی‌حسی
- ضعف در یک طرف بدن
- سردرد شدید
- درد شدید شکم
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
ممکن است استفراغ یا مدفوع خونی یا تیره ببینید. گاهی اوقات اگر خونریزی پشت اندام‌های داخلی شکم باشد، ممکن است کبودی در اطراف ناف یا در طرفین شکم دیده شود.
موارد دیگر خونریزی داخلی ممکن است جدیت کمتری داشته باشند. اما هنوز هم مهم است که به محض مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنید.
نشانه‌ها و علائم خونریزی داخلی
خونریزی داخلی علامت آسیب، اختلال یا بیماری است. خونریزی داخلی بدون یک علت زمینه‌ای مشخص به وجود نمی‌آید.
شناخت علائم خونریزی داخلی می‌تواند به شما و پزشک کمک کند تا بفهمید خونریزی از کجاست، علت آن چیست، و چه شرایطی می‌تواند در بروز این مشکل نقش داشته باشد.
خونریزی داخلی سر
خونریزی داخلی در این ناحیه می‌تواند باعث علائم زیر شود:
- ضعف، معمولاً در یک طرف بدن
- بی‌حسی، معمولاً در یک طرف بدن
- سوزن سوزن شدن، به خصوص در دست‌ها و پاها
- سردرد شدید و ناگهانی
- مشکل در بلع یا جویدن
- تغییر در بینایی یا شنوایی
- از دست دادن تعادل، هماهنگی و تمرکز چشم
- مشکل در گفتار یا درک صحبت‌ها
- مشکل در نوشتن
- تغییرات هوشیاری کلی، از جمله افزایش خواب آلودگی و بی‌حالی
- از دست دادن هوشیاری
خونریزی داخلی شکم یا قفسه سینه
خونریزی داخلی در این ناحیه می‌تواند باعث علائم زیر شود:
- درد شکم
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرگیجه، به خصوص هنگام ایستادن
- کبودی در اطراف ناف یا در دو طرف شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- خون در ادرار
- مدفوع مشکی و قیرگونه
- خونریزی از نواحی دیگر، از جمله گوش، بینی، دهان یا مقعد
خونریزی داخلی در عضلات یا مفاصل
خونریزی داخلی در این ناحیه می‌تواند باعث علائم زیر شود:
- درد مفصل
- تورم مفصل
- کاهش دامنه حرکت
علائم دیگر
در برخی موارد خونریزی داخلی احتمال وقوع شوک هم وجود دارد.
این امر به ویژه در صورتی رخ می‌دهد که خونریزی داخلی در نواحی باشد که امکان دارد مقدار قابل توجهی خون از دست برود؛ مانند سینه، شکم یا ران. وقتی خون کافی برای تأمین کل بدن شما وجود نداشته باشد، شوک ایجاد می‌شود.
علائم شوک شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب تند
- فشارخون پایین
- عرق کردن پوست
- تغییرات هوشیاری کلی، از جمله افزایش خواب آلودگی و بی حالی
- ضعف عمومی
وجود سایر مشکلات زمینه‌ای ممکن است به پزشکان کمک کند تشخیص دهند آیا در محلی خونریزی دارید یا خیر.
به عنوان مثال، کم‌خونی معمولاً با خونریزی داخلی آهسته و مزمن همراه است. ای حالت می‌تواند باعث خستگی، ضعف و تنگی نفس شود.
برخی از افراد مبتلا به خونریزی داخلی به دلیل از دست دادن مداوم خون، فشار خون پایینی نیز خواهند داشت. این اتفاق به عنوان “افت فشارخون ارتواستاتیک” یا “orthostatic hypotension” شناخته می‌شود. علائم متداول آن شامل احساس گیجی یا سبکی سر هنگام ایستادن است.
علت خونریزی داخلی
گاهی اوقات شناسایی عامل خون ریزی داخلی می‌تواند ساده باشد. اگر اخیراً تصادف کرده یا آسیب دیده‌اید، خونریزی شما احتمالاً نتیجه‌ی آن اتفاق است.
همچنین اگر شرایطی داشته‌اید که منجر به خون ریزی داخلی شده (مانند ورم معده)، تشخیص علت ممکن است آسان باشد.
با این حال در همه موارد علت خونریزی داخلی آنقدر واضح نیست. پیدا کردن منبع خونریزی ممکن است مدتی طول بکشد و نیاز به معاینه کامل دارد.
دلایل کلی
این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب به عروق خونی: در اثر آسیب ممکن است پارگی جزئی ایجاد شود.
- فاکتورهای انعقادی: بدن شما پروتئین‌هایی می‌سازد تا در صورت بریدگی یا زخمی شدن شما، خونریزی را متوقف کند. اگر بدن شما فاکتورهای انعقادی کافی ایجاد نکند، ممکن است به راحتی خونریزی کنید.
- برخی داروها: برخی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون می‌توانند از لخته شدن جلوگیری کرده و در صورت آسیب‌دیدگی یا تصادف منجر به خونریزی شدید شوند. برخی از داروهای بدون نسخه مثل آسپرین می‌توانند به مخاط معده شما آسیب برسانند.
- فشارخون بالای مزمن: فشارخون بالا دیواره رگ‌های خونی را تضعیف می‌کند. دیواره‌های ضعیف می‌توانند باعث ایجاد آنوریسم شوند که می‌تواند پاره شود و ایجاد خونریزی کند.
- اختلالات ارثی: هموفیلی یک بیماری ژنتیکی است که از لخته شدن مناسب خون شما جلوگیری می‌کند. در صورت عدم درمان صحیح، یک آسیب جزئی ممکن است خونریزی زیادی ایجاد کند.
- دلایل گوارشی: خونریزی در شکم یا معده شما ممکن است ناشی از یکی از چندین بیماری دستگاه گوارش باشد. این بیماری‌ها می‌توانند شامل پولیپ کولون، کولیت، بیماری کرون، ورم معده، ازوفاژیت و زخم معده باشند.
- اندومتریوز: اندومتریوز بیماری است که در آن بافت رحم در خارج از رحم رشد می‌کند. رحم آستر یا پوشش خود را از بین برده و باعث خونریزی در محلی مانند لگن می‌شود. تشخیص این بیماری با کمک نمونه برداری، سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی انجام می‌شود.
- سبک زندگی: مصرف الکل، سیگار و موادمخدر می‌تواند مخاط معده شما را تحریک کند.
دلایل جدی‌تر
این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضربه: اتفاقاتی مثل تصادفات رانندگی، زمین خوردن و افتادن یک وسیله سنگین روی فرد می‌تواند به اندام‌ها، رگ‌های خونی و استخوان‌های شما آسیب برساند. ممکن است بدون بریدن پوست خود دچار خونریزی داخلی شوید.
- آنوریسم: ضعف دیواره عروق خونی می‌تواند برآمدگی ایجاد کرده و محفظه‌ای از خون تشکیل دهد. بسیاری از آنوریسم‌ها هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. اما ترکیدن آنوریسم می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
- شکستن استخوان: بیشتر شکستگی‌های استخوان جای نگرانی ندارند. اما شکستن استخوان‌های بزرگتر بدن شما، مانند استخوان ران، می‌تواند باعث خونریزی داخلی قابل توجهی شود.
- حاملگی خارج رحمی: بارداری در خارج از رحم می‌تواند با رشد جنین باعث ایجاد این مشکل شود. این شرایط می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
- عمل جراحي: قبل از اینکه یک جراح عملی را پایان دهد، مطمئن می‌شود که تمام خونریزی متوقف شده است. اگر چیزی را فراموش کرده یا نبیند، خونریزی ممکن است حتی پس از بخیه یا بستن زخم ادامه یابد. در بعضی موارد این خونریزی می‌تواند شدید باشد.
مهم نیست که علت خونریزی چیست؛ مهم این است که کمک پزشکی لازم را دریافت کنید. اگر علت، شناسایی و به سرعت درمان نشود، خونریزی داخلی جزئی می‌تواند به سرعت جدی شود.
تشخیص خونریزی داخلی
تشخیص خونریزی داخلی معمولاً به آزمایش‌های پزشکی، معاینه و بررسی دقیق سابقه پزشکی شما نیاز دارد. پزشک شما ممکن است از تست‌های آزمایشگاهی و ابزارهای تصویربرداری استفاده کند تا هم علت خونریزی شما را شناسایی کند و هم شدت آن را اندازه‌گیری کند.
برای آسیب‌ها، انجام تصویربرداری ممکن است لازم باشد. با اشعه ایکس تصویری از استخوان‌های شما نشان داده می‌شود. سی تی اسکن یک اشعه ایکس پیشرفته است که می‌توان با آن استخوان‌ها، بافت‌ها و عروق خونی را دید. آنژیوگرافی یک نوع تصویربرداری است که می‌توان با آن عروق خونی را جداگانه به دقت بررسی کرد.
اگر علت خونریزی به راحتی مشخص نشود، پزشک ممکن است چندین آزمایش را برای کمک به شناسایی محل خونریزی و دلیل آن انجام دهد.
درمان خونریزی داخلی
اولین هدف درمان یافتن منبع خونریزی و جلوگیری از آن است. برخی از خونریزی‌ها ممکن است جزئی باشند و ممکن است به تنهایی متوقف شوند. موارد دیگر شدیدتر هستند و ممکن است به اقداماتی از جمله جراحی نیاز داشته باشند.
وقتی پزشک برای این نوع خونریزی درمانی تجویز می‌کند، احتمالاً موارد زیر را در نظر می‌گیرد:
- شدت عامل ایجادکننده خونریزی
- عضو یا رگ خونی که آسیب دیده است
- سلامتی عمومی شما
در موارد خفیف خونریزی، درمان معمولاً شامل استراحت و کنترل علائم است.
استراحت به بدن زمان می‌دهد تا بهبود یابد. بدن در این زمان خون را دوباره جذب کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. پس از شناسایی و درمان علت، ممکن است چند روش درمانی اضافی برای کند کردن خونریزی لازم باشد.
با این حال، برخی از دلایل خونریزی داخلی نیاز به درمان بیشتری دارند. برای جلوگیری از خونریزی و پاکسازی خون جمع شده ممکن است جراحی لازم باشد. نوع جراحی مورد نیاز شما به شدت خونریزی، محل خونریزی و سلامت عمومی شما بستگی دارد.
پس از توقف خونریزی، بر ترمیم آسیب‌ها و ایجاد ثبات در بدن شما تمرکز خواهد شد.
عوارض خونریزی داخلی
بسته به شدت خونریزی، خونریزی داخلی درمان نشده می‌تواند منجر به نارسایی عضو، کما و در برخی موارد مرگ شود. خونریزی داخلی شدید حتی با درمان هم می‌تواند منجر به مرگ شود.
شناسایی و درمان خونریزی داخلی به منظور جلوگیری از هرگونه عارضه بسیار مهم است.
نتیجه‌گیری
یافتن و درمان علت و عواملی که ممکن است منجر به خونریزی داخلی شوند، بسیار مهم است. بدون درمان سریع، ممکن است اثرات ماندگاری را تجربه کنید.
به عنوان مثال، خونریزی در مغز ممکن است باعث سکته مغزی یا آسیب طولانی مدت مغزی شود. برای یادگیری مجدد برخی از رفتارها و فعالیت‌ها ممکن است به فیزیوتراپی و گفتاردرمانی نیاز داشته باشید. این روش‌های درمانی همچنین ممکن است به جلوگیری از پارگی یا آسیب به عروق خونی درآینده هم کمک کنند.
اگر جلوی خونریزی داخلی گرفته شده، تشخیص داده شده و به طور مناسب درمان شود، فرد مشکلی نخواهد داشت. بسیاری از افراد می‌توانند بهبودی کامل پیدا کنند. درمان‌های اضافی ممکن است برای جلوگیری از خونریزی در آینده لازم باشند. اما اثرات ماندگار کمی باقی خواهد ماند.
